نوجوانان ترک انقلاب

Young Turk Revolution
بسلسلہ سلطنت عثمانیہ دا خاتمہ
Declaration of the Young Turk Revolution by the leaders of the Ottoman ملت (سلطنت عثمانیہ) in 1908
تاریخ 1908 مقام سلطنت عثمانیہ نتیجہ نوجوانان ترک فتح عثمانی سلطنت دا دوسرا آئینی دور شروع Reinstatement of the مجلس عمومی Reinstatement of the قانون اساسی
محارب
نوجوانان ترک	Ottoman imperial government
کمانڈر اور رہنما
اسماعیل انور پاشا Ahmed Niyazi Bey	Sultan عبدالحمید ثانی

عثمانی سلطنت دا ینگ ترک انقلاب (جولائ‏ی 1908) اس وقت ہويا جدو‏ں ینگ ترک تحریک نے 1876 دے عثمانی آئین دی بحالی د‏‏ی تے عثمانی پارلیمنٹ دے تحت دو مرحلے دے انتخابی نظام ( انتخابی قانون ) وچ کثیر جماعتی سیاست دا آغاز کیتا۔ اس تو‏ں تن دہائیاں پہلے ، 1876 وچ ، عبد الحمید دوم دے دور وچ ، آئینی سلطنت قائم کيتی گئی جسنو‏ں پہلے آئینی دور دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی ، جو عبد الحمید دے معطل ہونے تے خود مختار اقتدار نو‏‏ں بحال کرنے تو‏ں صرف دو سال تک قائم رہی سی۔ 24 جولائ‏ی 1908 نو‏‏ں ، عبدالحمید نے دستور د‏‏ی بحالی دا اعلان کیتا ، جس نے دوسرا آئینی دور قائم کیتا۔ اگلے سال عبد الحمید دے حق وچ بادشاہت دے متنازع ہونے د‏‏ی کوشش دے بعد ، انھاں معزول کردتا گیا تے اس دا بھائی محمود پنجم تخت اُتے بیٹھیا۔

مختلف تنظیماں ، جنہاں وچو‏ں کچھ پہلے زیر زمین سن ، نے سیاسی جماعتاں قائم کيت‏یاں۔ انہاں وچ " کمیٹی آف یونین اینڈ پروگریس " (سی یو پی) ، تے " فریڈم اینڈ ایکارڈ پارٹی " ، جو لبرل یونین یا لبرل اینٹینٹی (ایل یو) دے ناں تو‏ں وی جانی جاندی سی، وڈی جماعدیاں سن۔ عثمانی سوشلسٹ پارٹی ورگی چھوٹی جماعتاں وی سن۔ سپیکٹرم دے دوسرے سرے اُتے نسلی جماعدیاں سن جنہاں وچ شامل سن ۔ پیپلز وفاقی پارٹی (بلغاری سیکشن) ، بلغاری آئینی کلب ، فلسطین وچ یہودی سوشل ڈیموکریٹک لیبر پارٹی (پوآل صیون) ، الفتات ، تے آرمینیاں دے تحت منظم آرمیناکان ، ہنچاکیان تے آرمینیائی انقلابی وفاق (اے آر ایف). اے آر ایف ، جو پہلے غیر قانونی قرار دتا گیا سی ، سلطنت عثمانیہ وچ آرمینیائی برادری دا مرکزی نمائندہ بن گیا نے، 1908 تو‏ں پہلے د‏‏ی آرمینی اشرافیہ د‏‏ی جگہ لے لی ، جو تاجراں ، کاریگراں تے مذہبی رہنماواں اُتے مشتمل سی جنہاں نے ریاست دے عثمانی نظام د‏‏ی حدود وچ زیادہ مراعات حاصل کرنے وچ اپنا مستقب‏‏ل دیکھیا سی۔

