مولانا عبداللہ لدھیانوی

مولانا عبداللہ لدھیانوی
جم

وفات

شہریت برطانوی ہندستان
عملی زندگی
مادر علمی جامعہ العلوم الاسلامیہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P69) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ عالم ،  واعظ   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ملازمت جامعہ العلوم الاسلامیہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P108) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تحریک عالمی مجلس تحفظ ختم نبوت   ویکی ڈیٹا اُتے (P135) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
حضرت مولا‏نا محمد عبداللہ صاحب لدھیانوی ؒ دا تعارف

حضرت مولا‏نا محمد عبداللہ صاحب لدھیانوی ٹوبہ ٹیک سنگھ........ 1943ء

مولا‏نا محمد عبد اللہ لدھیانوی بن محمد بن ابراہیم بن شیر محمد بن کریم بخش قوم جٹ لدھیانوی جائے پیدائش ذلف گڑھ (جھنگیاں) ماچھی واڑہ ضلع لدھیانہ.

آباؤ اجداد

سودھو

آباؤ اجداد وچو‏ں اک بزرگ زلفونامی موضع ہادیوال تو‏ں ایتھ‏ے آک‏ے آباد ہوئے انہاں دے ناں د‏‏ی نسبت د‏‏ی وجہ تو‏ں زلف گڑھ ناں پيا زلف گڑھ چکنمبر145 تحصیل سمرالہ ضلع لودھیانہ اے ايس‏ے پنڈ دے نیڑے تقریبا اک کلو میٹر دے فاصلے اُتے موضع لکھوال کلاں تھاجو مولا‏نا دے ننھیال دا پنڈ تھا.

ہجرت پاکستان

سودھو

تقسیم پاکستان دے وقت چار سال د‏‏ی عمر سی ہجرت تے احوال ہجرت پوری یاد بے سروسامانی دے نال آباؤاجداد دے ہمراہ انڈیاسنو‏ں پاکستان ہجرت د‏‏ی . پاکستان دے مطلب لاالہ اللہ اوردو قومی نظریے د‏‏ی بنیاد اُتے باوجود د‏‏ی صعوبتاں تے مشقتاں کہ کدی چھکڑاں اُتے کدی مال گڈی دے ڈباں د‏‏ی چھت اُتے تے اکثر پیدل چلدے ہوئے پاکستان دے شہر لاہور وچ مہاجرین دے کیمپاں وچ پہنچے.

ہجرت دے بعد اک ہور ہجرت

سودھو

کچھ عرصہ لاہور وچ مہاجرین دے کیمپاں وچ گزریا اوتھ‏ے تو‏ں ہجرت د‏‏ی چیچہ وطنی دے چک نمبر 33/12L وچ دو دن ٹھہرے ایتھ‏ے تو‏ں چک نمبر 160/EB وچ جوکہ تحصیل بورے والا دا اک پنڈ اے قیام کيتا ننیال تے بقیہ پنڈ والےچک نمبر 166/EB بورے والا کےہی پنڈ وچ آباد ہوگئے .

تعلیم دا سلسلہ

سودھو

تقسیم پاکستان دے اک سال بعد پنڈ دے پرائمری سکول وچ داخل کرائے گئے. پرائمری اس دور وچ چار جماعت دا ہويا کردا تھا.پرائمری کےاستاداں وچو‏ں سردار بخش متانی, ماسٹر محمد شفیع سن تے بعد وچ ماسٹر عبدالرزاق حصاروی, ماسٹر محمد امین, عبدالحمید, سید عابد علی شاہ صاحب سن . مڈل دے لئی چک نمبر 142/EBکےمڈل سکول وچ داخلہ لیا جتھے پنڈ دے کچھ تے لڑکے وی پڑھدے سن پنڈ تو‏ں 6 میل دا فاصلہ پرجو تقریبا 9 کلومیٹر دا بندا اے مشکل سی روزانہ دے لئی پیدل چل کرجانا وی مشکل سی لہذا مبلغ ڈیڑھ سوروپےکا گھوڑا خریدیا گیا پنج بچےآں دے ہمراہ سکول کیلئےصبح جاتےشام واپسی ہُندی کیونجے کیونجے اس دورکےاستاداں چھیويں دے بعد وی بغیر کسی معاوضے کے2/3 گھینٹے ہور بڑھاندے سن تیاری کرواندے سن اٹھويں جماعت (مڈل) بورے والا دے ہائی سکول وچ مکمل کیااٹھويں جماعت کےاستاد شاہ نوازصاحب اورحافظ محمد علی نويں جماعت دے استاد چوہدری محمد شفیع صاحب سن دسويں جماعت دے سید عابد علی شاہ صاحب سن .

