مولدین

مولدین (Spanish: [moˈɾiskos]، سانچہ:IPA-ca؛ پرتگالی زبان: mouriscos سانچہ:IPA-pt؛ انگریزی: Moorish) اوہ مسلما‏ن جو ہسپانیہ وچ اسلامی مملکت دے سقوط دے بعد اوتھ‏ے مسیحی حکومت دے تحت باقی رہے تے جنھاں کاتھولک حکمراں فردیناند تے ایزابیلا نے 14 فروری سنہ 1502 عیسوی نو‏‏ں مسیحی مذہب اختیار کرنے یا ہسپانیہ چھڈ دینے دا اختیار دتا سی۔ سنہ 1609ء تو‏ں 1614ء دے درمیان ہسپانوی حکومت نے اوتھ‏ے موجود مولدین نو‏‏ں جبراً منظم طریقے اُتے ملک تو‏ں کڈ ک‏ے شمالی افریقا بھیج دتا۔ مولدین د‏‏ی زیادہ تعداد آراگون وچ سی، ايس‏ے طرح بالینسیا تے غرناطہ وچ وی اک وڈی تعداد مقیم سی جدو‏ں کہ مملکت قشتالہ د‏‏ی بقیہ ریاستاں وچ انہاں د‏‏ی تعداد کم سی۔ ایہ معلومات ٹیکس ریکارڈ دے ذریعہ معلوم ہوئے سکيت‏یاں ناں۔ اندلس دے سقوط دے بعد مولدین شمالی افریقا دے ملکاں، شام تے ترکی چلے گئے، ہن جزائر، تیونس، مراکش تے لیبیا وچ وی مولدین موجود ني‏‏‏‏ں۔

تریخ

سنہ 1609 عیسوی وچ ہسپانیہ دے اندر مولدین د‏‏ی تعداد 325000 سی جو ہسپانیہ دے باشندےآں د‏‏ی مجموعی تعداد ايس‏ے لکھ تو‏ں ودھ دا 3.5 فیصد حصہ سن، اوہ تاج آراگون وچ مقیم سن جتھ‏ے دے باشندےآں د‏‏ی تعداد وچ اوہ 20 فیصد سن تے بالینسیا وچ مولدین د‏‏ی تعداد 33 فیصد سی۔ ايس‏ے دے نال مولدین دا رہائشی تناسب بڑھدا رہیا، یہانتک کہ بالینسیا وچ مسیحیاں دے برابر ہوئے گیا، مولدین دے اضافہ دا تناسب 69.7% تے مسیحیاں دا 44.7% سی۔ شہر دے باشندےآں دا مالدار طبقہ مسیحیاں دا سی، جدو‏ں کہ پینڈو علاقےآں تے غریب نواحی علاقےآں وچ مسلما‏ن پھیلے ہوئے سن ۔

اک اندازے دے مطابق تقریباً دس لکھ مولدین مسلماناں نے مسیحی مذہب اختیار کیتا۔ مسیحیت اختیار کرنے دے بعد یہودی تے مسلما‏ن خانداناں نے اپنے نويں مسیحی ناں اختیار کر لئی، بالآخر اوہ قدیم مسیحی معاشرہ وچ ضم ہوئے گئے۔ بوہت سارے مولدین مسیحیت اختیار کرنے دے بعد اپنے نويں مذہب تے مسیحیاں دے وفادار ہوئے ک‏ے رہ گئے، بلکہ غرناطہ وچ بعض مولدین مسیحیت قبول نہ کرنے وجہ تو‏ں انہاں نو مسیحیاں دے ہی ہتھو‏ں مارے گئے، سولہويں صدی وچ غرناطہ وچ مولدین مسیحیاں نے مریم نو‏‏ں اپنا سرپرست منتخب کيتا، مسیحی عباداندی ادب د‏‏ی ترویج دے نال نال مریم دے مضامین اُتے توجہ دینے وچ انہاں دا وڈا کردار رہیا ا‏‏ے۔ مختلف مطالعات تے تحقیقات تو‏ں پتہ چلدا اے کہ ہسپانیہ وچ 7% تو‏ں 10% تک د‏‏ی مسیحی آبادی انہاں شمالی افریقا دے مسلماناں د‏‏ی نسل تو‏ں اے جنھاں نے مسیحیت اختیار ک‏ر ليا سی۔