پوٹسڈم معاہدہ
پوٹسڈیم معاہدہ ( سانچہ:Lang-de ) دوسری جنگ عظیم تن اتحادیاں ، برطانیہ ، ریاستہائے متحدہ امریکا ، تے سوویت یونین دے وچکار اگست 1945 دا معاہدہ سی۔ اس نے جرمنی دے فوجی قبضے تے اس دی تعمیر نو ، اس دی سرحداں تے جنگ دے پورے علاقے دے یورپی تھیٹر دا تعلق کيتا سی۔ اس وچ جرمنی دی تنزلی ، بازآبادکاری تے جنگی مجرماں دے خلاف کاروائیاں پر وی توجہ دتی گئی۔
اک معاہدہ دے طور اُتے عملدرآمد کيتا گیا ، ایہ معاہدہ بین الاقوامی قانون دے مطابق امن معاہدہ نئيں سی ، حالانکہ اس نے کامیاب حقائق پیدا کیتے نيں۔ جرمنی دے سلسلے وچ حتمی تصفیے دے معاہدے دے تحت اس نوں 12 ستمبر 1990 نوں دستخط کيتا گیا سی۔
چونکہ ڈی گال نوں کانفرنس وچ مدعو نئيں کيتا گیا سی ، لہذا فرانسیسیاں نے اپنے قبضہ دے علاقے وچ پوٹسڈیم معاہداں اُتے عمل درآمد دی مخالفت کيتی۔ خاص طور اُتے ، فرانسیسیاں نے مشرق توں کڈے جانے والے کسی جرمن نوں آباد کرنے توں انکار کردتا۔ ہور ایہ کہ ، اتحادیاں دے کنٹرول کونسل دی کارروائی وچ فرانسیسیاں نے پوٹسڈیم معاہدے دی پاسداری دی کسی وی ذمہ داری نوں قبول نئيں کيتا۔ خاص طور اُتے مجموعی طور اُتے جرمنی وچ مشترکہ پالیسیاں تے ادارےآں دے قیام دے لئی تمام تر تجاویز دی مزاحمت کرنا ، تے جس چیز توں وی انہاں نوں خوف سی اس دا نتیجہ حتمی متفقہ جرمن حکومت دے ظہور دا سبب بن سکدا اے۔ [۱]
جائزہ
سودھویوروپ وچ دوسری جنگ عظیم (1939–45) دے خاتمے دے بعد ، تے اس توں پہلے دے تہران ، کاسابلانہاں دا تے یلٹا کانفرنسز دے فیصلےآں دے بعد ، 5 جون ، 1945 نوں برلن دے اعلامیے دے ذریعہ ، اتحادیاں نے جرمنی اُتے اعلیٰ اختیار حاصل کرلیا سی۔ برلن دی تن پاور کانفرنس ( پوٹسڈم کانفرنس دا باضابطہ عنوان) وچ 17 جولائی توں 2 اگست 1945 تک ، انہاں نے اتفاق رائے کيتا تے یکم اگست 1945 نوں پروسیسنگ دے پروٹوکول نوں قبول کرلیا ، جس اُتے پاٹسڈیمکے سیسیلینہوف کیسل وچ دستخط ہوئے۔دستخط کرنے والےآں وچ جنرل سکریٹری جوزف اسٹالن ، صدر ہیری ایس ٹرومین ، تے وزیر اعظم کلیمینٹ اٹلی سن ، جنہاں نے 1945 دے برطانوی عام انتخابات دے نتیجے وچ ونسٹن چرچل نوں برطانیہ دا نمائندہ مقرر کيتا سی۔ تِناں طاقتاں نے اس معاہدے دی نگرانی دے لئی قائم کردہ وزرائے خارجہ کونسل دے ممبراں دی حیثیت توں فرانس تے چین نوں شرکت کيتی دعوت دینے اُتے وی اتفاق کيتا۔ فرانسیسی جمہوریہ دی عبوری حکومت جمہوریہ فرانسیسی دی عبوری حکومت نے 7 اگست نوں کلیدی ریزرویشن دے نال ایہ دعوت نامہ قبول کرلیا سی کہ اوہ جرمنی وچ کِسے مرکزی حکومت کیتی تنظیم نو دے لئی کسی وی عزم نوں قبول نئيں کرے گی۔