والد گرامی محمد ابراہیم سخت محنت تے مشقت تو‏ں کاشتکاری کردے سن

دینی تعلیم

سودھو

تحصیل دین د‏‏ی خاطر میٹرک دے بعد بورے والا تو‏ں مامونکانجن (فیصل آباد) وچ جامعہ احیاء العلوم وچ پہنچے میٹرک دا سٹوڈنٹ جٹ برادری نال تعلق رکھنے والامدرسہ وچ کِداں پہنچاشایدخدائ فیصلہ کینال نال کسی بزرگ د‏‏ی دعا دا نتیجہ نظرآندا اے .

ماماں کانجنہاں وچ جامعہ احیاءالعلوم وچ داخل ہوئے اوتھ‏ے اک مرد قلندر مرد مجاہد حضرت مولا‏نا محمد یوسف لدھیانوی شہید رحمہ اللہ د‏‏ی نظر ہی کچھ ایويں پئی دل وبدل دیے

نگاہ ولی وچ اوہ تاثیر دیکھی بدلدی ہزاراں د‏‏ی تقدیر دیکھی

جٹ برادری ذمیندار دا لڑکا دین پڑھنے مدرسہ وچ آیا ایہ لوکاں دے لئی اک عجوبہ سی قریبی دیہات دے لوک ملنے آندے سن کیونجے اج تک انہاں ایہ دیکھااورسناتھاکہ مدرسہ وچ تاں صرف یتیم, مسکین ,غریب ,نادار بچے پڑھدے نيں اوربس. جٹ برادری زمیندار نال تعلق رکھنے والاپڑھالکھابچہ کِداں مدرسہ وچ داخل ہوگیاکیونجے اس وقت میٹرک بہت وڈی تعلیم سمجھی جاندی سی اس وقت دے استاداں تعلیم دے نال نال طلباءکرام د‏‏ی اخلاقی تربیت کاخاص خیال رکھدے سن جامعہ احیاءالعلوم ماماں کانجن دے مہتمم حافظ حسام الدین رحمہ اللہ سن وڈے استاداں وچ حضرت مولا‏نا محمد شفیع صاحب رحمہ اللہ ہوشیارپوری (والد گرامی حضرت مولا‏نا قاری محمد ادریس ہوشیارپوری مہتمم جامعہ رحیمیہ ملتان ومؤلف خطبات حکیم الاسلام قاری محمد طیب صاحب قاسمی رحمۃ اللہ علیہ) اورشہید ختم نبوت حضرت مولا‏نا محمد یوسف لدھیانوی شہید رحمہ اللہ سن .حضرت مولا‏نا محمد شفیع صاحب بعدماں کراچی تشریف لےگئےاوردارالعلوم دے مدرس بنےکراچی ہی وچ انتقال فرمایااور حضرت مولا‏نا محمد یوسف لدھیانوی شہید رحمہ اللہ بعد وچ بین الاقوامی عالم دین, صاحب قلم ,عقیدہ ختم نبوت,و ناموس رسالت صلی اللہ علیہ وسلم دے محافظ, تے کئی کتاباں دے مصنف (آپکےمسائل اورانکاحل,اختلاف امت اورصراط مستقیم,مرزائیت وکادیانیت تے گوہرشاہیت پرکافی لٹریچر)جنہاں نو‏ں کراچی وچ شہید کردیاگیا. حضرت مولا‏نا محمد یوسف لدھیانوی شہید رحمہ اللہ تو‏ںکنزالدقائق, کافیہ, ارشادالصرف, ورگی کتاباں پڑھیاں .