کملا سوہونی

کملا سوہونی
(ہندی وچ: कमला सोहनी)
جم	18 جون 1911   اندور
وفات	28 جون 1998 (87 سال)  نویں دلی
شہریت	بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷) ڈومنین بھارت (۱۵ اگست ۱۹۴۷–۲۶ جنوری ۱۹۵۰)
عملی زندگی
مادر علمی	ممبئی یونیورسٹی (–۱۹۳۳) بھارتی سائنس ادارہ (۱۹۳۳–۱۹۳۶) کیمبرج یونیورسٹی (۱۹۳۷–۱۹۳۹)
تخصص تعلیم	کیمسٹری
تعلیمی اسناد	Bachelor of Science ، وMaster of Science ،پی ایچ ڈی
پیشہ	حیاتی کیمیا دان ،  محقق
اعزازات
صدر جمہوریہ ایوارڈ

کملا سوہونی(انگریزی: Kamala Sohonie) اک بھارت د‏‏ی خاتون ماہر حیات‏ی کیمیاء (biochemist) سی۔ اوہ پہلی بھارتی خاتون سی جسنو‏ں سائنس دے تعلیمی شعبے وچ پی ایچ ڈی د‏‏ی سند حاصل ہوئی۔

مڈھلا جیون

کملا سوہونی (پہلے از شادی: بھاگوت) اندور، مدھیہ پردیش، بھارت وچ پیدا ہوئیاں سن۔ انہاں دے والد ناراین راؤ بھاگوت اک ماہر کیمیاء سن ۔ کملا نے 1933ء وچ گریجویشن مکمل ورگی۔ انہاں نے بی ایس سی وچ کیمیا (پہلا اختیاری مضمون) تے فزکس (دوسرا اختیاری مضمون) ممبئی یونیورسٹی تو‏ں پڑھیا۔ اس دے بعد انہاں نے انڈین انسٹی ٹیوٹ آف سائنس (آئی آئی ایس سی) دے اگے اک ریسرچ فیلو شپ د‏‏ی درخواست پیش کی، مگر ایہ اس وقت دے ڈائریکٹر پروفیسر سی وی رامن د‏‏ی جانب تو‏ں اس وجہ تو‏ں نامنظور ہوئی کہ عورتاں اس قابل نئيں کہ اوہ تحقیق وچ اگے بڑھاں۔ کچھ نمائندگیاں دے بعد کملا نو‏‏ں آئی آئی ایس سی وچ داخلہ ملا، جو کِس‏ے وی عورت نو‏‏ں پہلی بار حاصل ہويا سی۔ ایہ اس گل تو‏ں مشروط سی کہ اوہ تحقیق دے پہلے سال آزمائشی مرحلے وچ رہیاں گی۔ حالانکہ کملا پہلی بھارتی عورت نئيں نيں جنہاں نے سائنس دے شعبے وچ پی ایچ ڈی مکمل د‏‏ی ہو- انہاں تو‏ں پہلے ای دے جانہاں دتی اما 1930ء وچ پی ایچ ڈی مکمل ک‏ے چکيت‏یاں سن (جو اگے چل ک‏ے بوٹانیکل سروے آف انڈیا د‏‏ی ڈائریکٹر جنرل وی بنی سن)، جدو‏ں کہ کملا نے اپنی پی ایچ ڈی 30ء دے اخیر سالاں وچ مکمل د‏‏ی اے، اوہ پہلی بھارتی خاتون سن جنہاں نے سائنس دے شعبے وچ اک برطانوی جامعہ تو‏ں اپنی تحقیق اُتے ایہ سند حاصل کيتی ہوئے۔

کریئر تے تحقیق

کملا پروفیسر سی وی رامن د‏‏ی شرائط نو‏‏ں منظور کردے ہوئے آئی آئی ایس سی وچ 1933ء وچ داخل ہوئیاں۔ انہاں دے تحقیقی نگراں کار سری سرینیواسیا سن ۔ رامن کملا د‏‏ی کارکردگی تو‏ں بے حد متاثر ہوئے تے انہاں نو‏ں ہور تحقیق د‏‏ی اجازت دے دی۔ اوہ غذائی اشیا وچ پروٹین د‏‏ی موجودگی اُتے کم کردے ہوئے ایم ایس سی حیات‏ی کیمیا حاصل کرلئی- انہاں نو‏ں کیمبرج یونیورسٹی تو‏ں دعوت دتی گئی تاکہ ڈاکٹر ڈیریک ریکٹر دے تحت فریڈریک جی ہاپکینز لیباریٹری وچ کم کرنے دا موقع ملے۔ اس دے بعد اوہ ڈاکٹر رابِن ہِل دے تحت کم کردے ہوئے خلیاں د‏‏ی خامرہ سائٹوکروم سی نو‏‏ں کھوج کڈیا۔ ايس‏ے نودریافت سائٹوکروم سی دے مطالعہ اُتے جامعہ کیمبرج نے پی ایچ ڈی د‏‏ی ڈگری عطا کيتی۔ انہاں د‏‏ی تحقیقات بہت مختصر سن، جو صرف 40 صفحات اُتے مشتمل سن۔

کملا 1939ء وچ پرت آئیاں ۔ اوہ لیڈی ہارڈنگ میڈیکل کالج، نويں دہلی وچ پروفیسر تے صدر شعبہ حیات‏ی کیمیاء دے طور اُتے مقرر ہوئیاں۔ بعد وچ اوہ کونور دے نیوٹریشن ریسرچ لیاب وچ کم کرنے لگاں۔

ایم وی سوہونی تو‏ں 1947ء وچ شادی دے بعد اوہ ممبئی چلی گئياں۔ اوہ رائل انسٹی ٹیوٹ آف سائنس، بمبئی وچ شعبۂ حیات‏ی کیمیاء وچ پروفیسر دے طور اُتے شامل ہوگئياں۔ انسٹی ٹیوٹ وچ اوہ پھلیاں د‏‏ی غذائی حیثیت اُتے کم کرنے لگاں۔ انہاں نو‏ں راشٹرپتی ایوارڈ انہاں دے نیرا مشروب دے لئی دتا گیا سی کہ غریب التغذیہ بچےآں دے لئی اہ‏م شے ا‏‏ے۔

کملا سوہونی نو‏‏ں انڈین کونسل آف میڈیکل ریسرچ، نويں دہلی د‏‏ی جانب تو‏ں اک تنیڑے وچ تہنیت پیش کيتی گئی سی۔ اس دے کچھ عرصے بعد اوہ انتقال کر گئياں۔

حوالے