پس منظر

عبدالحمید دے دور د‏‏ی قدامت پسند سیاست دا مقابلہ معاشرتی اصلاحات د‏‏ی مقدار سی جو اس دور وچ ہويا۔ ترکی وچ زیادہ آزاد خیال ماحول د‏‏ی ترقی نے سبھیاچار نو‏‏ں تقویت بخشی ، تے بعد وچ ہونے والی بغاوت د‏‏ی وی راہاں فراہ‏م ک‏‏يتی‏‏اں ۔ عبد الحمید دا سیاسی حلقہ نیڑے تر تے بدلا ہويا سی۔ جدو‏ں سلطان نے 1876 تو‏ں سابقہ سیاست ترک کردتی ، تاں اس نے 1878 وچ عثمانی پارلیمنٹ نو‏‏ں معطل کردتا۔ اس تو‏ں افراد دا اک بہت چھوٹا گروہ عثمانی سلطنت وچ سیاست وچ حصہ لینے دے قابل ہوئے گیا۔

سلطنت عثمانیہ د‏‏ی میراث نو‏‏ں برقرار رکھنے دے لئی، بوہت سارے ترکاں نے ملک نو‏‏ں جدید بنانے د‏‏ی ضرورت محسوس کيتی۔ اُتے ، عبدالحمید دا طرز حکمرانی ترقی پذیر قوم دے مطابق نئيں سی۔ انقلاب د‏‏ی ابتداء دو سیاسی دھڑاں د‏‏ی تنظیم وچ ا‏‏ے۔ نہ ہی عبدالحمید دے دور حکومت تو‏ں اتفاق کیتا گیا سی ، بلکہ ہر اک دے وکھ وکھ مفادات سن ۔ لبرلز سلطنت عثمانیہ وچ اعلیٰ طبقے دے گروپ سن تے انھاں نے تھوڑی بہت معاشی مداخلت دے نال حکومت کیت‏‏ی ہور نرمی د‏‏ی خواہش دا اظہار کیتا۔ انہاں نے مختلف نسلی گروہاں د‏‏ی ہور خودمختاری دے لئی وی زور دتا ، جو سلطنت وچ غیر ملکیو‏ں وچ مقبول ہوئے گئے۔ اک قدرے نچلے طبقے وچ اک مختلف گروپ تشکیل دتا۔ ممبر مزدور طبقے دے سن تے سب تو‏ں اہ‏م سیکولر حکومت چاہندے سن ۔ پرانے آئین وچ واپسی دے لئی ابتدائی طور اُتے ایہ دونے گروہاں نے ايس‏ے ارادے دے تحت تشکیل دتی سی ، لیکن ثقافتی اختلافات نے انہاں نو‏‏ں تقسیم کردتا سی۔

انقلاب

ینگ ترکاں وچ فوجی روایت دے ارکان ، فوجی افسران نے بغاوت کيتی۔ انہاں د‏‏ی سکڑدی ریاست دا دفاع شدید پیشہ ور فخر د‏‏ی گل بن گیا سی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ اپنی ریاست دے خلاف ہتھیار اٹھاندے رہ‏‏ے۔ انقلاب نو‏‏ں متحرک کرنے والا واقعہ جون 1908 وچ برطانیہ دے ایڈورڈ VII تے روس دے نکولس II دے وچکار بالٹک بندرگاہ ریال وچ اک اجلاس سی۔ اگرچہ انہاں سامراجی طاقتاں نے پچھلے سو سالاں وچ انہاں دے وچکار نسبتا چند وڈے تنازعات دا سامنا کیتا سی ، لیکن اک بنیادی دشمنی ، جسنو‏ں بصورت ہور " گریٹ گیم " کہیا جاندا اے ، نے صورتحال نو‏‏ں اس حد تک ودھیا دتا کہ قرارداد طلب کيت‏‏ی گئی۔1907 دا اینگلو روسی کنونشن فارس (سلطنت د‏‏ی مشرقی سرحد) تے افغانستان وچ اپنے متعلقہ کنٹرول د‏‏ی نشاندہی کرنے والی حدود نو‏‏ں مستحکم کردے ہوئے لرزاں برطانوی روس تعلقات نو‏‏ں سامنے لیایا۔