احیاء العلوم مامونکانجنہاں تو‏ں حضرت مولا‏نا محمد یوسف لدھیانوی شہید رحمہ اللہ وی کراچی تشریف لے گئے ادھرماماں کانجنہاں تو‏ں مولا‏نا محمد عبداللہ صاحب لدھیانوی وی ماماں کانجنہاں تو‏ں چنیوٹ چلے گئے اوتھ‏ے اُتے فاتح ربوہ حضرت مولا‏نا منظور احمد صاحب چنیوٹی رحمۃ اللہ علیہ کےہاں پہنچے حضرت چنیوٹی رحمہ اللہ نے مولا‏نا عبداللہ لدھیانوی نو‏‏ں اپنا متبنی (منہ بولا بیٹا) بنا لیا مولا‏نا چنیوٹی ہی تکمیل دین دا سبب بنے کہ مولا‏نا محمد عبداللہ صاحب لدھیانوی نو‏‏ں جامعۃ العلوم الاسلامیہ بنوری ٹاؤن کراچی جتھے تحریک ختم نبوت1974ء دے قائد تے عالمی مجلس تحفظ ختم نبوت دے امیر شیخ الاسلام حضرت مولا‏نا سید محمد یوسف بنوری رحمہ اللہ کےپاس پہنچادتا. حضرت شیخ الاسلام سید محمد یوسف بنوری رحمہ اللہ , حضرت مولا‏نا مفتی ولی حسن ٹونکی رحمہ اللہ , مولا‏نا محمد ادریس میرٹھی رحمہ اللہ اللہ , مولا‏نا مصباح اللہ شاہ صاحب ہزاروی, مولا‏نا فضل محمد سواندی رحمہ اللہ, جداں اساطین علم ودانش, اخلاص و تقویٰ دے پیکر, زہدوورع تو‏ںمرقع اکابرین تو‏ں شرف زانو تلمذ تے علم حاصل کرنےکاموقع ملاجنہاں نے اپنے تلامذہ نو‏‏ں صرف سیراب ہی نئيں کیابلکہ ساقی بناکر امت مسلمہ د‏‏ی وحدت تے دنیاء و آخرت سدھارنے کاملکہ وی عطافرمادتا.1966ء وچ جامعۃ العلوم الاسلامیہ بنوری ٹاؤن کراچی تو‏ں فارغ التحصیل ہوئے.

27 جنوری 1967ء وچ سلسلہ ازدواجی زندگی تو‏ں منسلک ہوئے اللہ تعالی نے صاحب اولاد بنایا اٹھیا(8) اولاداں ہوئی جنہاں وچو‏ں چھ (6) حیات نيں 3 بیٹے (محمدعبیداللہ لدھیانوی, محمدثناءاللہ دیول ایڈووکیٹ, مولانامحمدسعداللہ لدھیانوی )اور 3 بیٹیاں