پروٹوکول
سودھوپوٹسڈیم معاہدے (برلن کانفرنس) وچ اتحادی (برطانیہ ، یو ایس ایس آر ، امریکا) متفق نيں: [۲]
- وزرائے خارجہ دی کونسل دا قیام ، جس وچ فرانس تے چین وی شامل نيں۔ جرمنی دے لئی امن سمجھوتے دی تیاری دا کم سونپیا ، جرمنی دی حکومت نوں قبول کيتا جائے جدوں اک بار اس مقصد دے لئی مناسب حکومت تشکیل دتی گئی ہوئے۔
- وزرائے خارجہ دی لندن کانفرنس تے ماسکو کانفرنس دیکھو جو بعد وچ 1945 وچ ہوئی سی۔
- ابتدائی کنٹرول مدت وچ جرمنی دے نال سلوک کرنے دے اصول۔
- یوروپی ایڈوائزری کمیشن تے الائیڈ کنٹرول کونسل دیکھو
- (ا) سیاسی اصول۔
- جنگ دے بعد جرمنی نوں برطانیہ ، سوویت یونین ، ریاستہائے متحدہ امریکا تے فرانس دے زیر کنٹرول چار پیشہ ور علاقےآں وچ تقسیم کيتا جائے گا۔ 'مجموعی طور اُتے جرمنی' دے لئی الائیڈ کنٹرول کونسل دے ذریعہ مشترکہ طور اُتے اختیارات دا استعمال کردے ہوئے ، ہر زون دی افواج دے کمانڈر انہاں چیف اپنے اپنے علاقےآں وچ معاملات اُتے خود مختار اختیار دا استعمال کردے نيں۔
- جمہوری بنانا۔ جرمنی دے نال بطور واحد یونٹ سلوک۔ اسلحے توں پاک تے عدم استحکام۔ تمام نازی اثر نوں ختم کرنا۔
- (ب) معاشی اصول۔
- جنگی صلاحیتاں والی جہازری سازی ، مشین دی تیاری تے کیمیائی فیکٹریاں ورگی تمام سویلین ہیوی انڈسٹری وچ کمی یا تباہی۔ زراعت تے ہلکی صنعت دی طرف جرمنی دی معیشت دی تنظیم نو۔
- جرمنی توں معزولیت۔
- اس حصے وچ سوویت قبضے دے زون توں جرمنی وچ سوویت یونین دی بحالی دے دعوواں دا احاطہ کيتا گیا اے۔ اس حصے وچ اس گل اُتے وی اتفاق کيتا گیا اے کہ جرمن امن معیشت دے لئی غیر ضروری مغربی زوناں دی 10 فیصد صنعتی صلاحیت نوں دو سال دے اندر سوویت یونین وچ منتقل کيتا جانا چاہیدا۔ سوویت یونین نے الائٹ ریپریکشن کمیشن دی فرانسیسی رکنیت اُتے اپنے سابقہ اعتراضات واپس لے لئی ، جو یلٹا کانفرنس دے بعد ماسکو وچ قائم کيتا گیا سی۔
- جرمن بحریہ تے مرچنٹ میرین نوں ٹھکانے لگیاواں۔
- ڈُب جانے والی تیس آبدوزاں دے علاوہ باقی جرمن بحریہ نوں تِناں طاقتاں دے وچکار برابر تقسیم کرنا سی۔
- جرمن مرچنٹ میرین نوں تِناں طاقتاں دے وچکار برابر تقسیم کرنا سی تے اوہ انہاں جہازاں وچوں کچھ دوسرے اتحادیاں وچ تقسیم کردین گے۔ لیکن سلطنت آف جاپان دے نال جنگ کے خاتمے تک تمام جہاز مشترکہ شپنگ ایڈجسٹمنٹ بورڈ تے یونائیٹڈ میری ٹائم اتھارٹی دے ماتحت رہن گے۔
