ڈوپلر ایفکٹ
کسی موج دے منبع (Source) اور مُشاہد (Observer) دے درمیان اضافی حرکت دی وجہ توں موج کے تعدد (فریکوئینسی) یا طول موج وچ ظاہری تبدیلی ڈوپلر اثر (انگریزی: Doppler effect) کہلاندی اے۔
اسنوں آسٹریا دے ماہر فزکس دان کرسچین اندریاس ڈوپلر توں منسوب کيتا جاندا اے۔ جس نے سن ۱۸۴۲ عیسوی وچ سب توں پہلے اس مظہر نوں بیان کيتا۔ ایہ آواز دی لہراں وچ وی ہُندا اے تے روشنی دی لہراں وچ بھی۔ جدوں ایہ روشنی دی لہراں وچ ہُندا اے تاں اسنوں سرخ ہٹاو (red shift ) یا نیلا ہٹاو (blue shift) کہندے نيں۔ زیر ایٹمی ذرات وی اس مظہر دے حامل ہُندے نيں۔
ڈوپلر دا اثر کائناتی اجسام دی رفتار دی پیمائش دا طریقہ اے۔ چار سو نوری سال توں زیادہ دے فاصلے نوں ماپنے دے لئی ڈوپلر اثر دے طریقہ کار نوں استعمال کيتا جاندا اے۔ سورج دی روشنی جدوں منشور (تکون شیشہ) توں لنگھدی نيں تاں ست رنگاں وچ بٹ جاندیاں نيں انہاں ست رنگاں دی پٹی نوں روشنی دا طیف (Light Spectrum) کہندے نيں۔ جس ستارے دی رفتار معلوم کرنی ہو اس دی روشنی دا طیف ناپیا جاندا اے۔
اس طیف وچ ریڈ شفٹ تے بلیو شفٹ موجود ہُندا اے جو روشنی دی اصل فریکوئینسی توں ہٹاو دی شدت بیان کر دیندا اے۔ اس اصل فریکوئینسی تے بظاہر دوربین وچ نظر آنے والی فریکوئینسی کےوچکار موازنہ کر کے ستارے تے زمین دے درمیان دی باہمی رفتار معلوم کر لئی جاندی اے۔ ڈوپلر اثر کائنات دی چابی اے تے جس شخص نے اسنوں دریافت کیہ اوہ مڈل پاس سی تے خچراں دا مالک سی۔
ہور ویکھو سودھو
- اسپیکٹرل لائن
- برقناطیسی ریڈی ایشن
- سیاہ جسمی ریڈی ایشن
- ایٹمی ماڈل دا ارتقا
- کومپٹن اثر
- ضیا برقی اثر
- کوسمک ریز
- کوسمک بیک گراونڈ رےڈی ایشن