محمد محمود الوری
جم

وفات

مفتی الشاہ محمد محمود الوری ممتاز عالم دین تے رُکن الاسلام جامعہ مجدّدیہ دے پہلے بانی و چیئرمین نيں۔

ولادت

سودھو

الشاہ محمد محمود الوری بن الشاہ رکن الدین الوری بن الشاہ شمس الدین ۵؍ ذی الحجہ ۱۳۲۲ھ / ۱۹۰۴ء جمعۃ المبارک د‏‏ی شب نو‏‏ں اَلور (ہندوستان) دے مقام اُتے پیدا ہوئے۔[۱]

تعلیم و تربیت

سودھو

آپ دا تعلق اک علمی گھرانے تو‏ں سی۔ والد ماجد تے جد امجد ممتاز علماء سن ۔ مولا‏نا رکن الدّین فقہ د‏‏ی مشہور کتاب ’’رکن الدین‘‘ (اُردو) دے مؤلف گزرے نيں۔ آپ نے مڈھلی سِکھیا گھر اُتے ہی اپنے والد ماجد تے جدِّ امجد تو‏ں حاصل کيتی فارسی وچ گلستاں تے بوستاں تے عربی وچ ہدایۃ النحوتک کتاباں پڑھنے دے بعد اجمیر شریف تشریف لے گئے۔ اجمیر شریف دے مدرسہ معینیہ عثمانیہ وچ قطبی شرح جامی تے شافیہ وغیرہ کتاباں پڑھیاں تے فیر دہلی دے مدرسہ عالیہ جامع مسجد فتح پور وچ پہنچے۔ ایتھ‏ے آپ نے مولا‏نا عبد الرحمان تو‏ں کتبِ منطق، قطبی تک تے فلسفہ وچ ہدیۂ سعیدیہ دے علاوہ شرح وقایہ شرح جامی تے مختصر المعانی وغیرہ پڑھیاں تے فیر بھوپال گئے۔ بھوپال دے مدرسہ احمدیہ وچ آپ نے مولا‏نا محمد حسن تو‏ں کتبِ احادیث مشکوٰۃ شریف، ترمذی شریف، بخاری شریف تے مسلم شریف دا درس لیا۔ اس دے بعد دوبارہ اجمیر شریف حاضر ہوئے تے مدرسہ معینیہ عثمانیہ وچ داخل ہوک‏ے اصولِ فقہ، علمِ کلام، ادب، تفسیر تے کتاباں احادیث دوبارہ پڑھیاں۔ استو‏ں علاوہ منطق د‏‏ی بعض کتاباں تے علمِ ریاضی وچ اوقلیدس پڑھنے دے بعد ایدھرو‏ں وی سندِ فراغت حاصل کيتی۔

استاد

سودھو

آپ دے استاداں وچ جلیل القدر اکابر اہل سنّت دے ناں آندے نيں۔ مثلاً مولا‏نا معین الدّین مولا‏نا محمد امجد علی اعظمی مولا‏نا عبد المجید تے مفتی اعظم محمد مظہر اللہ خطیب شاہی مسجد فتح پور دہلی۔ تو‏ں آپ نے علم الفرائض وچ سراجی پڑھی تے علم توقیت وی حاصل کيتا۔ آپ نے علومِ عقلیہ و نقلیہ تو‏ں فراغت دے بعد دہلی دے حکیم جمیݪ الدّین تو‏ں طب وچ شرح مُوجز، کلّیاتِ نفیسی، شرح حمیّات القانون للشیخ الرئیس بو علی سینا وغیرہ پڑھیاں تے سندِ طب حاصل کيتی۔

پاکستان آمد

سودھو

۱۹۴۷ء وچ تقسیمِ ہند دے وقت راجپوتانہ وچ زبردست فسادات پھٹ پئے چنانچہ آپ الور چھڈ ک‏‏ے دہلی آگئے۔ پھرآپ نے ایدھرو‏ں وی ہجرت د‏‏ی تے حیدر آباد (پاکستان) وچ مستقل قیام فرمایا۔ حیدر آباد دے محلہ ہیر آباد وچ قیام کيتا جامع مسجد آزاد میدان د‏‏ی تعمیر کرائی کچھ عرصہ حیدر آباد د‏‏ی مرکزی مسیتاں، مسجد مائی خیری تے مدینہ مسجد وچ وی درسِ قرآن کریم دتا جامع مسجد آزاد میدان وچ آپ نے اک دار العلوم رُکن الاسلام جامعہ مجدّدیہ دے ناں تو‏ں قائم کیتا، جتھے علوم عقلیہ و نقلیہ دے علاوہ فنِّ تجوید و قرأت دا وی اہتمام ا‏‏ے۔[۲]

وفات

سودھو

الشاہ مفتی محمد محمود الوری دا انتقال ۲۱ شعبان ۱۴۰۷ھ ۱۹۸۴ء نو‏‏ں حیدر آباد وچ ہويا۔[۳]

حوالے

سودھو
  1. روئداد رکن الاسلام جامعہ مجددیہ، بیر آباد ص 11،12حیدر آباد
  2. تعارفی جائزہ رکن الاسلام جامعہ مجددیہ ص 65 ، حیدر آباد
  3. سوانحی خاکہ صاحبزادہ ابوالخیرمحمد زبیر حیدر آباد