- شہر کنیگسبرگ تے ملحقہ علاقہ (اس وقت مشرقی پروسیا ، ہن کیلننگراڈ اوبلاست))۔
- امریکا تے برطانیہ نے اعلان کيتا کہ اوہ امن کانفرنس وچ کنيز برگ تے اس توں ملحقہ علاقے سوویت یونین وچ منتقل کرنے دی حمایت کرن گے۔
- جنگی مجرم
- ایہ اک مختصر پیراگراف سی تے اس وچ لندن چارٹر تے اس دے بعد دے نیورمبرگ ٹرائلز دی تشکیل دا احاطہ کيتا گیا سی۔
تِناں حکومتاں نے حالیہ ہفتےآں وچ لندن وچ برطانوی ، ریاستہائے متحدہ ، سوویت تے فرانسیسی نمائندےآں دے وچکار جنہاں جنگی مجرماں دے مقدمات چلانے دے طریقےآں اُتے معاہدے تک پہنچنے دے نقطہ نظر توں گل گل دا نوٹس لیا اے۔ اکتوبر 1943 دے ماسکو دے اعلامیہ دے تحت ہونے والے جرائم دی کوئی خاص جغرافیائی لوکلائزیشن نئيں اے۔ تن حکومتاں انہاں مجرماں نوں تیز تے یقینی انصاف دی طرف لیانے دے اپنے ارادے دی توثیق کردی نيں۔ انہاں نوں امید اے کہ اس مقصد دے لئی جلد معاہدے دے نتیجے وچ لندن وچ ہونے والے مذاکرات دا نتیجہ نکلے گا ، تے اوہ اسنوں بہت اہمیت دیندے نيں کہ انہاں وڈے مجرماں دے خلاف مقدمہ جلد از جلد تریخ توں شروع ہونا چاہیدا۔ مدعا علیہان دی پہلی لسٹ یکم ستمبر توں پہلے شائع کيتی جائے گی۔
- آسٹریا:
- برطانوی تے امریکی افواج ویانا وچ داخل ہونے دے بعد ، آسٹریا دی حکومت دا فیصلہ ہونا سی ، تے آسٹریا نوں کوئی تاوان ادا نئيں کرنا چاہیدا۔
- پولینڈ
- تِناں طاقتاں دے ذریعہ قومی اتحاد دی اک عارضی حکومت ہونی چاہیدا ، تے ایہ کہ جو پولینڈ برطانوی فوج دی تشکیل وچ خدمات انجام دے رہے سن ، انہاں نوں پولینڈ واپس جانے دے لئی آزاد رہنا چاہیدا۔ عارضی مغربی سرحد اوڈر– نیوس لائن دی ہونی چاہیدا ، اس دے مشرق وچ وی سوویت قبضہ زون توں وکھ ہوکے پولینڈ تے سوویت سول انتظامیہ دے ماتحت علاقےآں وچ ہونا چاہیدا۔ پولینڈ نوں شمالی تے مغرب وچ جرمنی دے سابقہ خطے ملیاں گے ، لیکن پولینڈ دے مغربی سرحدی علاقے دی آخری حد بندی نوں امن بسانے دا انتظار کرنا چاہیدا۔ جو بالآخر 1990 وچ جرمنی دے احترام دے نال آخری تصفیہ توں متعلق معاہدہ دے طور اُتے ہويا۔
- امن معاہداں اُتے نتیجہ تے اقوام متحدہ تنظیم وچ داخلہ۔
- وزرائے خارجہ دی ماسکو کانفرنس دیکھو جو بعد وچ 1945 وچ ہوئی سی۔
