موساد
| موساد | |
|---|---|
| The Institute for Intelligence and Special Operations מדינת ישראל הַמוֹסָד למודיעין ולתפקידים מיוחדים الموساد للاستخبارات والمهام الخاصة | |
 "Where no counsel is, the people fall, but in the multitude of counselors there is safety." (کتاب امثال XI:14) | |
| ایجنسی ویروا | |
| قیام | دسمبر 13, 1949 as the Central Institute for Coordination |
| ہیڈکوآٹر | تل ابیب، اسرائیل |
| اہلکار | 7,000 (est) |
| سالانہ بجٹ | 10 billion shekels (est) (US$2.73 billion) |
| ایجنسی ایگزیکٹو | Yossi Cohen, Director |
| سابق ایجنسی | وزیر اعظم اسرائیل |
| ویبسائیٹ | باضابطہ ویب سائٹ |
موساد (عبرانی: המוסד، عربی: الموساد) دراصل اسرائیل دی قومی سراغرسانی ایجنسی اے۔
دنیا دے تمام ملکاں دا جائزہ لے لاں انہاں تمام ملکاں دے انٹیلی جنٹس ادارےآں دے درمیان جو چند مشترکہ پہلو ملیاں گے انہاں وچ اک اہم پہلو ایہ اے کہ انہاں ادارےآں نوں انہاں ملکاں دی حکومتاں نے دفاعی مقاصد دے لئی تے دشمناں دے خلاف کارروائی کرنے دے لئی قائم کیتا اے مگراسرائیلی ادارے موساد جس دا سرکاری ناں The Instute For ntelligence and Specil Opration اے کاجائزہ لینے دے بعد کئی طرح دے حیرت انگیز پہلو سامنے آندے نيں اوہ ایہ کہ اگرچے اس وقت موساد کواسرائیل دے سراغرسانی دے ادارے دی حیثیت حاصل اے مگر اس دا قیام انہاں تمام پہلواں دے برعکس اے تے ایہ دنیا کاواحد ادارہ اے جو مسلمہ طور اُتے دہشت گردی دی تنظیم دی جانب توں قائم کیتا گیا اے تے جس دی سرگرمیاں نوں حکومت نے ملک دے قائم ہو نے دے بعد تصدیق کردے ہوئے ریاستی ادارے دی شکل دتی جدوں دے اس دے قیام دے وقت ہور مما لک دے انٹیلی جنٹس ادارےآں دے بر خلاف ا س ادارے نوں کیموفلاج کرنے دے لئی اس دا ناں اس طرح دا رکھیا گیا کہ اس دے ناں نوں دیکھ کے کوئی وی اس ادارے دے بارے وچ ایہ گمان نہ کرسکے کہ ایہ سراغرسانی دا کوئی ادارہ اے جداں کہ اس ناں The Instute For ntelligence and Specil Opration ادارہ برائے معلومات تے خصوصی فرائض توں ظاہر ہُندا اے ایہ ناں رکھنے دی بنیادی وجہ موساد نوں دنیا دی نظراں توں پوشیدہ رکھنا سی اسرائیلی انٹیلی جنٹس ادارے موساد دے بارے وچ دنیا نوں اس وقت معلوم ہويا جدوں دے اسرائیلی پارلیمنٹ وچ اک سوال دا جواب دیندے ہوئے اسرائیلی وزیر اعظمبن گوریال نے انکشاف کیتا کہ موساد دے ناں توں کوئی ادارہ کم کر رہیا اے جس دا مقصد سراغرسانی کرنا اے اس انکشاف دے بعد موساد دے بارے وچ ہر طرح دی خبر نوں خفیہ رکھنے دی کوشش کيتی گئی حتیٰ کہ اسرائیلی اخبارات اُتے وی اس بارے وچ مکمل طور اُتے پابندی عائد سی کہ اوہ اس اہم تے خفیہ ادارے دے بارے وچ کسی وی طرح دی کوئی خبرشائع نئيں کرسکدے نيں مگر اسرائیلی