ٹرین ٹو پاکستان
| فائل:Train to Pakistan.jpg | |
| لکھاری | خشونت سنگھ |
|---|---|
| دیس | بھارت |
| بولی | انگریزی |
| صنف | تریخی ناول |
| چھاپن آلے | چیٹو اینڈ ونڈوز |
تریخ اشاعت | 1956 |
| قسم ذرائع ابلاغ | پرنٹ |
| صفے | 181 |
| آئی ایس بی این | 0-8371-8226-3 |
ہسدے-وسدے خاندان ونڈے گئے اتے پرانے دوست ہمیشہ لئی وچھڑ گئے۔ ہن سانوں اک دوجے نوں ملن لئی پاسپورٹ، ویزا اتے پولیس تھانے دی رپورٹ دی درکار ہے۔........ 1947 دی بھارت دی تقسیم توں جیکر کوئی سبق ملدا ہے تاں صرف انا کہ بھوکھ وچّ اجیہا کدے نہیں ہونا چاہیدا اتے ایہہ خواہش اس حالت وچّ پوری ہو سکدی ہے جدوں اسیں اپمہادیپ دیاں وکھ وکھ نسلاں اتے دھرمواسیاں نوں اک دوجے دے قریب لیاؤن دی کوشش کریئے۔
ٹرین ٹو پاکستان اُگھے ناول کار خشونت سنگھ دا اک تریخی انگریزی ناول ہے جو 1956 وچّ چھپیا۔ ایہہ 1947 وچّ ہوئی ہندستان دی ونڈ اتے خاص کر پنجاب دی ونڈ بارے ہے۔ایہہ ناول مول طور تے اس اٹٹّ لیکھکی وشواس دا نتیجہ ہے، جسدے مطابق آخیر منکھتا(انسانیت) ہی اپنے بلیداناں وچّ زندہ رہندی ہے۔ گھٹناکرم دی نظر توں ویکھو تاں 1947 دا پنجاب چارے طرف لکھاں بے گھر بھٹکدے لوکاں دی ہاہاکار، سریر اتے من اتے ہون والے بے حساب بلاتکار اتے قتلام لیکن مذہبی وحشت دا اوہ طوفان مانو ماجرہ نامک اک پنڈ نوں دیر تکّ نہیں چھو پایا، اتے جدوں چھویا تاں وی اس دے تباہ کاری نتیجے نوں امام بخش دی دھی دے پرتی جگے دے پریم توں پریرت بلیدان نے الٹ دتا۔[۲]
رمن راجا نے اسے سرلیکھ ہیٹھ اس دا تامل وچّ التھا کیتا۔
کہانی سودھو
اس ناول دے کہانی دا مرکزی کودار جگت سنگھ جاں جگا ہے جو کہ سکھ سردار ہے اتے پھکڑ سبھاء دا مالک ہے۔ جگا اس سمیں دے تتھاکتھت سنسکاری/سبھیاچاری سماج دا اگرگامی نہیں ہے سگوں اسنوں ڈاکو دی اپادھی نال نواجیا گیا ہے۔ اس وچّ پڑھے لکھے لوکاں ورگی چترائی نہیں ہے پر ناول دا سبھ توں متاثرکن پاتر (کردار)ہے۔ جگے دے الٹ ہے اقبال سنگھ وی سکھ ہی ہے، پر ایہہ جدید سماج دی اگوائی کردا ہے، جو انگلینڈ توں پڑھ کے آیا ہے، کھبیپکھی گروپ دا میمبر ہے اتے اپنے آپ نوں وڈا بدھیجیوی سمجھدا ہے۔ جگے دا پنڈ منو ماجرہ ہندوستان دے لکھاں پنڈاں ورگا ہی ہے، اس وچّ کجھ وی نواں نہیں ہے۔ ایہہ برصغیر دے نقشے اتے نویں اگے دیس پاکستان دی سیما اتے، ہندوستان دے پنجاب پرانت وچّ واقع ہے۔
ناول وچّ اس پنڈ دا بہت سٹیک چترن کیتا گیا ہے۔ پنڈ دے لوک ملجل کے رہِ رہے ہن، اتے اوہناں وچّ جات دھرم دے نام تے کوئی بھیدبھاو نہیں ہے۔ ہندو سکھ لوک وی مسجداں وچّ دعا منگن پہنچ جاندے ہن، اتے مسلمان بھرا وی دیوالی جاں دشہرا نوں عید وانگ ہی مناؤندے ہن۔
پھر تیزی نال گھٹناکرم بدلن لگدا ہے، اتے راجنیتی دی گھناؤنی گھمنگھیری وچّ منکھتا کسے سکے تیلے وانگ اڈن لگدی ہے۔ ایہہ لہر منو ماجرہ وی پہنچ جاندی ہے۔ جدوں فساداں دا سندیہ اس پنڈ وچّ وی ہندا ہے اتے پرے پنڈ دے ہندو، مسلمان اکٹھے بیٹھ کے اس مشکل مدعے اتے چرچہ کردے ہن۔ دنگیاں دی اس گھڑی وچّ جگا اتے اقبال سنگھ دونوں جیل وچّ پئے ہن، اتے مجسٹریٹ ہکمچند کجھ وی کر سکن وچّ اسمرتھ ہے۔ اجیہی مشکل دی گھڑی وچّ ہکمچند جگا اتے اقبال سنگھ دوناں نوں آزاد کر دندا ہے، اتے گھٹّ ولوں گھٹّ اقبال سنگھ توں ایہہ امید لگاؤندا ہے کہ ایہہ جرر اپنی قابلیت دوارا دنگیاں نوں روکن وچّ کامیاب ہو جائیگا۔
پر، بدھیجیوی اقبال وسکی دی بوتل دے نال چنتن ہی کردے رہِ جاندا ہے اتے پھکڑ اتے ڈاکو منیا جان والا جگا اپنے پران نچھاور کرکے ہزاراں لوکاں دی جان بچا لیندا ہے۔ جگے نے اپنے دھرم دے نہیں سگوں اس سمیں مسلمان لوکاں دے پران بچائے۔
پنجابی التھا سودھو
پاکستان میل ٹرین ٹو پاکستان دا کھلھا پنجابی التھا ہے۔اس دا ترجمہ گلزار سنگھ سندھو نے کیتا ہے۔