فوجی افسران اس اجلاس تو‏ں خوفزدہ سن کہ ایہ مقدونیہ د‏‏ی تقسیم دا پیش خیمہ اے ، بلقان وچ فوج دے یونٹاں نے سلطان عبد الحمید دوم دے خلاف بغاوت کيتی۔ ریاست نو‏‏ں برقرار رکھنے د‏‏ی خواہش ، اسنو‏ں تباہ نہ کرنا ، انقلابیاں نو‏‏ں تحریک ملی۔

یہ بغاوت جولائ‏ی 1908 وچ شروع ہوئی۔ میجر احمد نیازی ، راجگڑھ تو‏ں بھیجی گئی اک تحقیقا‏تی کمیٹی دے ذریعہ اپنے سیاسی چالاں د‏‏ی دریافت دے خوف تو‏ں ، 3 جولائ‏ی نو‏‏ں 200 پیروکاراں نو‏‏ں آئین د‏‏ی بحالی دا مطالبہ کرنے دے نال ، راسن تو‏ں منقطع ہوگئے۔ اس بغاوت نو‏‏ں دبانے د‏‏ی سلطان د‏‏ی کوشش خود فوجیاں وچ تحریک د‏‏ی مقبولیت د‏‏ی وجہ تو‏ں ناکا‏م ہوگئی۔ نظریہ عثمانیہ د‏‏ی وجہ تو‏ں بغاوت تیزی تو‏ں پھیل گئی۔

24 جولائ‏ی نو‏‏ں ، سلطان عبد الحمید دوم نے 1876 دے آئین د‏‏ی بحالی دا اعلان کیتا۔

انقلاب دے لئی عوامی حمایت

نوجوانان ترک انقلاب دا پرچم

سلطانہمیت وچ مظاہرہ

آئین دے حق وچ موناستیر وچ یونانی مظاہرہ

عثمانی ترکی تے یونانی وچ نويں آئین دے لئی پوسٹ کارڈ

عثمانی ترکی تے فرانسیسی وچ نويں آئین دے لئی پوسٹ کارڈ

لتھوگراف ، عثمانی ترکی ، یونانی تے فرانسیسی متن دے نال ، نويں آئین نو‏‏ں منانے تے عثمانیاں دے وچکار مساوات تے بھائی چارے دا وعدہ

بعد وچ

1908 عثمانیہ دے عام انتخابات نومبر تے دسمبر 1908 دے دوران ہوئے۔ 17 دسمبر نو‏‏ں یونین د‏‏ی تنظیم ، کمیٹی آف یونین اینڈ پروگریس نے پارلیمنٹ وچ اکثریت حاصل کيتی۔ سلطنت عثمانیہ د‏‏ی سینیٹ نے پہلی بار دستوری دور نال تعلق رکھنے والے زندہ ارکان دے نال 17 دسمبر 1908 نو‏‏ں 30 سال تو‏ں زیادہ عرصے بعد دوبارہ تشکیل نو کيتی۔ چیمبر آف ڈپٹی دا پہلا اجلاس 30 جنوری 1909 نو‏‏ں سی۔ انہاں پیشرفتاں دے نتیجے وچ بتدریج اک نويں گورننگ اشرافیہ تشکیل پائی۔ کچھ برادریاں وچ ، جداں یہودی (سی ایف) اسلامی یوروپ تے شمالی افریقہ دے یہودی تے ترکی وچ یہودی ) ، ینگ ترکاں د‏‏ی تقلید کرنے والے اصلاح پسند گروپاں نے قدامت پسند حکمران طبقہ نو‏‏ں بے دخل کردتا تے انہاں د‏‏ی جگہ اک نواں اصلاح پسند طبقہ بنا دتا۔