- ایہ نوٹ کيتا گیا سی کہ اٹلی نے اتحادیاں دے شانہ بشانہ لڑائی لڑی سی تے اوہ اک جمہوری حکومت تے ادارےآں دے قیام وچ اچھی پیشرفت کررہی سی تے ایہ کہ امن معاہدے دے بعد تِناں اتحادیاں دی طرف توں درخواست کيتی حمایت کيتی جائے گی جمہوری اطالوی حکومت اقوام متحدہ دی رکنیت دے لئی۔ ہور
[t] انہاں دی تن حکومتاں نے وزرائے خارجہ دی کونسل اُتے بلغاریہ ، فن لینڈ ، ہنگری تے رومانیہ۔ انہاں ریاستاں وچ تسلیم شدہ جمہوری حکومتاں دے نال امن معاہداں دا اختتام تِناں حکومتاں نوں وی اقوام متحدہ دی رکنیت دے لئی انہاں توں درخواستاں دی حمایت کرنے دے قابل بنائے گا۔ تِناں حکومتاں موجودہ حالات دی روشنی وچ مستقبل نیڑے وچ فن لینڈ ، رومانیہ ، بلغاریہ تے ہنگری دے نال سفارتی تعلقات دا قیام انہاں ملکاں دے نال امن معاہداں دے اختتام توں پہلے ممکنہ حد تک جانچ پڑتال اُتے متفق نيں۔
- اس سال دے آخر وچ وزرائے خارجہ دی ماسکو کانفرنس وچ تفصیلات اُتے تبادلہ خیال کيتا گیا تے سن 1947 1947 1947 وچ پیرس امن کانفرنس وچ معاہداں اُتے دستخط ہوئے
- اس وقت تک رومانیہ ، بلغاریہ تے ہنگری دی حکومتاں کمیونسٹ سن۔
- علاقائی امانت
- اٹلی دی سابق کالونیاں توں اٹلی دے لئی امن معاہدے دی تیاری دے سلسلے وچ فیصلہ کيتا جائے گا۔ یورپ دے دوسرے سابقہ محور دی طرح اطالوی امن معاہدے اُتے وی پیرس امن کانفرنس 1947 وچ دستخط ہوئے سن ۔
- رومانیہ ، بلغاریہ تے ہنگری وچ الائیڈ کنٹرول کمیشن وچ نظر ثانی شدہ
- ہن جدوں کہ یورپ وچ دشمنی ختم ہوئے رہی سی تاں مغربی اتحادیاں نوں وسطی تے مشرقی یورپ دے کنٹرول کمیشناں وچ زیادہ توں زیادہ انہاں پٹ لگیانا چاہیدا ، اس معاہدے دے ضمیمہ وچ ہنگری دے کنٹرول کمیشن دے کماں وچ تفصیلی تبدیلیاں شامل سن۔
- جرمن آبادی دا منظم ترتیب توں تبادلہ
- مرکزی مضمون جرمنی دی پرواز تے ملک بدر (1944–50)
تن حکومتاں نے ، اپنے تمام پہلوآں اُتے اس سوال اُتے غور کرنے دے بعد ، تسلیم کيتا اے کہ پولینڈ وچ باقی جرمن آبادی ، یا اس دے عناصر دے جرمنی وچ تبادلہ ، چیکوسلوواکیا تے ہنگری نوں ہونا پئے گا۔ کم لیا جائے۔ اوہ متفق نيں کہ جو وی تبادلہ ہويا اے اس دا نظم و ضبط تے انسانی طریقے توں ہونا چاہیدا۔
- "جرمنی دی آبادی ، یا اس دے عناصر ، پولینڈ وچ بقیہ" توں مراد اوہ جرمن نيں جو 1937 وچ پولینڈ دی حدود وچ رہندے ہوئے مشرق دی طرف جانے والی کرزون لائن تک واقع نيں۔ نظریہ طور اُتے ، کہ جرمن نسلی آبادی نوں سلیسیا ، دور پومرانیا ، مشرقی پروسیا تے مشرقی برانڈن برگ دے عارضی طور اُتے پولینڈ دے زیر انتظام علاقےآں وچ وی کڈیا جاسکدا سی۔
