پاون کھنڈ دی لڑائی
معرکہ پاون کھنڈ | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بسلسلہ مرہٹہ سلطنت دی فتوحات | |||||||
پاون کھنڈ دے مقام اُتے شیواجی تے باجی پربھو | |||||||
| |||||||
محارب | |||||||
مرہٹہ سلطنت | بیجاپور سلطنت | ||||||
کمانڈر اور رہنما | |||||||
باجی پربھو دیش پانڈے ⚔ |
Siddi Masud Siddi Jauhar | ||||||
طاقت | |||||||
300 | 10,000 | ||||||
ہلاکتیں اور نقصانات | |||||||
200+ | 1,400+ |
معرکہ پاون کِھنڈ درحقیقت عقبی فوج دی اک مدافعانہ جنگ سی جس دی آخری جھڑپ 13 جولائی 1660ء نوں کولہاپور شہر توں نیڑے واقع وشال گڑھ قلعہ دے اطراف وچ موجود پہاڑی گزرگاہ اُتے عادل شاہی سلطنت دے سالار شیدی مسعود تے مرہٹہ سردار باجی پربھو دیش پانڈے دے درمیان وچ ہوئی سی۔[۱][۲]
پس منظر
سودھوسنہ 1660ء وچ مرہٹہ رئیس شیواجی نوں عادل شاہی افواج نے پنہالا قلعہ وچ محصور کر دتا سی۔ اس فوج دے سالار حبشی شیدی مسعود سن ۔ عادل شاہی اک شاہی سلسلہ اے جس نے صدیاں بیجاپور اُتے حکمرانی کيتی۔ اس محاصرہ دے وقت بیجاپور سلطنت دے تخت اُتے علی عادل شاہ دوم متمکن سن ۔ پہلے ازاں شیواجی نے عادل شاہی افواج نوں متعدد مرتبہ شرمناک شکست توں دوچار کیتا سی اس لئی ہن اوہ شیواجی دی مکمل سرکوبی دے درپئے سن ۔ گوکہ عادل شاہی سلطنت دی مغلاں توں ہمیشہ ٹھنی رہندی سی لیکن اس وقت مرہٹہ جانباز شیواجی دی سرکوبی دونے سلطنتاں دا مشترکہ مطمح نظر سی چنانچہ اس مہم وچ دونے سلطنت دی افواج متحد ہوئے گئياں۔
تفصیلات
سودھوشیواجی نے قلعہ وشال گڑھ دے محاصرے توں نکل بھاگنے دا اک منصوبہ بنایا تے اس منصوبے اُتے عمل درآمد دی ذمہ داری مرہٹہ سردار رنگے ناراین اورپے دے سپرد کيتی گئی جو عادل شاہیاں دے مطیع سن لیکن خفیہ طور اُتے شیواجی توں ساز باز کرکے معاہدہ کر ليا سی۔ وشال گڑھ وچ مغلاں دا اک فوجی پڑاؤ سی۔ شیواجی نے مہینےآں انتظار کيتا، منصوبہ بندی کردے رہے تے ادھر عادل شاہ دی افواج وچ خوراک کم ہُندی رہی۔ شیواجی نوں خوراک دا ذخیرہ ختم ہونے تک انتظار کرنا سی، جداں ہی عادل شاہی افواج نوں ہور غذا دی ضرورت پئی انہاں نے اپنے منصوبہ اُتے عمل کرنا شروع کر دتا۔
شیواجی، باجی پربھو تے انہاں دے تقریباً چھ سو سپاہی جو ماول خطے دے پہاڑی باشندے سن، سب نے مل کے عادل شاہی فوج اُتے شب خون ماریا۔ اک شخص جس دا ناں شیو کاشید سی اس نے شیواجی دا بہروپ بھریا تے پھڑیا گیا، لیکن جدوں تک شیدی مسعود نوں اپنی غلطی دا احساس ہويا بہت دیر ہوئے چورگی۔ اُتے انہاں نے رات دی تاریدی ميں شیواجی دے تعاقب وچ اپنی فوج روانہ کيتی۔ ايسے تعاقب دے دوران وچ عادل شاہی افواج دی مٹھی بھر مرہٹہ سپاہیاں توں جھڑپ ہوئی، انہاں سپاہیاں دی کمان باجی پربھو دیش پانڈے دے ہتھ وچ سی۔ انہاں دا مقصد تعاقب وچ آنے والے عادل شاہی سپاہیاں نوں روکنا سی تاکہ شیواجی نوں محفوظ مقام تک پہنچنے دا وقت مل سکے۔ اس جھڑپ وچ گوکہ تمام مراٹھا سپاہی نوٹ دے گھاٹ اتر گئے تے خود باجی پربھو سخت زخمی ہوئے کے راہی ملک عدم ہوئے لیکن مرہٹہ اپنے مقصد وچ کامیاب رہے۔
حوالے
سودھو- ↑ «Shivaji, Baji Prabhu & the Battle of Pavan Khind». Hindu Perspective. 4 مئی 2013. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در 2018-12-26. دریافتشده در 2019-12-03. تاریخ وارد شده در
|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «International film on Shivaji Maharaj for global audience». Times of India. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۶. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۳.
- Grant Duff – History of Marathas
- Babasaheb Purandare – Raja ShivChhatrapati
- S.D.Samant – Vedh Mahamanvacha
- Kasar D.B. – Rigveda to Raigarh making of Shivaji the great
- Bahekar Arjun – House of Sindhkhedkar Jadhavas
- J. N. Sarkar – Shivaji and His Times