کاکوری ڈکیٹی
کاکوری کانڈ جاں ڈکیٹی انقلاب کاری نوجواناں نے دیس دے وکھ وکھ حصیاں وچ تنظیم قایم کر کے انگریزی سرکار خلاف ہتھیاربند کاروائیاں راہیں جدوجہد کیتا جویں ہندوستان سوشلسٹ رپبلکن ایسوسی ایشن نے 1936 تک انگریزاں خلاف اہم کاروائیاں کیتیاں تے انگریزاں نوں بھارت چھڈن لئی مجبور کر دتا۔ اس تنظیم دی اک اہم کاروائی 9-10 اگست دی رات نوں کاکوری لاگے ریلگڈی روک کے سرکاری خزانہ لٹن دی سی۔ اس نوں اتہاس وچ کاکوری ڈکیتی کانڈ کیہا جاندا اے۔
واقعہ
سودھوانقلاب کاریاں نوں اپنے جدوجہد لئی ہتھیار خریدن واسطے پیسے دی لوڑ سی۔ اس کم لئی جتھیبندی ولوں شاہوکاراں جاں ظالم ذمینداراں نوں لٹن دی تھاں سرکاری خزانے لٹن نوں پہل دتی جان لگی۔ اسے سکیم تحت دس انقلاب کاری نوجواناں نے 9 اگست، 1925 دی رات نوں سہارنپور توں لکھنؤ جا رہی ریلگڈی نوں کاکوری دے تھاں اتے روک کے اس وچ رکھیا سرکاری خزانہ لٹّ لیا۔ ایہناں نوجواناں وچ راجندر لاہڑی[۱][۲] ، سچندر ناتھ بخشی، چندر شیکھر آزاد، کیشو چکرورتی، بنواری لال رائے، اشفاق اللہ خان تے مراری لال تے رام پرشاد بسمل شامل سن۔ خزانے والا صندوق توڑ کے 14000 روپئے دی رقم نوں تن پنڈاں وچ بنھ کے نوجوان بناں روک ٹوک لکھنؤ ول چلے گئے۔ انت 17 دسمبر، 1927 نوں راجندر ناتھ لہری گونڈا جیل وچ تے دو دن بعد 19 دسمبر روشن سنگھ نینی (الہ آباد)، اشفاق اللہ خان فیض آباد جیل اتے رام پرساد بسمل گورکھپور جیل وچ ہسدیاں ہسدیاں پھانسی چڑھ گئے۔