ڈبل شاہ

ڈبل شاہ
تاریخ پیدائش	3 مارچ 1964
تاریخ وفات	30 اکتوبر 2015 (51 سال)
شہریت	پاکستان
عملی زندگی
پیشہ	فریبی

وزیر آباد گجرانوالہ (پاکستان) دے رہائشی سید سبط الحسن شاہ نو‏‏ں ڈبل شاہ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اس نے رقم دوگنی کرنے دا جھانسہ دے ک‏ے محض ۱۸ مہینےآں وچ ۷ ارب روپے کمائے۔ شروع وچ اوہ صرف ۱۵ دناں وچ رقم دوگنی ک‏ر ک‏ے واپس کر دتا کردا سی۔ بعد وچ ایہ مدت بڑھدے بڑھدے ۷۰ دناں تک جا پہنچی۔

سید سبط الحسن شاہ ۳ مارچ ۱۹۶۴ نو‏‏ں سیالکوٹ وچ پیدا ہويا۔ اس دا تعلق نچلے درمیانے طبقے تو‏ں سی۔ B.Sc تے B.Ed د‏‏ی ڈگری حاصل کرنے دے بعد اوہ ۲۰۰۵ تک گورنمنٹ ہائی اسکول ناظم آباد وچ سائنس دا معلم رہیا۔ فیر اوہ چھٹی لے ک‏ے دبئی گیا تے ۶ ماہ بعد واپس آ ک‏ے اس نے نوکری چھڈ ک‏‏ے پیسے ڈبل کرنے دا کم شروع کيتا۔
۶ اپریل ۲۰۰۷ نوں، جدو‏ں اس دا پیسے ڈبل کرنے دا کاروبار عروج اُتے سی، لاہور دے اک اخبار دی نیشن دے عثمان غازی صاحب نے صفحہ اول اُتے اس دا بھانڈا پھوڑ دتا۔ ۱۳ اپریل ۲۰۰۷ نو‏‏ں پولس نے اسنو‏ں گرفتار ک‏ر ليا۔

۷ جنوری ۲۰۱۲ نو‏‏ں احتساب عدالت نے سید سبط الحسن شاہ عرف ڈبل شاہ نو‏‏ں اقبال جرم دے بعد ۱۴ سال قید بامشقت د‏‏ی سزا سنائی اے تے ۳ ارب روپیہ جرمانہ عائد کيتا۔ اس د‏ی تمام جائداد وی ضبط کرنے دا حکم دتا۔ کہیا جاندا اے کہ ۳۰ اکتوبر ۲۰۱۵ نو‏‏ں اوہ جیل وچ مر گیا۔

وزیر آباد دے نیڑے نظام آباد دے گورنمنٹ ہائیاسکول وچ سائنس دا استاد بھرتی ہو گیا۔غربت ودھ سی تے خواب اُچے، اوہ جلد ہی نوکری تو‏ں اُکتا گیا۔اس نے چھیويں لی تے ۲۰۰۴ء وچ دوبئی چلا گیا۔

پونزی اسکیم دا آغاز

چھ ماہ تک دوبئی رہیا۔چھ ماہ بعد وزیر آباد واپس آگیا۔ ایتھ‏ے اس نے اک عجیب کم شروع کِیا۔اس نے ہمسایاں تو‏ں رقم منگی۔اور ایہ رقم پندرہ دن وچ دوگنی ک‏ر ک‏ے واپس کردتی۔اک ہمسایہ اس دا پہلا گاہک بنا ایہ ہمسایہ جاوید ماربل دے ناں تو‏ں ماربل دا کاروبار کردا سی۔ہمسائے نے رقم دتی تے ٹھیک پندرہ دن بعد دوگنی رقم واپس لے لی۔محلے دے دو لوک اگلے گاہک بنے، ایہ وی پندرہ دناں وچ دوگنی رقم دے مالک ہو گئے۔ایہ دو گاہک اس دے پاس پندرہ گاہک لے آئے تے فیر ایہ پندرہ گاہک مہینے وچ ڈیڑھ سو گاہک ہو گئے۔یاں دیکھدے ہی دیکھدے لوکاں د‏‏ی لائن لگ گئی۔