پارلیمنٹ نیسٹ (KNESSEST) وچ موساد دے بارے وچ انکشاف دے بعد اس پابندی دا جے چے خاتمہ ہو گیا مگر اس دے باوجود موساد دے بارے وچ اسرائیلی اخبارات وچ موساد دے بارے وچ کوئی وی خبر شائع نئيں ہُندی سی 1980 وچ اک اخبار دی اک رپورٹ وچ جدوں موساد کیاس وقت دے سربراہ دا ناں شائع ہو گیا تاں اس دا ایکیریڈیشن کارڈ ہی حکومت نے ضبط کر ليا جس رپورٹر نے اس خبر دی رپورٹنگ دی اس دا صحافتی کارڈ وی کینسل کر دتا گیا
یہ گل واضح رہے کہ اسرائیل دے دفاع انٹیلی جنٹس تے جوابی حملےآں دے لئی قائم کیتے گئے ادارےآں دی تعداد ایويں تاں بہت اے مگر بنیادی طور اُتے ایہ تن ادارےآں موساد امن تے شین باتھ دا حصہ ہی تصور کیتے جاندے نيں جو دے اسرائیل دے دفاع دے لئی قائم ہوئے نيں دنیا بھر دے انٹیلی جنٹس ادارےآں امریکی ادارے ایف آئی اے FIAتے CIA برطانوی ادارے M16تے M15 اورسابقہ روسی ادارے KGB اوراوہدی جگہ لینے والے موجودہ روسی ادارے ایف ایس بی FSB تے فرانس دے انٹیلی جنٹس ادارےآں تے جرمنی دے سابقہ تے موجودہ انٹیلی جنٹس ادارےآں دا جے تریخ دے حوالے توں جائزہ لیا جائے تاں انٹیلی جنٹس ادارےآں دے حوالے توں ایہ گل سامنے آئے گی کہ انہاں ادارےآں دے مقابلے وچ اسرائیلی دے انٹیلی جنٹس ادراں کاصدیاں پرانا تاریخی پس منظر اے (ا گر چے دے اسرائیل دے اخبارات تے ذرائع نشرو اعشاعت دی جانب توں ایہ کہیا جاندا اے کہ موساد دا قیام1951 وچ عمل وچ آیا سی )جس نوں جانے دے لئی ضروری اے کہ اسرائیل دے اساس تے بنیاد یہودیت کااک مختصر سا جائزہ لیا جائے
یہودیت اک ایسا مذہب اے جس دے مننے والے اپنے مخصوص مقاصد دے حصول دے لئی خفیہ سرگرمیاں انجام مختلف ادوار وچ دیندے رہے نيں انہاں سرگر میاں دا تعلق معاشی طور اُتے یہودی مذہب دے منے والےآں دی ہر اعتبار توں مضبو طی تے انہاں دے مخالفین دی تباہی سی انہاں خفیہ سرگر میو ں نوں باقائدگی دے نال انجام دتا گیا اس اعتبار توں یورپ دی تریخ اس امر دی گواہ اے اسی لئی یورپ دے بعض ملکاں توں جدوں یہودیاں نوں کڈیا گیا تاں انہاں اُتے بالعموم ایہ ہی الزام عائد کیتا گیا کہ یہودیاں دی اکثریت اس حکومت دے خلاف ایسی سرگرمیاں وچ ملوث سن جنہاں دی وجہ توں انہاں حکومتاں دیاں بنیاداں کمزور ہو گئياں مگر جباسرائیل دے قیام دے لئی باقاعدہی کوششاں دا آغاز کیتا گیا اسی وقت دنیا دے سامنے صیہونیت دے ناں توں اک ایسی تحریک نوں قائم کیتا گیا جس دا بنیادی مقصد تے ہدف اسرائیل دا قیام سی تاں اس مقصد دی خاطر ایداں کئی ادارے قائم کیتے گئے جنہاں دا بنیادی مقصد اسرائیل دا قیام دے لئی ساز گار ماحول نوں قائم کرنا سی تے اس دے دشمناں دا خاتمہ سی اس دے نال ہی نال ایداں ماحول نوں پیدا کرنا سی جس دے ذریعہ اسرائیل دا قیام آسان ترہو جاتااپنے مقصد دے حصول دی خاطر ایداں ادارے وی قائم