نکیر و منکر
نکیر و منکر یا بشیر و مبشر، انہاں دو فرشتےآں دے ناں نيں جو دفن دے بعد پہلی رات نوں قبر وچ آندے نيں تے میت دے اعتقادات تے اعمال دے بارے وچ سوال کردے نيں. جے میت کافر ہوئے، تاں انہاں فرشتےآں دی شکل خوفناک ہُندی اے تے انہاں نوں نکیرومنکر کہندے نيں تے جے مومن دی میت ہوئے تاں ایہ دو فرشتے خوبصورت چہرے دے نال داخل ہُندے نيں اس صورت وچ انہاں نوں بشیرومبشر کہندے نيں.
نکیر تے منکر
سودھومیت نوں دفن کرنے دے بعد، دو فرشتے جنہاں دا کم میت دے اعتقادات تے اعمال دے بارے وچ سوال کرنا اے، اوہ قبر وچ داخل ہُندے نيں. بعض روایات وچ انہاں دو فرشتےآں نوں (قبر دی حفاظت کرنے والا) کہیا گیا اے . اک میت دے سجے طرف تے دوسرا کھبے طرف کھڑا ہو جاندا اے تے اس توں سوال پوچھنا شروع کر دیندے نيں. جے میت کافر یا گناہ گار ہوئے تاں، انہاں دو فرشتےآں دے چہرے بہت وحشت ناک تے ترسناک ہُندے نيں تے جدوں انسان دی اصلیت پتہ چل جاندی اے تاں ایہ دو فرشتے جنہاں کہ ناں منکرونکیر نيں اس دے سامنے آندے نيں تے اس دی قبر اگ توں بھر جاندی اے .
بشیر تے مبشر
سودھوجو فرشتے مومن دی قبر وچ داخل ہون گے انہاں دے چہرے خوبصورت ہون گے تے سوال و جواب دے بعد، اسنوں جنت دی بشارت دین گے تے اس دی قبر نوں خدا دی نعمتاں توں بھر دین گے. انہاں دو فرشتےآں دے ناں بشیرومبشر نيں.[۱]
نکیر تے منکر دا چہرہ
سودھوروایات وچ نکیرو منکر کے چہرے دے بارے وچ ایويں کہیا گیا اے: انہاں دی آواز بجلی دے شدید کڑکنے دے ورگی تے اکھاں بجلی دی طرح چمکتی جنہاں توں اگ نکلے گی، اِنّے لمبے تے وحشت ناک دانت جو زمین اُتے لگ رہے ہون گے، انہاں دی اُچی آواز دی وجہ توں میت دے بدن اُتے بال کھڑے ہو جان گے تے کچھ بول نئيں سکے گا.[۲] البتہ انہاں دا میت دے نال جو رویہ ہوئے گا، اوہ اس دے اعمال اُتے منحصر اے، تے ايسے طرح مختلف لوکاں دے نال انہاں دا چہرہ وی مختلف ہوئے گا.[۳] منکر و نکیر دے سوالےآں دے جواب ايسے طرح ہون گے جو کچھ انسان نے دنیا وچ کیہ اے تے گناہ گار مومن وی ممکن اے کچھ ایداں دے سوالات دے جوابات نہ دے سکے تے عذاب وچ گرفتار ہو جائے.
جواب نوں آسان کردینے والے عناصر
سودھومنکرونکیر دی اوہ علامتاں جو روایات وچ بیان ہوئیاں نيں انہاں دو فرشتےآں نوں دیکھدے ہی میت اُتے وحشت طاری ہو جائے گی، اس وحشت نوں دور کرنے دے لئی، سورہ ملک دے پڑھنے دی سفارش کيتی گئی اے، بعض تے دعاواں وی نيں جنہاں دے پڑھنے توں اس دشوار مرحلے توں نجات مل سکدی اے . اسی طرح میت دے گھر والےآں تے رشتہ داراں نوں سفارش کيتی گئی اے کہ میت نوں دفن کرنے دے بعد، اسنوں تنہا نہ چھڈن تے اس دی قبر اُتے تلقین، قرآن تے دعاواں پڑھدے رہیاں تے منکرونکیر دے سوالےآں وچ جواب دینے وچ اس دی مدد کرن.[۴] انسان دے صحیح عقیدے تے اچھے اعمال دے علاوہ، اہل بیت(ع) بالخصوص امام حسین(ع) دی زیارت پڑھنے توں وی میت دی مدد ہو سکدی اے .[۵]
حوالے
سودھو
مآخذ
سودھو- مصباح المتہجّد و سلاح المتعبّد، طوسی، محمد بن الحسن، مؤسسۃ فقہ الشیعۃ، بیروت، ۱۴۱۱ق
- کلینی، محمد بن یعقوب، کافی،دار الکتب الإسلامیۃ، ۱۴۰٧ق
- علامہ مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، دارالکتب اسلامیۃ، تہران، ۱۳۶۲ ش.
- علل الشرائع، محمد بن بابویہ قمی، داوری، قم، ۱۳۸۵ش