- چونکہ جرمنی وچ اتحادی ملکاں دے اتحادی علاقےآں سخت دباؤ دا شکار سن ، لہذا ہنگری وچ چیکوسلواک حکومت ، پولینڈ دی عارضی حکومت تے کنٹرول کونسل توں ہور کہیا گیا کہ اس وقت تے اس شرح دا اندازہ پیش کيتا جائے جس وچ ہور جرمنی دی موجودہ صورتحال دے پیش نظر منتقلی عمل وچ لیائی جاسکدی اے تے ہور اخراجات نوں معطل کيتا جاسکدا اے جدوں تک کہ انہاں تخمیناں نوں قبضے دے متعدد علاقےآں وچ انہاں "ہٹائے گئے" جرمناں دی مساوی تقسیم دے منصوبےآں وچ ضم نہ کيتا جائے۔
رومانیہ وچ # تیل دا سامان
- ایران
- اتحادی فوجاں نوں تہران توں فوری طور اُتے دستبردار ہونا سی تے ستمبر 1945 وچ لندن وچ ہونے والے وزرائے خارجہ دی کونسل دے اجلاس وچ ایران توں فوجیاں دی واپسی دے ہور مراحل اُتے غور کيتا جانا چاہیدا۔
- ٹینگیئر دا بین الاقوامی زون۔
- ٹینگیئر شہر تے اس دے آس پاس دا علاقہ بین الاقوامی رہنا چاہیدا تے اس اُتے ہور تبادلہ خیال کرنا چاہیدا۔
- بحیرہ اسود دے آبنائے۔
- مونٹریء کنونشن وچ نظر ثانی دی جانی چاہیدا تے اس اُتے ترک حکومت توں تبادلہ خیال کيتا جانا چاہیدا۔
- بین الاقوامی اندرون ملک آبی گزرگاہاں
- یورپی انہاں لینڈ ٹرانسپورٹ کانفرنس۔
- جرمنی دے لئی اتحادی کنٹرول کونسل دے فوجی کمانڈراں دی ہدایت۔
- سیٹلائٹ دی واپسی یا جنگی ٹرافیاں دے لئی الائیڈ پراپرٹی دا استعمال
- ایہ ضمیمہ دوم وچ تفصیلی سن
- فوجی گلاں
- ضمیمہ I
- ضمیمہ دوم
ہور ایہ کہ پیسیفک تھیٹر آف جنگ دے اختتام دی طرف ، پوٹسڈم کانفرنس نے پوٹسڈم اعلامیہ ، جاپانی سرنڈر (26 جولائی 1945) دے اعلانات دی وضاحت کيتی شرائط جاری کيتیاں جس وچ مغربی اتحادیاں (برطانیہ ، امریکا ، یو ایس ایس آر) تے نیشنلسٹ چین آف جنرل چیانگ کائی۔ شیک نے جاپان توں ہتھیار سُٹن یا تباہ کرنے نوں کہیا۔
بعد وچ
سودھوپہلے ہی پوٹسڈم کانفرنس دے دوران ، 30 جولائی 1945 نوں ، اتحادیاں دی قرارداداں ("فور ڈی ایس") نوں عملی جامہ پہنانے دے لئی برلن وچ الائیڈ کنٹرول کونسل تشکیل دتی گئی تھی: [۳][۴]
- نازی اثر و رسوخ نوں ختم کرنے دے لئی جرمنی دے معاشرے دی تردید
- ڈی ملٹرائزیشن سابق دے وھرماٹ فورسز تے جرمن اسلحے دی صنعت ؛ پر، دے حالات سرد جنگ جلد ہی جرمنی دی صورت وچ نکلیا ویدربیوافننگ دونے دے دوبارہ قیام سمیت جرمن تے نیشنل پیپلز آرمی
- جمہوری بنانا ، جس وچ سیاسی جماعتاں تے ٹریڈ یونیناں دی تشکیل ، آزادی اظہار ، پریس تے مذہب دی تشکیل شامل اے
