منطقی استدلال
علمِ استدلال وچ منطق دی مدد توں کسی وی چیز دے بارے وچ استدلال کرنا، منطقی استدلال کہلاندا اے۔ انگریزی بولی وچ اسنوں logical reasoning وی کہیا جاندا اے۔ اک منطقی استدلال تن چیزاں اُتے مبنی ہُندا اے:
- اک شرط اولین (precondition) جس دی مدد توں کسی چیز دے انجام تک پہنچیا جا سکے؛
- اک اصول (rule) جس نوں استعمال کر کہ کسی شرط اولین نوں انجام تک پہنچایا جا سکے؛ اور،
- اک انجام (conclusion) جس تک انہاں ہور شرائط تے اصولاں نوں استعمال کر کہ پہنچیا جا سکے۔
ان تن چیزاں نوں مدنظر رکھدے ہوئے منطقی استدلال دی تن بنیادی قسماں ظاہر ہُندیاں نيں:
- استخراجی استدلال (deductive reasoning)
- استقرائی استدلال (inductive reasoning)
- قیاسی استدلال (abductive reasoning)
استخراجی استدلال وچ کل توں جزو دی طرف جدوں کہ استقرائی استدلال وچ جزو توں کل دی طرف سفر کیتا جاندا اے