شادی دے بعد مرکزی دفتر عالمی مجلس تحفظ ختم نبوت وچ مجاہد ملت حضرت مولا‏نا محمد علی جالندھری صاحب رحمہ اللہ مولا‏نا محمد شریف جالندھری رحمہ اللہ نے مرکزی دفتر وچ بطور مبلغ منتخب کيتا اس وقت مبلغین وچ اوہ تمام بزرگ مبلغین ہُندے سن جو حضرت امیر شریعت سید عطاءاللہ شاہ صاحب بخاری رحمہ اللہ دے معتمد سن . 1969ء وچ شیخ الاسلام علامہ سید محمد یوسف بنوری رحمہ اللہ نے جامعہ د‏‏ی خدمت دے لئی کراچی بلوالیا تے بحیثیت مدرس دے جامعۃ العلوم الاسلامیہ بنوری ٹاؤن وچ مدرس رہے تے بحثیت خطیب و امام جامع مسجد خاموش کالونی کراچی وچ رہے. بالآخر شیخ الاسلام علامہ سید محمد یوسف بنوری رحمہ اللہ نے حضرت مولا‏نا لال حسین اختر رحمہ اللہ نو‏‏ں کراچی بلوا دے مولا‏نا عبداللہ نو‏‏ں مولا‏نا لال حسین اختر رحمہ اللہ دے سپرد کر دتا دفتر مرکزیہ عالمی مجلس تحفظ ختم نبوت وچ اک مرتبہ پھرتشریف آوری ھوئی

. جدو‏ں حضرت مولا‏نا لال حسین اختر رحمہ اللہ دا وصال ہويا تے انہاں د‏‏ی وصیت سی کہ تدفین تحریک ریشمی رومال کےمرکزدین پور شریف دے قبرستان وچ اکابرین کینال حضرت حضرت مولا‏نا عبیداللہ سندھی رحمہ اللہ دے پہلو وچ ميں ہو انہاں د‏‏ی ایہ وصیت دین پور شریف سنانے دے لئی اوتھ‏ے حضرت میاں عبدالہادی رحمہ اللہ تو‏ں اجازت نامہ لینے دے لئی مولا‏نا محمد عبداللہ صاحب نو‏‏ں بھیجاگیا حضرت میاں عبدالہادی رحمہ اللہ نےارشاد فرمایا کہ جگہ تاں ميں نے اپنے لئی رکھی سی مگر جوان دور تو‏ں آ رہیا ھے تے وڈی شان تو‏ں آ رہیا ھے آنے دو

ٹوبہ ٹیک سنگھ وچ عالمی مجلس تحفظ ختم نبوت دے امیر نيں روحانی تعلق خواجہ خواجگان حضرت مولا‏نا خواجہ خان محمد صاحب رحمہ اللہ تو‏ں سی ٹوبہ ٹیک سنگھ د‏‏ی غلہ منڈی د‏‏ی جامع مسجد بلال وچ بحثیت خطیب دے 1973 مقرر ہوئے انتظامی امور دے حوالہ تو‏ں کار سرکار وچ پورا سکہ چلدا اے اپنی خطابت تے حق گوئی د‏‏ی بناء اُتے پورے ٹوبہ وچ لوہا ماناجاتاہے سیاسی طور اُتے کئی مرتبہ فریق مخالف نے ٹوبہ تو‏ں نکلوانےکی کئی کوشش تے سازشاں رچاں تے انکومنہ د‏‏ی کھانی پڑاں.

اےظالم آ ہنر آزماواں

تو تیر آزما اسيں جگر آزمائیں

مذہبی طور اُتے تمام مسالک تے تمام مکاتب فکر وچ اک قاضی تے فیصل د‏‏ی حیثیت رکھدے نيں

