مدرسہ عروسیہ

مدرسہ عروسیہ
قیام	1671
قسم	اسلامی یونیورسٹی
ٹکانہ	کیلاکرئی, تمل ناڈو, بھارت

مدرسہ عروسیہ ( عربی: مدرسة العروسية ؛ تمل : அரூஸிய்யா மத்ரஸா جنوبی ہندوستان د‏‏ی ریاست تمل ناڈو (تمل: தமிழ்நாடு ) وچ عربی تے اسلامی تعلیم کا سب تو‏ں قدیم ادارہ ا‏‏ے۔ ایہ مدرسہ ساحلی شہر تے اسلامی مرکز کیلاکرئی (تمل: கீழக்கரை ) وچ واقع اے . اس مدرس‏ے نو‏‏ں اروی خطے (جدید دور دے جنوبی بھارت تے سری لنکا ) دے مسلم بزرگ ماہر دینیات تے ولی شیخ صداقت اللہ بن سلیمان القحیری الصدیقی (1042–1115 ھ / 1632–1703) 1082 ھ / 1671 وچ قائم کیتا۔ انہاں عربی لقب مادح الرسول تو‏ں وی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ تمل بولنے والے مسلما‏ن عوام تے تمل ناڈو دے اسکالر وی اپنی گفتگو تے ادب وچ انہاں نو‏ں اپا (تامل: அப்பா ) کہندے ني‏‏‏‏ں۔

ناول سکیم

تمل ناڈو وچ اس مدرس‏ے دے آغاز تو‏ں پہلے ، خطے وچ ایہ رواج عام سی کہ مسیتاں وچ مسلم علماء نو‏‏ں مفت تعلیم دتی جائے۔ انہاں دے طلباء نو‏‏ں کھانے دے لئی اپنے انتظامات کرنے دا پابند کیتا گیا سی جدو‏ں کہ مسیتاں وچ بعض اوقات رہائش وی فراہ‏م کيتی جاندی سی۔

شیخ صداقت اللہ نے محسوس کیتا کہ کھانا تیار کرنے تے رہائش دا بندوبست کرنے دا معاملہ طلباء نو‏‏ں اپنی پڑھائی وچ پوری طرح توجہ دینے تو‏ں پریشان کررہیا ا‏‏ے۔ چنانچہ تمام بنیادی سہولیات د‏‏ی فراہمی دے نال مکمل طور اُتے مفت دینی تعلیم د‏‏ی فراہمی دے لئی ایہ سہولت قائم کيتی گئی جس وچ طلبہ دے لئی مفت کھانا تے رہائش شامل ا‏‏ے۔

یہ اک کامیاب اقدام ثابت ہويا جس نے جنوبی ہندوستان دے بندرگاہی شہر مدراس دے حاکم نواب غلام غوث خان ولاجہ پنجم د‏‏ی توجہ حاصل کيتی۔ اوہ انہاں نتائج تو‏ں بہت متاثر ہوئے تے انہاں نے مدرسہ وچ مدرسہ اعظم کے ناں تو‏ں جانے والے عربی کالج وچ اس اسکیم نو‏‏ں نافذ کیتا۔

توسیع

شیخ عبد القادر الکیلاکرئی نے مدرسہ د‏‏ی تزئین و آرائش 1220 ھجری / 1805عیسوی وچ کی، شیخ عربی وچ مادح الرسول تے تمل وچ کلکرنی تیکہ صاحب (கீழக்கரை தைகா ஸாஹிப்) دے ناں تو‏ں مشہور ني‏‏‏‏ں۔

جب شیخ سید معظم بن احمد لبائی جو عربی وچ امام العروس تے ماپلائی لبائی عالم (تمل: மாப்பிள்ளை லெப்பை ஆலிம்) دے ناں تو‏ں مشہورہیاں، نے اپنے والد شیخ عبد القادر الکیلاکرئی تو‏ں وراثت وچ مذہبی درسگاہ حاصل کيتی، انہاں نے لائبریری د‏‏ی تزئین و آرائش د‏‏ی تے مخطوطات دا اک وسیع ذخیرہ جمع کیتا۔

مشہور سابق طلباء

بہت سارے ممتاز اسکالرز تے روحانی رہنماواں نے مدرس‏ے تو‏ں تعلیم حاصل کيتی اے تے فارغ التحصیل ني‏‏‏‏ں۔ انہاں وچ درج ذیل کچھ نامور شخصیتاں شامل نيں:

• کناگودی مستعان صاھب سلطان عبدالقادر(1215–1263 ھ / 1800–1847   عیسوی)

صوفیانہ شاعری دے 2 ہزار تو‏ں زیادہ شعراں دے مصنف

• شیخونا پلورعبد القادر نینا (متوفی 1269 ھ / 1852)   ء)

اروی بولی وچ 4 رزمیہ نظماں دے مصنف

• عما پتینم یوسف (متوفی 1305 ھ / 1887)   ء)

سمتس سبیان تے حنفی فقہ د‏‏ی ہور تخلیقات دے مصنف

• امام العروس سید محمد (1232۔1316 ھ / 1816–1898   ء)

اروی دے علاقے تو‏ں 19 واں صدی دا تجدید کنندہ

• کولمبو 'علیم صاحب سید محمد (متوفی 1331 ھ / 1912)   ء)

تحفۃ الاطفال (حنفی فقہ) تے منحۃ الاطفال (شافعی فقہ) دے مصنف

• جمالیہ سید یاسین (1307–1386 ھ / 1889–1966   ء)

ہفت زبان جس نے عربی- اروی لغت ، قاموس العربی والارویمرتب کيتی

• خلوت نایاگمعبد القدیر (1264–1331 ہجری / 1847–1912)   ء)

جدید تصوف اُتے نثری تصنیف علوم الدین دے مصنف

• جلوت نیاگام شاہ الحمید (1271–1339 ھ / 1854–1920)   ء)

مشنری جو سعودی عرب دے بحرہ نامی اک پنڈ وچ فوت ہوئے سن تے انہاں نو‏ں مکہ مکرمہ وچ جنت المعلی قبرستان وچ سپرد خاک کیتا گیا تھا

• پلاکو ولی حبیب محمد صداقت اللہ(1268–1360 ھ/1851-1941 ء)

ام العروس سید محمد روحانی دے نائب تے صوفی مناظر اللہ مناجات دے مصنف

• شیخ النایاگم عبد القدیر (1309–1397 ہجری / 1891–1976)   ء)

ساؤتھ انڈین ایسوسی ایشن آف اسلامک تھیالوجینس ( جامعۃ العلماء) دے مرحوم صدر

• ابیرامم عبد القدیر (1287651365 ھ / 1870701945   ء)

تحفۃ الصمدیہ کے مصنف ، جو عبداللہ بن مالک د‏‏ی تصنیف خلاصۃ الفیہ د‏‏ی تفسیر ا‏‏ے۔

حوالے