کیتے گئے جتھے اُتے اک جانب اپنے لئی نرم گوشہ رکھنے والے افراد نوں تیار کیتا جاندا جنہاں توں بعد وچ کسی وی طرح دا کم لیا جاسکدا سی جدوں کہ اپنے مخالفین دے خلاف اطلاعات دا حصول وی انہی ادارےآں دے ذریعہ توں ہُندا سی ایسی ہی اک مثال ا س طرح دی ملدی اے کہ اک یہودی لڑکی ہزیت ہیرز دی ملدی اے جس نے جرمنی دے دار الخلافہ برلن وچ اک خوبصورت محل وچ اک کلب قائم کیتا اس کلب وچ اس وقت دے اعتبار توں ہر طرح دے عیش و عشرت دا سامان مہیا کیتا جس دی وجہ توں جرمن نوجواناں دی اکثریت اس کلب دی ممبر بن گئی ہزیت ہیرز دے قائم کردہ اس کلب وچ ایسی ثقافتی انجمن وی قائم کيتی جو یورپ وچ علم و فن فلسفہ تے ادب دی سب توں وڈی مجلس سی اس مجلس وچ عام طور اُتے مسیحت تے دیگرمذاہب دے انہاں تمام تصورات دے خلاف بحث و مباحث کیتے جاندے جو مسحیت تے دیگرمذاہب دی بنیاد سن اس دے نال لادینیت تے کمیونزم دی تبلیغ کيتی جاندی ہزیت ہیرز دے اس قائم کردہ کلب وچ ہر طرح دی تفریح تے عیاشی دے اسباب وی فراہم کیتے جاندے جنہاں نوں حاصل کرنے دے لئی کوئی وی ہر طرح دی قربانی دے سکدا سی ایہ ہی وجہ اے کہ اس کلب دے ارکان دی فہرست وچ اوہ تمام افراد شامل نيں جنہاں نے بعد وچ یورپ دے اندر بعد وچ فکری تے خونی نقلاب برپا کیتے انقلاب فرانس دے مشہور خطیب میرابو نے انقلاب فرانس توں پہلے اس کلب دی رکنیت حاصل کيتی ایتھے اُتے اوہدی تربیت انہاں وڈے رہنمااں نے دی جو بعد وچ صیہونیت دے رہنما شمار کیتے گئے میرابو دی فرانس واپسی توں پہلے ہپی اس دے بارے وچ فرانس وچ اس طرح دا پروپیگنڈہ کیتا گیا کہ اوہ فرانس واپسی دے فورا بعد فرانس دا سب توں وڈا خطیب بن گیا میرابو دی فرانس واپسی دے کچھ عرصے دے بعد انقلاب فرانس برپا کر دتا گیا دلچسپ پہلو ایہ اے کہ اس کلب دے تما م اخراجات اک جرمن نژادیہودی سرمایہ دار مند لسون نے برداشت کیتے سن
1897 دے بعد جدوں یورپ دے وسط وچ باسل شہر وچ صیہونیت دی پہلی عالمی کانفرنس منعقد ہوئی تاں کانفرنس وچ یہودی مفکر ہرزل نے اک نويں یہودی ریاست دے قیام دی تجویز پیش دی اس دے نال عالمی یہودی جماعت صیہونیت نوں قائم کیتا جس دا بنیادی مقصد یہودی ریاست اسرائیل دا قیام سی اس مقصد دی خاطر یہودی دانشوراں مفکرین مورخین پناہ گزین ہر طرح دے سیاسی رہنمااں تے ہر طبقے دے افراد جنہاں وچ طلبہ دانشور تے سرمایہ داربھی شامل سن اس یہودی ریاست دے قیام لئی باسل وچ جمع ہوئے جس نوں عالمی صیہونیت دی پہلی کانگریس کہیا گیا پہلی جنگ عظیم توں پہلے یہودی دانشوراں تے قائدین نے فلسطین وچ یہودی ریاست دے قیام دے لئی باقاعدہ کئی طرح دی انجمناں قائم کئاں جنہاں دے ناں توں بظاہر کسی وی طرح دی کوئی وابستگی ظاہر نئيں ہُندی سی مگر دراصل انہاں دا بنیادی ہدف اسرائیل دا قیام ہی سی انیہويں صدی دی ابتدا وچ مشرق