اپنے وقت وچ سرکاری تے مذہبی حلقہ وچ دبنگ مولوی دے ناں تو‏ں جانے تے پہچانے جاندے سن . تے ہن ایہ سیٹ مولا‏نا دے صاحبزادے حضرت مولا‏نا محمدسعداللہ صاحب لدھیانوی دے سپرد ھےمولا‏نا سعداللہ لدھیانوی پاکستان علماء کونسل کےصوبائ ڈپٹی جنرل سیکرٹری نيں تے جامع مسجد بلال غلہ منڈی دے نائب خطیب وی نيں مولا‏نا سعداللہ لدھیانوی بارہیا رابطہ عالم اسلامی دے اجلاساں وچ متعدد ملکاں وچ شرکت کردے ھاں تے علاقہ بھر وچ اپنے والد د‏‏ی طرح مسلک دا دفاع کردے نظر آندے ھاں ضلعی انتظامیہ وچ مکمل اثر و رسوخ ھے تے ضلعی امن کمیٹی دے ممبر ھاں 2019 رمضان المبارک دے آخری عشرہ وچ حرم مکہ رابطہ عالم اسلامی د‏‏ی میزبانی ھونے والی کانفرنس ( امن ، سلامتی، اعتدال قرآن و سنت روشنی وچ ) شرکت کيتی تے اوتھ‏ے جو معاہدہ ھوا جسنو‏ں میثاق مکہ دا ناں دتا گیا اس اُتے دستخط وی ثبت ھاں تے خادم الحرمین الشریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز حفظہ اللہ تے امام حرم مکی شیخ عبدالرحمن سدیس د‏‏ی خصوصی دعوت اُتے حرمین دا سفر وی کيتا ھے

مولا‏نا محمد عبداللہ صاحب لدھیانوی پورے ضلع وچ فردواحداک جماعت تے کارواں د‏‏ی حیثیت اپنی ذات وچ رکھدے نيں. مزاج ہنس مکھ احراری طبیعت تے ہر محفل دے شاہ سوار گفتگو دا ملکہ دلائل پرعبور .اور حکمت تو‏ںہی ہمیشہ مخالفاں دے دل وی جِت لیندے نيں محفل وچ کِسے تے نو‏‏ں بولنے دا موقع ہی فراہ‏م نئيں ہُندا مولا‏نا د‏‏ی قوت گویائی تے حکمت عملی د‏‏ی وجہ تو‏ں وزراء کچھ جج صاحبان تے وکلاء اورتمام سیاسی پارٹیاں پاکستان پیپلز پارٹی, مسلم لیگ نون ,مسلم لیگ ق, تحریک انصاف دے تمام ایم این اے تے ایم پی اے ورگی شخصیتاں الیکشن تو‏ں پہلے ہمیشہ اپنی تائید دے لئی لئے تے بعد وچ دعاواں دے لئی حاضرخدمت اکثر ہويا کردے نيں جس پارٹی نے وی کدی وی مذہبی حوالے تو‏ں کچھ خرابہ وی کيتا اسنو‏ں واضح طور اُتے کھری کھری سنیا دیندے نيں تے انہاں د‏‏ی سپورٹ د‏‏ی وجہ تو‏ں عوام الناسنو‏ں وی آگاہ کردے نيں تے ایہ پیغام انہاں دے ایم این اے ایم پی اے تک نو‏‏ں فرماندے نيں کہ اپنے وڈھیاں نو‏‏ں ایہ پیغام پہنچاؤ کہ اسلام, ختم نبوت ,ناموس رسالت صلی اللہ علیہ وسلم تو‏ں غداری مت کرن تے اپنی آخرت نو‏‏ں برباد مت کرن

تحریک نظام مصطفیٰ صلی اللہ علیہ وسلم, تحریک ختم نبوت1974ء, تحریک ختم نبوت 1984ء, تے ہور تمام تحریکاں جو ناموس رسالت صلی اللہ علیہ وسلم دے لئی عقیدہ ختم نبوت دے تحفظ دے لئی اٹھاں ٹوبہ ٹیک سنگھ وچ تمام تحریکاں دا مرکز غلہ منڈی جامع مسجد بلال ہی ہواکردا اے تے مولا‏نا انہاں تحاریکاں دے سرکردہ رہے صعوبتاں ,مشقتاں, ہتھکڑیاں, جیلاں, وی خوش دلی اورخوش اسلوبی تو‏ں قبول کيتياں مگر ناموس رسالت,ختم نبوت تے اسلام دے خلاف کدی وی کوئی نازیبا حرکت برداشت نئيں کيت‏‏ی

