ملا احمد ٹھٹوی
| ملا احمد ٹھٹوی | |
|---|---|
| تاریخ پیدائش |
|
| تاریخ وفات | سنہ 1588
|
| مذہب | اسلام |
| فرقہ | اہل تشیع |
| فقہی مسلک | جعفری |
| عملی زندگی | |
| پیشہ | جغرافیہ دان |
 باب اسلام
| |
ترمیم  | |
ملا احمد نصر اللہ ٹھٹوی سولہويں صدی عیسوی دے اک شیعہ عالم تے طبیب سن ۔[۱]
مڈھلا جیون اورتعلیم سودھو
ملا احمد ٹھٹوی ٹھٹہ شہر دے سنی قاضی دے بیٹے سن ۔ انہاں نے بائیس سال دی عمر وچ اک عراقی تاجر دی طرف نال ملن والی چند شیعہ کتاباں دا مطالعہ کر کے شیعہ مسلک اختیار کيتا سی۔ اوہ ایران دے شہر مشہد گئے تے بعد وچ یزد تے شیراز چلے گئے جتھے انہاں نے بو علی سینا دی کتاب القانون دا درس حاصل کيتا۔ اس دے بعد اوہ مکہ چلے گئے تے عرب دنیا دے علما دے اگے زانوئے تلمذ طے کيتا۔ مختلف علوم اُتے دسترس حاصل کرنے دے بعد آپ واپس ہندوستان آ ئے تے گولکنڈہ وچ شیعہ سلطان محمد قلی قطب شاہ دے دربار دا حصہ بنے[۲]۔
مغل دربار وچ سودھو
اکبر دے دور وچ شہنشاہ دی علم پروری دا چرچا سن کر فتح پور سیکری تشریف لیائے جتھے اکبر نے اسلام دے ہزار سال مکمل ہونے اُتے "تریخ الفی" نامی کتاب دی تدوین دا منصوبہ شروع کر رکھیا سی۔ شہنشاہ نے آپ نوں وی اس کتاب دی تدوین وچ شریک کر دتا۔تریخ نویسی دے سلسلے وچ سنی مصنفاں توں اختلاف پیدا ہونے اُتے آپ وکھ ہوئے گئے[۲]۔ آپ نوں اختلافی مسائل اُتے سنی مصنفاں دی دیانت داری اُتے شک تھا[۲]۔سنی مورخین توں آپ دے اختلاف دا اندازہ آپ دے ہم عصر سنی مورخ ملیا عبد القادر بدایونی دی کتاب "منتخب التواریخ" وچ آپ دے بارے وچ لکھی گئی گلاں توں وی لگایا جا سکدا اے۔ اوہ لکھدے نيں کہ ملیا احمد ٹھٹھوی نوں شیعہ طریقے اُتے غسل دیندے وقت انہاں دے مقعد وچ کیل ڈالے گئے تے انہاں نوں کئی بار دریا وچ غوطے دتے گئے تے ایہ کہ انہاں دا منہ خنزیر وچ تبدیل ہوئے گیا تھا[۳]۔ ایہ سب ملیا عبد القادر بدایونی دے دل وچ ملیا احمد ٹھٹوی دے خلاف پائی جانے والی نفرت دا اظہار اے، جو اس وقت دوچند ہوئے گئی جدوں شہنشاہ نے ملیا احمد ٹھٹھوی دے قاتل نوں سزائے موت دی۔ اس وقت لاہور وچ شیعاں دی اچھی خاصی تعداد بستی سی تے قاضی نور الله شوستری جداں فقہا وی اوتھے موجود سن، جس دی وجہ توں ایہ نئيں کہیا جا سکدا کہ ملیا عبد القادر بدیوانی شیعہ فقہ وچ تدفین دے آداب توں نا واقف سن ۔
قتل سودھو
1588ء وچ آپ لاہور گئے جتھے مرزا فولاد توں شیعہ سنی اختلافات اُتے بحث ہوئی تے اس نے شام نوں آپ دے گھر جا کے آپ نوں قتل کر دتا۔ سیکولر سوچ رکھنے والے انصاف پسند شہنشاہ نے مرزا فولاد نوں سزائے موت دی۔آپ دے خلاف بعض سنی علما نے اس قدر نفرت پھیلا رکھی سی کہ تدفین دے بعد رات نوں اک گروہ نے آپ دی میت کڈ کے اگ لگیا دتی[۴]۔
آثار سودھو
ملا احمد ٹھٹھوی دے آثار وچ اک کتاب "تحقیق تریاق"ہے جس وچ اس زمانے دے علم طب تے تجرگل کيتی روشنی وچ مختلف بیماریاں دا علاج بیان کيتا گیا اے۔
ہور ویکھو سودھو
حوالے سودھو
- ↑ Rizvi, "A Socio-Intellectual History of the Isna Ashari Shias in India", Vol. I, pp. 227.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ J. N. Hollister, "The Shiá of India", page 133, Luzac and Co. London (1953).
- ↑ ملا عبد القادر بدایونی،"منتخب التواریخ"، ذکر حکمای اکبر شاہی، حکیم احمد تیوی، صفحہ 598
- ↑ S. A. A. Rizvi, "A socio-intellectual History of Isna Ashari Shi'is in India", Vol. I, pp. 234.