وسطیٰ تے دنیا دے بیشتر ملکاں جنہاں وچ افغانستان ترکی برصغیر ہندوپاک ایران عراق شا م افریقی ملکاں مصر تیونس مراکش ساوتھ افریقہ اریٹیریا ایتھوپیتا کینیا تے چین ہانگ کانگ تائیوان روس برازیل ارجنٹینا کولمبیا کینیڈایورپ دے تمام ملکاں شامل نيں یہودیاں دی وڈی تعداد مقیم سی صدیاں توں انہاں ملکاں وچ مقیم ہونے دے باعث ایہ یہودی مقامی رہتل و بود باش او ر بولی نوں اس طرح اختیار کر چکے سن کہ انہاں وچ تے عام مقامی وچ فرق کرنا ممکن ہی نہ سی یہ کیفیت عالمی صیہونی تنظیم دے قائدین دے لئی بہت سازگار ثابت ہوئی تے انہاں نے اس دے ذریعہ توں اپنے مقاصد دی تکمیل دے لئی انہاں یہودیاں نوں اسرائیل دے قیام دے لئی کم کرنے والے انٹیلی جنٹس ادارےآں وچ بھرتی کر دتا چونکہ اسرائیل دا قیام ہر یہودی دے نزدیک اک یہودی فریضہ اے اس لئی اسرائیل دے دفاع استحکام تے تعمیر دی خاطر کم کرنے والے ادارےآں وچ کم کرنا تے انہاں دی اعانت کرنا مذہبی فریضہ اے اسی لئی موساد تے اسرائیل دے ہور انٹیلی جنٹس ادارے اوہ چند ادارے نيں جہان اُتے کارکن مذہبی فریضہ تصور کردے ہوئے کم کردے نيں اسی وجہ توں اسرائیلی انٹیلی جنٹس ادارےآں نوں اوہ امداددنیا دے ہر ملک تے علاقے وچ حاصل ہو جاندی اے جو کسی دوسرے ملک دے انٹیلی جنٹس ادارے نوں ہن تک حاصل نئيں ہوسکی اے ایہ ہی وجہ اے ک اسرائیلی انٹیلی جنٹس ادارےآں نوں دنیا دے کامیاب ترین ادارے تصور کیتا جاندا اے انیہويں صدی دی ابتدا ہی توں تے پہلی عالمی جنگ عظیم توں پہلے تے اس دے بعد جدوں فلسطین وچ دنیا بھر دے یہودیاں دی وڈی تعداد آنے تے بسنے لگی تاں اس دے بعد فلسطین وچ اسرائیلی حکومت دے قیام دے لئی فلسطین وچ تے دنیا دے مختلف ملکاں وچ مختلف ناں توں ایداں ادارے قائم کیتے گئے جنہاں دا کم تے مقصد اک ہی سی مگر انہاں ملکاں دے معروضی حالات دے پیش نظر انہاں دے مختلف ناں رکھے گئے اوہ کم سی دنیا دے ہر خطے وچ موجود یہودیاں دے مفادات دے لئی تے دنیا بھر وچ انہاں دی حکمرانی نوں قائم کرنے دے لئی تے اسرائیل دے قیام دے لئی جدوجہد کرنا ایداں حالات نوں پیدا کرنا جنہاں دی مدد توں اوہ اپنے تمام منصوبےآں اُتے عمل درآمد کرسکن تے اسرائیل دے قیام دے بعد اسرائیل دے دفاع دے لئی تے اس دے نال اپنے دشمناں تے راہ وچ آنے والی تمام روکاوٹاں نوں ہٹانے دے لئی جدوجہد کرنا اس مقصد دے لئی اسرائیل دے قیام دے بعد توں باضابطہ طور اُتے موساد نے بھر پور کردار ادا کیتا اے جدوں کہ اسرائیل دے قیام توں پہلے 1929 وچ سوئزرلینڈ دے شہر زیورچ وچ منعقد ہونے والی صیہونی کانگریس دے اجلاس وچ جو اسرائیل دے قیام دے لئی منعقد کيتی گئی سی اک ایسی انٹیلی جنٹس ایجنسی دا قیام باضابطہ طور اُتے عمل وچ لیایا گیا جو دنیا بھر وچ صیہونی مفادات دی حفاظت کردی اس ادارے دا ناں جیوش ایجنسی