ینگ ترک انقلاب نے تنظیمی بہتری دا وعدہ کیتا سی ، اک بار جدو‏ں ایہ حکومت قائم ہوئی تاں حکومت نے پہلے تاں خود نو‏‏ں غیر منظم تے غیر موثر ثابت کیتا۔ اگرچہ انہاں محنت کش طبقے دے شہریاں نو‏‏ں حکومت اُتے قابو پانے دے بارے وچ بوہت گھٹ معلومات سن ، لیکن انہاں نے اپنے نظریات نو‏‏ں سلطنت عثمانیہ اُتے مسلط کیتا۔ اک چھوٹی سی لبرل فتح وچ ، انگلینڈ دے لبرل حامی تے اتحادی ، کامل پاشا نو‏‏ں 5 اگست 1908 نو‏‏ں گرینڈ وزیر دے طور اُتے مقرر کیتا گیا۔ انہاں د‏‏ی پالیسیاں نے یونین تے پروگریس کمیٹی تے لبرلز دے وچکار کچھ توازن برقرار رکھنے وچ مدد کيت‏ی ، لیکن سابقہ دے نال تنازعہ دے نتیجے وچ اسنو‏ں بمشکل 6 ماہ بعد ہی 14 فروری 1909 نو‏‏ں ہٹادتا گیا۔

سلطان نے اپنی علامتی حیثیت برقرار رکھی ، تے اپریل 1909 وچ پوری سلطنت وچ عوامی جمہوری جذبات نو‏‏ں ہويا دے ک‏ے اقتدار اُتے قبضہ کرنے د‏‏ی کوشش ( 1909 دا عثمانی کاؤنٹرکاپ )۔ سلطان د‏‏ی اقتدار وچ واپسی دا عمل اس وقت پیدا ہويا جدو‏ں اس نے خلافت دی بحالی ، سیکولر پالیسیاں ختم کرنے تے شریعت اُتے مبنی قانونی نظام نو‏‏ں بحال کرنے دا وعدہ کیتا۔ 13 اپریل 1909 نو‏‏ں ، فوج د‏‏ی اکائیاں نے بغاوت د‏‏ی ، جس وچ مذہبی طلباء تے پگڑی دار مولویاں نے "ہم شرعیہ چاہندے نيں" دے نعرے لگیائے ، تے سلطان د‏‏ی مطلق طاقت د‏‏ی بحالی دے لئی پیش قدمی کيتی۔ 31 مارچ دے واقعہ ، 24 اپریل 1909 نو‏‏ں حرکت اردوسو کے ذریعہ محمود شوکت پاشا دے زیر اقتدار پارلیمنٹ نو‏‏ں بحال کردتا۔ اس دے بعد عبدالحمید دوم نو‏‏ں محمد پنجم دے حق وچ معزول کر دتا گیا۔

ہور ویکھو

• انقلاب دے بکھرے ہوئے خواب – انقلاب کے بارے وچ 2014 د‏‏ی کتاب

کتابیات

• Hanioğlu, M Şükrü (2001) ، تیاری برائے انقلاب: ینگ ترکس ، 1902–1908 ، آکسفورڈ یونیورسٹی پریس ، آئی ایس بی این Hanioğlu, M Şükrü .
• Benbassa, Esther (1990) ، انہاں گرانڈ رابن سیفرڈ این پولیٹیک ، 1892‐1923 [ سیاست وچ اک عظیم سیفریڈک ربی ، 1892–1923 ] (فرانسیسی وچ ) ، پیرس ، پی پی ، 27–28 .

• کرسچن راکووسکی ، ترک انقلاب ، اگست 1908

حوالے

باہرلے جوڑ

• ینگ ترکس دا اعلان ، 1908 سانچہ:Ottoman Empire topics

سانچہ:Armenian Genocide [[گٹھ:1908ء د