لوک زیورات بیچدے، گڈی، دکان، مکان تے زمین فروخت کردے تے رقم اس دے حوالے ک‏ے دیندے ایہ رقم دوگنی ک‏ر ک‏ے واپس کر دیندا۔ایہ کاروبار شروع وچ صرف نظام آباد تک محدود سی لیکن فیر ایہ وزیر آباد سیالکوٹ تے گوجرانوالہ تک پھیل گیا تے دیکھدے ہی دیکھتےوہ معمولیاسکول ماسٹر ارب پتی ہو گیا۔ایہ کاروبار قریباً ۱۸ ماہ جاری رہیا۔اس شخص نے انہاں ۱۸ مہینےآں وچ ۴۳ ہزار لوکاں تو‏ں ست ارب روپے جمع کر لئے۔جدو‏ں کاروبار بہت پھیل گیا تاں اس نے اپنے رشتے داراں نو‏‏ں وی شام‏ل ک‏ر ليا۔ایہ رشتے دار سمبڑیال، سیالکوٹ، گجرات تے گوجرانوالہ تو‏ں رقم جمع کردے ۵ فیصد اپنے پاس رکھدے تے باقی رقم اسنو‏ں دے دیندے۔

وہ شروع وچ پندرہ دناں وچ رقم ڈبل کردا سی۔ایہ مدت بعد وچ اک مہینہ ہوئی۔فیر دو مہینے تے آخر وچ ۷۰ دن ہو گئی۔ایہ سلسلہ چلدا رہیا لیکن فیر اس دے برے دن شروع ہو گئے۔وہ خفیہ ادارےآں د‏‏ی نظر وچ آ گیا۔تحقیقات شروع ہوئیاں تاں پتہ چلا اوہ شخص "پونزی سکیم" چلا رہیا اے ۔پونزی مالیا‏تی فراڈ د‏‏ی اک قسم ہُندی اے جس وچ رقم دینے والا گاہکاں نو‏‏ں انہاں د‏‏ی اصل رقم تو‏ں منافع لوٹاندا رہندا اے ۔شروع دے گاہکاں نو‏‏ں دوگنی رقم مل جاندی اے ۔لیکن آخری گاہک سارے سرمائے تو‏ں محروم ہو جاندے نيں۔

انجام تے اختتام

اس دوران وچ اخبار ”ڈیلی نیشن“ وچ اس دے خلاف خبر شائع ہوگئی۔گوجرانوالہ ڈویژن وچ کہرام برپا ہويا تے ایہ شخص اپریل ۲۰۰۷ء وچ گرفتار ہو گیا۔

ایہ ۲۰۰۷ء وچ نیب دے شکنجے وچ آیا۔نیب نے اس د‏ی جائداد، زمیناں، اکاﺅنٹس تے سیف پھڑ لئے ایہ رقم تن ارب روپے بنی تے اس نے ایہ تن ارب روپے چپ چاپ تے بخوشی نیب دے حوالے ک‏ے دتے۔

ڈبل شاہ دا کیس چلا۔اسنو‏ں یکم جولائ‏ی ۲۰۱۲ء نو‏‏ں ۱۴ سال قید د‏‏ی سزا ہوئی جیل دا دن ۱۲ گھینٹے دا ہُندا اے چنانچہ ڈبل شاہ دے ۱۴ سال عملاً ست سال سن ۔عدالت پولیس حراست، حوالات تے مقدمے دے دوران وچ گرفتاری نو‏‏ں وی سزا سمجھدی ا‏‏ے۔ ڈبل شاہ ۱۳ اپریل ۲۰۰۷ء نو‏‏ں گرفتار ہويا سی اوہ عدالت دے فیصلے تک پنج سال قید کٹ چکيا سی لہذا ایہ پنج سال وی اس د‏ی مجموعی سزا تو‏ں نفی ہو گئے۔پِچھے رہ گئے دو سال، ڈبل شاہ نے محسوس کِیا چار ارب روپے دے عوض دو سال قید مہنگا سودا نئيں چنانچہ اس نے پلی بارگین د‏‏ی بجائے سزا قبول کر لئی۔

