مہیندر سنگھ پُجی

سکواڈرن لیڈر مہیندر سنگھ پُجی

مہیندر سنگھ پجی دا جم 14 اگست 1918 نوں شملہ وچ ہویا۔ اس دے پیؤ دا ناں سردار سوہن سنگھ پجی تے ماں دا ناں سنت کور سی۔ سوہن سنگھ اک سینئر سرکاری اہلکار سی۔ مہیندر سنگھ پجی نے سکولی تے کالج دی سکھیا لاہور توں تے قانون دی ڈگری بمبئی یونیورسٹی توں حاصل کیتی۔ گریجوئیشن توں بعد اس نے کجھ چر لئی شیل کمپنی لئی کم کیتا تے 1936 وچ دلی فلائنگ سکول توں جہاز اڈاؤن دی سکھیا حاصل کیتی۔ دوجی وڈی لڑائی دوران 1940 وچ اوہ 18 ہور ٹرینڈ ہندستانی پائلٹاں سمیت شاہی بریٹیش ہوائی فوج وچ بھرتی ہو گیا۔ جنگ وچ کئی وار اس دا جہاز تباہ ہویا تے اوہ مردا-مردا بچیا۔ اک وار تاں اس نوں بلدے ہوئے ملبے وچوں کڈھیا گیا، پر اک ہفتے بعد ہی اوہ پھر جنگ وچ جا شامل ہویا۔ اوہ برطانیہدی مشہور فائیٹنگ کاکس ناں دی اجتّ سکوڈرن دا حصہ سی۔ اک سکھ ہون دے ناطے اوہ پگّ بنھ کے ہی جہاز اڈاؤندا سی۔ پگڑی کارن آکسیجن ماسک اس دے فٹّ نہیں سی ہندی، اس لئی زیادہ اچائی 'تے اڈاناں بھرن دوران آکسیجن دی کمی کارن اس دا اک پھیپھڑا ہمیشہ لئی بے کار ہو گیا۔ برطانیہ توں بعد اس نے مڈل ایسٹ ، اتری افریقہ، افغانستان اتے برما وچ برطانیہولوں ہوائی جنگ لڑی۔ برما وچ دکھائی بہادری کارن اس نوں فلائنگ کراس میڈل ملیا۔ جنگ دے دناں وچ اس نوں برطانیہوچ بڑا سنمان ملدا سی۔ ریسٹورینٹاں وچ لوک اس توں پیسے نہیں سی لیندے ہندے تے سنیمے دی ٹکٹ لین لئی اس نوں لائن وچ نہیں سی لگنا پیندا۔

جنگ توں بعد اوہ بھارت پرت آیا تے ایئر لائن پائلٹ بن گیا۔ اس نے گلائیڈنگ وچ وی کئی ریکارڈ قایم کیتے۔ اس نوں ایہہ مان حاصل ہے کہ اس نے بھارت دے پہلے پردھان منتری سری جواہر لال نہرو نوں گلائیڈنگ کروائی سی۔ 1974 وچ اوہ برطانیہ واپس آ گیا تے ایئر ٹریفک کنٹرولر دے طور 'تے کم کرن لگا۔ رٹائر ہون توں بعد اوہ گریوزینڈ شہر وچ وس گیا تے سماج سیوا وچ بھاگ لین لگّ پیا۔ اوہ اس گلّ دا بڑا تکھا آلوچک سی کہ دوویں عالمی جنگاں سبندھی بنیاں انگلش فلماں وچ صرف گورے پائلٹ ہی وکھائی جاندے ہن، جدوں کہ بریٹیش کامنویلتھ دیاں انیکاں قوماں نے برطانیہولوں اس جنگ وچ جاناں قربان کیتیاں۔ اس نوں اس گلّ دا بڑا دکھ سی کہ انگریز باقی قوماں دے یوگدان نوں بھلّ گئے ہن تے اس نوں کدے وی دوجی وڈی لڑائی نال سبندھت کسے وی سماگم وچ بلایا تکّ نہیں گیا۔ مہیندر سنگھ پجی نے بریٹیش ہوائی فوج وچ بریٹیش کامنویلتھ دیاں قوماں ولوں پائے گئے یوگدان نوں یوگ مان-سنمان دواؤن لئی بڑا تکھا سنگھرش کیتا۔ اخباراں وچ لیکھ لکھے، انٹرویو دتے اتے ڈیپوٹیشن لے کے ادھیکاریاں نوں منگ-پتر دتے۔ اس سنگھرش کارن ہی اس ورگے یودھیاں نوں سنمان دین لئی 2009 وچ رائل ایئر فورس میوزیم کوسفورڈ وچ اک پکی پردرشنی لگا دتی گئی، جس وچ بریٹیش کامنویلتھ دیاں قوماں ولوں بریٹیش ایئر فورس وچ پائے گئے یوگدان نوں درسایا گیا ہے۔ مہیندر سنگھ پجی نوں خاص طور 'تے اس سماگم وچ بطور مکھ مہمان بلایا گیا تے سنمانت کیتا گیا۔ اوہ مرن تکّ بریٹیش انڈین ایکس سروسز ایسوسی ایشن دا چیئرمین رہا۔ اگست 2010 وچ اس دی سوے-جیونی 'فار کنگ اینڈ اینئدر کنٹری' رلیز کیتی گئی۔ 18 ستمبر 2010 نوں 92 سال دی عمر وچ ہارٹ اٹیک کارن اسدی موت ہوگئی۔ 2011 وچ اس نوں سمرپت فلم 'دی والنٹیئرس' رلیز کیتی گئی۔ 28 نومبر 2014 نوں سکواڈن لیڈر مہیندر سنگھ پجی نوں سنمان دین لئی اس دا بتّ گریوزینڈ دے سینٹ اینڈریؤ پارک وچ ستھاپت کیتا گیا۔ اس دے تھلے لکھیا گیا ہے 'دنیا بھر دے اوہناں لوکاں دی یاد وچ، جنہاں نے برطانیہدی 1914 توں 2014 تکّ ہریک سنکٹ وچ مدد کیتی۔' مہیندر سنگھ پجی اوہناں 18 بھارتی پائلٹاں وچ آخری زندہ پائلٹ سی، جنہاں نے دوجی وڈی لڑائی وچ برٹین ولوں بھاگ لیا۔