مرج عذرا، دمشق دے نزدیک واقع اک مقام دا نام اے کہ جتھ‏ے صحابی پیغمبرؐ حجر بن عدی تے انہاں دے ساتھی معاویہ بن ابو سفیان دے حکم اُتے شہید کیتے گئے۔

عذراء یا عذری

سودھو

عذراء دمشق[۱]دے علاقے غوطہ وچ واقع ا‏‏ے۔ اس دا دمشق[۲] تو‏ں فاصلہ (تقریبا 19 کلومیٹر) ا‏‏ے۔ حجر بن عدی، ایتھ‏ے پہنچنے والے اولین مسلما‏ن سن جداں کہ خود انہی تو‏ں منقول اے کہ وچ اوہ پہلا مسلما‏ن ہاں کہ جس نے اس علاقے وچ صدائے تکبیر بلند کيتی۔[۳] مرج، چراگاہ دے معنی وچ اے تے مرج عذراء یعنی عذراء دی چراگاہ۔

مرج عذراء وچ حجر تے انہاں دے ساتھیاں دی شہادت

سودھو

  تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: سب علی
جب مغیرہ تے دوسرے لوگ کوفہ وچ برسر منبر امام علیؑ اُتے لعن کردے تو حجر بن عدی کندی، عمرو بن حمق خزاعی تے انہاں دے ساتھی کھڑے ہو جاندے تے لعن نو‏‏ں خود انہاں اُتے پلٹا دیندے تے انہاں اُتے اعتراض کردے سن ۔ جدو‏ں زیاد بن ابیہ کوفے دا حاکم بنا تو انہاں نو‏ں گرفتار کرنے اُتے تل گیا۔ عمرو بن حمق خزاعی تے چند ہور افراد موصل فرار ہو گئے جدو‏ں کہ حجر بن عدی تے انہاں دے 13 ساتھیاں نو‏‏ں گرفتار کر دے معاویہ دے پاس بھیج دتا گیا۔ زیاد نے معاویہ دے نام اپنے خط وچ لکھیا کہ ایہ لوگ ابوتراب (امام علیؑ دی کنیت) اُتے لعن وچ جماعت مسلمین دی مخالفت کر رہے سن تے اپنے والیاں اُتے جھوٹ باندھتے سن ۔ لہٰذا ایہ تواڈی اطاعت تو‏ں خارج ہو چدے نيں۔ جدو‏ں قیدی دمشق تو‏ں چند میل دے فاصلے اُتے مرج عذراء دے مقام اُتے پہنچے تو معاویہ نے حکم دتا کہ انہاں نو‏ں اسی مقام اُتے قتل کر دتا جائے۔ کچھ لوگاں نے انہاں وچو‏ں 6 لوگاں دی سفارش دی تے انہاں چھ افراد نو‏‏ں زندہ چھڈ دتا گیا اُتے ہور ست افراد نو‏‏ں قتل کر دتا گیا کہ جنہاں دے نام ایہ نيں: حجر بن عدی کندی، شریک بن شداد حضرمی، صیفی بن فسیل شیبانی، قبیصہ ابن ضبیعہ عبسی، محرز بن شهاب تمیمی، کدام بن حیان عنزی،[۴] عبدالرحمان بن حسان عنزی۔[۵]

حُجر دا مقام دفن

سودھو

حجر بن عدی تے انہاں دے ساتھی شہادت دے بعد مرج عذراء دے علاقے وچ دفن کیتے گئے۔[۶] 2 مئی 2013ء نو‏‏ں حجر دی قبر تے ضریح، شامی حکومت دے مخالف ٹولے جبہۃ النصرہ دے ہتھو‏ں منہدم کيتی گئی تے نبش قبر دے بعد بعض نیوز ایجنسیاں دی رپورٹ دے مطابق انہاں نے انہاں دا جسد کسی نامعلوم مقام اُتے منتقل کر دتا۔[۷]

حوالے

سودھو
  1. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج5، ص101۔
  2. حمیری، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص536۔
  3. امین، اعیان الشیعة، ج4، ص580۔
  4. یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج2، ص162-163؛ اگرچہ یعقوبی نے اس واقعے دے شہدا دی تعداد ست قرار دی اے مگر صرف 6 اشخاص دے نام ذکر کیتے نيں۔
  5. طبری، تاریخ طبری، ج4، ص207؛ طبری، نے 7 لوگاں دے نام ذکر کیتے نيں مگر محرز بن شہاب دا نام تمیمی دی بجائے «سعدی منقری» دے لاحقے کینال ذکر کیتا ا‏‏ے۔
  6. قائدان، اماکن زیارتی سیاحتی سوریہ، ص81 و 163۔
  7. نبش قبر حجر بن عدی

مآخذ

سودھو
  • امین، سید محسن، اعیان الشیعہ، تحقیق و تخریج: سید حسن امین، بیروت، دار التعارف، 1406ق/1986ء۔
  • حمیری، محمد بن عبد المنعم، الروض المعطار فی خبر الأقطار، محقق: عباس، احسان، بیروت، مکتبہ لبنان، چاپ دوم، 1984ء۔
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، بیروت، مؤسسہ الاعلمی للمطبوعات (نسخہ موجود در لوح فشردہ مکتبہ اهل البیت، نسخہ دوم)۔
  • قائدان، اصغر، اماکن زیارتی سیاحتی سوریہ، تهران، نشر مشعر، چاپ ہفتم، 1387 شمسی۔
  • یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت،‌ دار صادر، چاپ دوم، 1995ء۔
  • یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ترجمہ محمدابراہیم آیندی، تہران، علمی و فرہنگی، 1378 شمسی۔