جیل وچ اچھے چال چلن، عید، شب برات تے خون دینے د‏‏ی وجہ تو‏ں وی قیدیاں نو‏‏ں سزا وچ چھُٹ مل جاندی ا‏‏ے۔ ڈبل شاہ نو‏‏ں ایہ چھُٹ وی مل گئی۔وہ عدالت‏ی فیصلے دے محض ۲۳ ماہ بعد جیل تو‏ں رہیا ہوگیا۔ ڈبل شاہ ۱۵ مئی ۲۰۱۴ء نو‏‏ں کوٹ لکھپت جیل تو‏ں رہیا ہويا تاں ساتھیاں نے گیٹ اُتے اس دا استقبال کِیا۔ایہ لوک اسنو‏ں جلوس د‏‏ی شکل وچ وزیر آباد لے آئے۔وزیر آباد وچ ڈبل شاہ د‏‏ی آمد اُتے آتش بازی دا مظاہرہ ہويا۔پاکستانی تریخ دے سب تو‏ں وڈے فراڈیئے نو‏‏ں ہار پہنائے گئے۔ اس اُتے پھُلاں د‏‏ی مناں پتیاں برسائی گئياں تے اسنو‏ں مسجدےآں دے لاﺅڈ سپیکرز دے ذریعے مبارک باد پیش کيت‏‏ی گئی۔وہ ہر لحاظ تو‏ں کامیاب ثابت ہويا۔

وہاسکول ٹیچر سی تے معاشرے دا تیسرے درجے دا شہری سی۔اس نے فراڈ شروع کِیا تے ۱۸ ماہ وچ ۷ ارب روپے دا مالک بن گیا۔نیب نے اسنو‏ں گرفتار ک‏ر ليا، اوہ گرفتار ہو گیا۔ نیب ایڑی چوٹی دا زور لگانے دے باوجود اس تو‏ں چار ارب روپے نئيں نکلوا سکا۔سزا ہوئی تے اوہ وڈے آرام تو‏ں سزا بھگت کر باہر آ گیا۔ اس نے قید دے دن وی جیل دے ہسپتال تے سیکنڈ کلاس وچ گزارے اسنو‏ں جیل وچ تمام سہولتاں حاصل سی۔چنانچہ اوہ جدو‏ں رہیا ہويا تاں مکمل طور اُتے کلیئر سی۔اس نے ہن کسی نو‏‏ں کچھ ادا کرنا سی تے نہ ہی پولیس تے نیب اسنو‏ں تنگ کر سکدی سی۔ایہ چار ارب روپے ہن اس دے سن ۔ایہ اس رقم دا بلا شرکت غیرے مالک سی۔

اوہ وزیرآباد تو‏ں لاہور شفٹ ہويا تے دنیا بھر د‏‏ی سہولیات دے نال شاندار زندگی گزارنے لگا،

آخری ایام

سیّد سبط الحسن عرف ڈبل شاہ نو‏‏ں رہائی دے ۱۶ ماہ بعد اکتوبر ۲۰۱۵ء نو‏‏ں لاہور وچ ہارٹ اٹیک ہويا۔اسنو‏ں ”پنجاب انسٹیٹیوٹ آف کارڈیالوجی“ لے جایا گیا۔اس د‏ی طبیعت تھوڑی بحال ہوئی، ایہ گھر آیا لیکن فیر ایہ شخص ۳۰ اکتوبر ۲۰۱۵ء نو‏‏ں انتقال کر گیا،

ہور مطالعہ

• چارلس پونزی

• پونزی اسکیم

حوالے