- مرکزیت دے نتیجے وچ جرمن وفاقیت ، دے حصے دے طور disassemblement نال نال جرمنی دے صنعتی منصوبےآں نوں . ٹرومین نظریے دے مطابق 1951 وچ مغربی جرمنی وچ اسنوں ختم کرنا بند کردتا گیا سی ، اس دے بعد مشرقی جرمنی نوں تنہا ہی اس دا سامنا کرنا پيا۔
علاقائی تبدیلیاں
سودھوجرمنی دے صوبے دے شمالی نصف مشرقی پروشیا ، دی طرف توں قبضہ سرخ فوج اس دوران مشرقی پرشین جارحانہ اس دے بعد انخلائی سرما 1945 وچ ، پہلے دے طور اُتے سوویت یونین دے علاقے وچ شامل کے لیا گیا سی کلینی گارڈ اوبلاست . حتمی جرمن امن معاہدہ ہونے اُتے ، مغربی اتحادیاں نے براؤنز برگ - گولڈاپ لائن دے شمال وچ اس علاقے نوں جوڑنے دی حمایت کرنے دا وعدہ کيتا سی۔
اتحادیاں نے پولش عارضی حکومت برائے قومی اتحاد دے جواز نوں تسلیم کيتا سی ، جو سوویت سیٹلائٹ ریاست تشکیل دینے والی سی ۔ اسٹالن دے ذریعہ برطانیہ تے امریکا نے اوڈر - نیسسی دے مشرق وچ جرمن علاقےآں نوں "پولینڈ دی انتظامیہ دے تحت" چیکوسلوواک دی سرحد تک چیکو سلوواک دی سرحد تک ، بالٹیک ساحل توں اوقیانوس نیسی لائن وچ ڈالنے دی تیاری کيتی۔ مبینہ طور اُتے ۔ اوڈر بوبر ۔ کوئز لائن دی تجویز نوں سوویت وفد نے مسترد کردتا۔ اس سیشن وچ اوپری سیلیسیئن صنعتی خطے دے لئی ضروری دریائے اوڈر ( سوزکزین لگون ) دے منہ اُتے سابق فری سٹی ڈنزگ تے اسٹیٹین دا بندرگاہ شامل سی ۔
جنگ دے بعد ، 'مجموعی طور اُتے جرمنی' مکمل طور اُتے قبضے دے متعلقہ علاقےآں دے مجموعی علاقےآں اُتے مشتمل ہوئے گا۔ چونکہ اوڈر نائس لائن دے مشرق وچ جرمنی دے تمام سابقہ علاقےآں نوں سوویت قبضے دے زون توں خارج کردتا گیا سی ، لہذا انھاں 'مجموعی طور اُتے جرمنی' توں خارج کردتا گیا سی۔
اخراج
سودھوکارروائی دے دوران ، پولینڈ دے کمیونسٹاں نے لوسٹیئن نیسی اُتے سرحد دے اپنے مطالبے نوں واضح کرنے دے لئی دریائے ببر دے مغرب وچ جرمن آبادی نوں دبانا شروع کردتا سی۔ جرمن آبادی دے "منظم منتقلی" توں متعلق الائیڈ قرارداد ، وسطی یورپ دے مضر حصےآں توں جرمناں نوں ملک بدر کرنے دا جواز بن گئی ، جے اوہ پہلے توں ہی ریڈ آرمی توں اگے نہ بڑھدے۔
پولینڈ دے ذریعہ پولینڈ دی طرف توں نسلی جرمناں دی ملک بدریاں ، اس دے علاوہ مغرب وچ 1937 وچ پولش دی سرحد دے پِچھے علاقےآں وچ جرمنیاں دے علاوہ (جداں کہ بیشتر پرشین صوبہ مغربی پرسیا دے بیشتر علاقےآں وچ ) ، "پولینڈ دی انتظامیہ دے تحت" رکھے گئے علاقےآں نوں حتمی طور اُتے زیر التواء رکھنا اے جرمنی امن معاہدہ ، یعنی جنوبی ایسٹ پرسیا (مسوریا) ، مزیدار پومرینیا ، سابق صوبہ برینڈن برگ دا نواں مارچ دا علاقہ ، گرینمارک پوزن ویسٹ پروسیا ، لوئر سیلیشیا دے ضلعے تے بالائی سیلیشیا دے اوہ حصے جو جرمنی دے نال باقی رہے سن ۔ 