کتاب زبور
کتاب مقدس دی ایہ کتاب زبور 150 مزامیر (مزمور دی جمع مطلب گیت ) اُتے مشتمل اے۔ زبور مزامیر دے 5 مجموعےآں اُتے مشتمل اے۔
- پہلا مجموعہ گیت 1 تا 41 تک اے۔
- دوسرا مجموعہ گیت 42 تا 72 تک اے۔
- تیسرا 73 تا 89 تک اے۔
- چوتھا مجموعہ گیت 90 تا 106 تک اے ۔
- پنجواں مجموعہ گیت 107 تا 150 تک دے مزامیرپر مشتمل اے۔
اس کتاب دی تصنیف و تالیف دے زمانہ دا اندازہ 1440 تا 586 [[ق م]] دے درمیان دا اے۔ اس کتاب دے زیادہ تر مزامیر داؤد توں منسوب نيں اس لئی بعض لوک اسنوں داؤد دی تصنیف دسدے نيں۔بائبل دے علما اس کتاب دے 150 وچوں
- 73 گیت داؤد توں منسوب کردے نيں۔
- 9 نوں قورح توں منسوب کردے نيں۔
- 2 نوں سلیمان توں منسوب کردے نيں۔
- 1 نوں ایتان توں منسوب کردے نيں۔
- 1 نوں ہیمان توں منسوب کردے نيں۔
- 1 نوں موسیٰ توں منسوب کردے نيں۔
- 12 نوں آسف توں ( جو لاویاں دے گھرانے توں تھا) منسوب کردے نيں۔
- 51 مزامیر ایداں دے نيں جنہاں دے تخلیق کاراں دے ناں معلوم نہيں۔
انجیل وچ کتاب اعمال باب 4 آیت 25 تے کتاب عبرانیاں باب 4 آیت 7 دے مطابق مزامیر 2 تے 95 داؤد دی تخلیق دسے جاندے نيں۔
بعض مزامیر دے شروع وچ موسیقاراں دے لئی راگ تے سر دی رہمنائی دے سلسلے وچ کچھ ہدایات عبرانی بولی وچ درج نيں جنہاں نوں کوئی واضح مطلب سمجھ وچ نئيں آ سکیا۔ انہاں گیتاں تے نظماں دے مضامین دی مختلف قسماں نيں، مثلا شخصی یا ذاتی گیت، دعاواں تے مناجات، عبادت دے مواقعاں دے لئی، تریخ توں متعلق، خدا دی حمد و ثناء دے لئی، توبہ تے استغفارات دے لئی، مسیح موعود توں متعلق تے خداوند دی عظمت توں متعلق وغیرہ۔ مزمور 51 داؤد دی توبہ تے استغفار توں متعلق اے۔ مزمور 1 آیت 1 دے لفظاں تقریباً اوہی نيں جو انجیل دے مطابق یسوع نے مصلوب ہُندے وقت اپنی بولی توں ادا کیتے۔ اوہ لفظاں انجیل وچ کچھ اس طرح توں نيں کہ اَے میرے خدا، اَے میرے خدا! تُو نے مینوں کیوں چھڈ دتا؟ متی دی انجیل باب 22 آیت 45 مرقس دی انجیل باب 15 آیت 26 وچ ایہی لفظاں کچھ اس طرح توں نيں کہ الاوہی، الاوہی لما شبقتنی؟
اس کتاب دے کئی مزامیر یہودی عبادتاں وچ وڈے احترام دے نال گائے تے پڑھے جاندے نيں۔ مسیحی وی انہاں گیتاں( مزامیر) نوں اپنے عبادتی جلساں تے اپنی دعاواں وچ پڑھدے نيں تے اسنوں روحانی فیض دا باعث دسدے نيں۔ انہاں مزامیر دے متعلق مسیحیاں دا عقیدہ اے کہ اوہ یسوع مسیح دے دکھاں، خصوصاً اُنہاں دی صلیبی موت دے متعلق نيں۔ انہاں دی وجہ توں اوہ آپ دے ابن داؤد اکھوائے جانے دے باعث آپ دی ابدی بادشاہی تے جاہ و حشمت دی طرف اشارہ کردے نيں۔
اس کتاب وچ خداوند نوں بطور خالق کائنات پیش کیتا گیا اے۔ کائنات نوں اُس دی صنعت گری کہیا گیا اے تے اُس دے عجائگل کيتی طرف وی بہت ہی دلکش انداز وچ اشارے کیتے گئے نيں۔ یعنی آسمان، اجرام فلکی، زمین، سمندر، درخت، موسم، حیوانات، طیور، بھیڑ بکریاں تے مچھلیاں وغیرہ ۔
بعض مزامیر انسان دے مقام تے انجام، مسیح دی کہانت، مسیح دی ایذا کشی تے صلیبی قربانی توں متعلق سمجھے جاندے نيں۔ بعض بنی اسرائیل دے مصر دی غلامی توں نجات پانے تے اُنہاں دی صحرا نوردی تے اُنہاں دے عروج و زوال توں متعلق نيں۔ انہاں سب توں ایہ ظاہر کرنا مقصود اے کہ اللہ تعالیٰ کدی اپنے نیک بندےآں نوں فراموش نئيں کردا۔ اپنے نیک بندےآں نوں تنبیہ یعنی وارننگ ضرور دیندا اے تے مصیبت توں نجات دے انتظام وی خود کردا اے۔
زبور دا مزمور 23، جس دے لفظاں کچھ اس طرح نيں کہ خداوند ہی میرا چوپان اے، عام طور اُتے ہر مسیحی تے یہودی دی بولی اُتے رہندا اے تے خطرے تے مصیبت دے وقت بکثرت پڑھیا جاندا اے۔