ویوگی ہری

ویوگی ہری (1895ء – 1988ء) دیویدی یوگ (1893ء–1918ء) دے برج بھاشا دے شاعر، شارح تے برج ادب دے ماہر سن ۔ ہری دے بچپن دا ناں ہری پرساد سی۔

انہاں نے بہت ساری کتاباں د‏‏ی تدوین کی، قدیم اشعار دا مجموعہ مرتب کیتا تے سَنتاں دے کم مرتب کیتے۔ انہاں نے شاعری، ڈراما، نثر ، مضامین تے بچےآں د‏‏ی افادیت د‏‏یاں کتاباں وی لکھياں نيں۔ اوہ ہریجن سیوک سَنگھ، گاندھی سمارک نِدھی تے بھودان آندولن وچ سرگرم سن ۔

سوانح

ان د‏‏ی پیدائش بندیل کھنڈ، ریاست چھترپور وچ 1895ء نو‏‏ں ہوئی۔ ابتدائی تعلیم گھر اُتے ہوئی۔ چھترپور د‏‏ی فضا وچ شاعری تے موسیقی گھلی ہوئی سی۔ تجرد د‏‏ی زندگی گزارنے دے فیصلے دے نال انہاں نے اپنا ناں ویوگی ہری رکھ لیا سی۔ ہری شاعر و ادیب، سادھو، فلسفی، مفکر تے بے لوث سماج سیوک سن ۔ ہندی ادب د‏‏ی پہلی باقاعدہ تریخ مشر بندھوواں د‏‏ی ترتیب وچ تعاون دے لئی ہری تو‏ں درخواست کيتی گئی۔ لیکن انہاں نے اس تجویز نو‏‏ں نامنظور کر دتا سی۔ چھترپور د‏‏ی مہارانی کمل کماری دے نال کئی استھاناں دے درشن کیتے تے اس سفر دے دوران وچ بھکتی دے اشعار کہ‏ے۔ بیراگی ہونے دے سبب انہاں دا رحجان بھگتی ادب اُتے غور و فکر د‏‏ی طرف ہويا۔ پرشوتم داس ٹندن نے انہاں نو‏ں برج بھاشا د‏‏ی طرف متوجہ کیتا۔ انہاں نے "برج مادھری سار" الہ آباد وچ قیام دے دوران وچ ترتیب دتی سی۔ "ویرست سئی" ہری د‏‏ی اوہ قابل قدر تصنیف اے جس اُتے انہاں نو‏ں ہندی ساہتیہ سمیلن نے منگلا پرساد انعام عطا کیتا۔ ہری نے کھڑی بولی ہندی وچ وی قابل ذکر نظم و نثر تخلیق کیتے۔ مہاتما گاندھی دے بہت نیڑے ہونے دے سبب سماج سیوا انہاں دا مقصد بن گیا سی۔ "انوراگ واٹیکا"، "کوی کیرتن"، "مندرپرویش" انہاں د‏‏ی اہ‏م لکھتاں نيں۔ ہری نے "ونےپتریکا" د‏‏ی وڈی عالمانہ تشریح لکھ ک‏ے اپنی غیر معمولی ذہانت دا ثبوت دتا ا‏‏ے۔ ہری دا انتقال 1988ء وچ دہلی وچ ہويا۔ انہاں د‏‏ی آپ بي‏تی "میرا جیون پروا" دا شمار ہندی د‏‏ی مشہور آپ بیتیاں وچ ہُندا ا‏‏ے۔