1921 اپر سیلیشیا دی رائے جمع کروائی۔ اس توں گریٹر پولینڈ ، مشرقی اپر سلیسیا ، چیمونو لینڈ تے ڈنزیگ دے نال پولش کوریڈور وچ سابق دوسری پولش جمہوریہ دے علاقے وچ رہنے والی جرمن اقلیت نوں ہور متاثر ہويا۔
چیکوسلوواکیہ ميں جرمن (34) اج کل جمہوریہ چیک دے علاقے دی آبادی کا٪) ، جسنوں سوڈین جرمنی بلکہ کارپیتھین جرمن وی کہیا جاندا اے ، نوں سوڈین لینڈ دے اس خطے توں بے دخل کردتا گیا جتھے انہاں نے وسطی بوہیمیا تے موراویا وچ لسانی چھاپےآں دے نال نال اکثریت دی تشکیل کردے ہوئے ، سوڈٹین لینڈ کے علاقے دے نال نال پراگ دے شہر توں کڈ دتا گیا۔
اگرچہ پوٹسڈیم معاہدے دا اطلاق صرف پولینڈ ، چیکوسلاواکیا تے ہنگری دے ناں سی ، لیکن رومانیہ وچ وی ملک بدر ہويا ، جتھے ٹرانسلوینیائی سیکسن نوں جلاوطن کردتا گیا تے انہاں دی املاک نوں وکھ کردتا گیا ، تے یوگوسلاویہ وچ ۔ سوویت علاقےآں وچ ، جرمناں نوں شمالی مشرقی پروسیا ( اوبلاست کالییننگراڈ ) توں جلاوطن کردتا گیا لیکن نال ہی ملحقہ لتھوانیائی کالیپیڈا ریجن تے بالٹک جرمناں دے ذریعہ آباد ہور علاقےآں توں بھی۔
ہور ویکھو
سودھوحوالے
سودھو- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ United States Department of State (24 May 1949). "Foreign Relations of the United States, 1949, Council of Foreign Ministers; Germany and Austria, Volume III Document 461". Office of the Historian, Bureau of Public Affairs. https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1949v03/d461. Retrieved on 28 June 2017.
- ↑ "Denazification". Federal Government Commissioner for Culture and the Media. https://web.archive.org/web/20190606093137/http://www.alliiertenmuseum.de/en/topics/denazification.html. Retrieved on 28 June 2017.
باہرلے جوڑ
سودھو- اسٹیل دا سنگ بنیاد Archived 2013-07-21 at the وے بیک مشین پیر 21 جنوری 1946
- روڈ بیک Archived 2013-08-28 at the وے بیک مشین ٹائم میگزین ، پیر ، 8 ستمبر ، 1947
- برلن کانفرنس دے کاروائیاں دا پروٹوکول ، پوٹسڈم پروٹوکول دا سرکاری امریکی متن؛ ترمیمی مختلف حالتاں تے سرکاری سوویت تے برطانوی متون دی متعدد ریڈنگ دے نال اشارہ کيتا گیا۔