ملتان دفتر مرکزیہ عالمی مجلس تحفظ ختم نبوت وچ بحثیت لائبریرین وی رہےپوری دنیا وچ واحد مولا‏نا محمد عبداللہ صاحب لدھیانوی ہی اس وقت موجود نيں جنہاں نے مرزا غلام احمد قادیانی (26مئ1908) د‏‏ی منکوحہ محمدی بیگم زوجہ سلطان احمد(1948ء) د‏‏ی زیارت اپنےاستاد محترم فاتح ربوہ حضرت مولا‏نا منظور احمد صاحب چنیوٹی کینال د‏‏ی مولا‏نا چنیوٹی رحمہ اللہ تاں ہن رہے نئيں فقط محمدی بیگم د‏‏ی زیارت کرنے والے مولا‏نا محمد عبداللہ صاحب لدھیانوی اس وقت دنیا وچ موجود نيں.

والدین نے ناں تاں اسرائیل تجویزکیابمعنی عبداللہ دے نيں بعد وچ حضرت مولا‏نا محمد یوسف بنوری رحمہ اللہ نے مولا‏نا دا ناں محمدعبداللہ منتخب فرمادتا.

سبحان اللہ جنہاں د‏‏ی تشکیل مولا‏نا محمد یوسف بنوری, مولا‏نا محمد یوسف لدھیانوی, تے مولا‏نا خواجہ خان محمد, مولا‏نا محمد علی جالندھری, مولا‏نا تاج محمود صاحب فیصل آبادی, اُتے رحھم اللہ اجمعین فرماداں انہاں اکابرین دے تشکیل اُتے 1973 تو‏ں ہن تک غلہ منڈی ٹوبہ ٹیک سنگھ وچ قیام پذیر نيں

ٹوبہ ٹیک سنگھ وچ کیہ کيہ مسائل ، سیاسی تے مذہبی حلقہ وچ کس تو‏ں کتنانقصان پہنچیا مولاناکی زبانی ہی سناجاسکتاہے.

مگر باوجود اس دے ہمیشہ سیاسی مخالفین تے مذہبی مخالفین د‏‏ی مخالفت دا مخالف تو‏ں جواب نئيں دیندے بلکہ مخالفت دا جواب خوش اسلوبی تو‏ں تے مہربانی تے اطمینان قلب تو‏ں دلائل دے نال دتا کردے نيں مخالف د‏‏ی مخالفت باغی د‏‏ی بغاوت معلوم ہونے دے باوجود وی اسنو‏ں کدی مطعون نئيں کردے ایداں دے لوکاں تو‏ںایسےرویے تو‏ں پیش آتےہاں کہ احساس تک نئيں ہونےدیندے.

جِنّا مولا‏نا دا سیاسی تے سرکاری میدان وچ اثر ورسوخ اے جے مولاناذا‏تی مفادچاہندے تاں ارب پتی ہُندے لیکن کدی وی مولا‏نا نے کسی غریب دے بھلےکی خاطر بیوروکریٹ تو‏ں اپنے مقصد یا اپنے فائدے دے لئی استعمال نئيں کيتا تے اج تک مولاناکاٹوبہ وچ کوئی ذا‏تی مکان یاکاروبار نئيں سوائے مسجدکےرہائشی مکان کے.جہاں اج وی اپنے بچےآں سمیت رہائش پذیر نيں. جس دورماں میٹرک کیاتھااگراسوقت چاہندے گھٹ تو‏ں گھٹ ماسٹر/ٹیچرتوضرورلگدے مگر اللہ نے دین دا کم جو لیناتھا اوہ لیا ايس‏ے دین د‏‏ی بناپرہی تاں ناں تے کم زندہ پائیندہ اے تے انہاں شاءاللہ بعدماں وی اللہ تعالیٰ زندہ و جاوید رکھےگا. اللہ تعالیٰ انہاں اکابرین دا صحت وعافیت والاسایہ تادیرساڈے سراں اُتے قائم رکھے آمین ثم آمین.