رکھیا گیاجیوش ایجنسی دا کم ایسی تما م اطلاعات دا حصول سی جو صیہونیت دے تحفظ تے دفاع دے لئی ضروری سن ایہ گل واضح رہے کہ اسی کانگریس وچ اک دوسرے ادارے ہگانہ نوں وی قائم کیتا گیا جو فلسطین دے اندر اسرائیل دے قیام دے لئی باضابطہ طور اُتے اقدامات کردا تے مسلح جدوجہد کردا اس دے نال ہی اک دوسرے ادارے شائی کحالے قیام عمل وچ لیایا گیا جو اندر اسرائیلی اوہدی تاں اس دے بعد ایہ انہاں وچ ا کہ اُتے لکھیا ج اچکيا اے کہ اسرائیلی ادارے موساد دا قیام اسرائیلی دے قیام توں پہلے ہی عمل وچ لیایا جاچکيا سی اسرائیل دے قیام توں پہلے اسرائیل دے قیام دے لئی کم کرنے والے ادارے
اسرائیل دا خفیہ جاسوس ادارہ۔ موساد دا پورا ناں ’’انسٹی ٹیوٹ فار انٹیلی جنس اینڈ اسپیشل سروسز ‘‘ اے ایہ ایجنسی بہ ظاہر اپنے آپ نوں سائنسی ادارہ کہندی اے مگر ایہ حیثیت صرف انہاں دی اصلیت چھپانے دے لئی اے ورنہ اس دا اصل کم دشمن ملکاں نوں نقصان پہچانیا تے انہاں دی چھپی سرگرمیاں توں اپنی حکومت نوں آگاہ کرنا اے۔
مقاصد سودھو
موساد دی بنیاد رکھدے ہوئے اسرائیلی خفیہ ایجینسی دے سربراہ نے 1953 وچ اک فرمان جاری کیتا سی کہ ’’ساڈی ریاست اپنے قیام دے پہلے روز ہی توں خطرات وچ گھری ہوئی اے چنانچہ خفیہ ایجینسی ساڈے لئی پہلی دفائع لائن دا کم کردی اے۔ ساڈا محل وقوع مشرقی وسطیٰ دے قلب وچ اے اس لئی سانوں ہر وقت اردگرد دے حالات توں باخبر رہنے دی ضرورت اے ‘‘ لیکن اس ادارے نوں صرف با خبر رہنے تک محدود نئيں رکھیا گیا بلکہ ایہ تنظیم دنیا وچ سینکڑاں تخریب کاری دے واقعات وچ ملوث اے۔
تخریب کاری سودھو
موساد اسرائیل دا جاسوسی نئيں بلکہ تخریب کاری دا ادارہ اے۔ یہودیاں نے سرزمین فلسطین اُتے ناجائز قبضے دے بعد اک ایسی ریاست قائم کر لئی جس دا کوئی قانونی جواز نئيں اے۔ ایہ ریاست درحقیقت امریکا تے یورپ دی سرپرستی دی بدولت ظہور وچ آئی یہودیاں دا دعویٰ اے کہ جرمن نازیاں نے چالھی(40) دے عشرے وچ سٹھ لکھ یہودیاں دا قتل کیتا سی ۔ اسرائیلی حکومت تے پرانی نسل دے یہودی اپنی نويں نسل نوں اس قتل عام دی یاد دلاندے نيں کہ کس طرح تساں نوں بکریاں تے مینڈھیاں دی طرح ذبح کر دتا گیا اے۔ ایہ خوف یہودیاں دے بے مثال اتحاد دی اک اہم وجہ اے اس دے علاوہ انہاں نوں یہودیت اُتے فخر اے تے احساس كم تری دا شكار وی نيں ليكن انہاں وچ ایہ عزم پایا جاندا اے کہ اوہ اپنی ریاست نوں کم زور نئيں ہونے دین گے۔ موساد دی اعلیٰ کارکردگی انہی احساست دی عکاسی کردا اے۔ موساد دے لئی کم کرنے والے مرد ہاں یا خواتین دوسرے ملکاں دی جاسوس ادارےآں توں زیادہ تن دہی دے نال ہر خطرہ مول لے اسرائیل نوں مستحکم کرنے دی خدمت بجا لاندے نيں۔ انہاں دے جاسوس نہ صرف مسلمان ملکاں بلکہ امریکا تے یورپ وچ وی اسرائیل دے مفادات دے لئی سرگرم عمل رہندے نيں۔