محمد حامد سراج
| محمد حامد سراج | |
|---|---|
| جم | 21 اکتوبر 1958 |
| وفات | 13 نومبر 2019 (61 سال) |
| شہریت |  پاکستان
|
| عملی زندگی | |
| تعلیمی اسناد | ایم اے |
| پیشہ | افسانہ نگار |
| پیشہ ورانہ زبان | اردو |
 باب ادب
| |
ترمیم  | |
محمد حامد سراج ([ییدائش: 21 اکتوبر 1958ء - وفات: 13 نومبر 2019ء) پاکستان نال تعلق رکھنے والے اردو بولی دے ممتاز افسانہ نگار سن ۔
حالات زندگی سودھو
محمد حامد سراج ولد صاحبزادہ محمد عارف جان دی پیدائش 21 اکتوبر 1958ء نوں میانوالی وچ ہوئی۔ آپ دا تعلق میانوالی دی خانقاہِ سراجیہ توں سی۔ انہاں نے ماں دے موضوع اُتے اردو ادب دا بے مثال تے طویل خاکہ ’’میّا‘‘ تحریرکیا، جسنوں جِنّی بار قاری پڑھے ہر بار اپنے سحر وچ جکڑ لیندا اے۔ محمد حامد سراج دے پنج افسانوی مجموعے ’’وقت دی فصیل‘‘، ’’برائے فروخت‘‘، ’’چوب دار‘‘، ’’بخیہ گری‘‘ تے ’’برادہ‘‘ شائع ہوکے قارئین تے ناقدین توں بھرپور داد حاصل کرچکے نيں۔ اک ناولٹ ’’آشوب گاہ‘‘، تمام افسانوی مجموعےآں دی کلیات ’’مجموعہ محمد حامد سراج‘‘ تے سوانح خواجہ خواجگان حضرت مولانا خان محمدؒ۔ ’’ساڈے بابا جی‘‘ وی حامد سراج دی اہم تصنیف اے۔ حال ہی وچ بک کارنر جہلم نے محمد حامد سراج دے خود منتخب کردہ پچیہہ افسانےآں نوں انتہائی خوب صورت انداز وچ ’’نقش گر‘‘ دے ناں توں شائع کيتا اے۔
ان تمام لکھتاں دے نال محمد حامد سراج نے دنیا بھر دے بہترین منتخب افسانے ’’عالمی سب رنگ افسانے‘‘ دے ناں توں شائع کیتے نيں، جس دے بعد انہاں دا انتہائی اہم تے وقیع کم اردوکی بہترین آپ بیتیاں دا انتخاب تے تلخیص اے۔ اس سلسلے دی پہلی کتاب ’’نامور ادیباں دی آپ بیتیاں‘‘ 2017ء وچ بک کارنر جہلم نے شائع دی سی، جس وچ باذوق قارئین دے لئی محمد حامد سراج نے دریا کوکوزے وچ بند کر دتا اے۔ ماضی تے حال دے نامور ادیباں تے شاعراں دی اِنّی آپ بیتیاں نقوش دے ’’آپ بیتی‘‘ نمبرکے سوا کدی پڑھنے دا موقع نئيں مل سکا۔ میر تقی میر، مرزا غالب، منشی پریم چند، جگر مراد آبادی، فراق گورکھپوری، دیوان سنگھ مفتون، جوش ملیح آبادی، ممتاز مفتی، شاہد احمد دہلوی،کنور مہندر سنگھ بیدی، فیض احمد فیض، قتیل شفائی، ہاجرہ مسرور، خدیجہ مستور تے امردا پریتم سمیت 64 ادبا و شاعر دی آپ بیتیاں قاری نوں اک ہی کتاب وچ مل جاندیاں نيں۔ 2018ء وچ محمد حامد سراج دی عرق ریزی دا اک ہور شاہکار ’’مشاہیرِ علم و دانش دی آپ بیتیاں‘‘ دے ناں توں منصۂ شہود اُتے آیا جس توں مولانا ابوالکلام آزاد، مولانا ابوالاعلیٰ مودودی تے جاوید احمد غامدی ورگےمشاہیر دی زندگی تے کارنامےآں توں آگاہی ہوئی۔ حال ہی وچ آپ بیتیاں دے انتخاب تے تلخیص دے سلسلے وچ محمد حامد سراج دی تیسری کتاب ’’بادشاہاں دی آپ بیتیاں‘‘ منظرعام اُتے آئی اے۔ بادشاہاں دی آپ بیتیاں وچ چھ مغل فاتحین امیر تیمور گورگانی، ظہیر الدین بابر، نور الدین محمد جہانگیر، اورنگ زیب عالمگیر، دو مغل شہزادیاں گلبدن بیگم تے جتھے آرا بیگم دی آپ بیتیاں شامل نيں، جس دے نال لکھنؤکے آخری تاجدار واجد علی شاہ، افغانستان دے امیر عبدالرحمن خان تے ایران دے آخری بادشاہ رضا شاہ پہلوی دی آپ بیتیاں شامل نيں۔ اس طرح بنیادی طور اُتے ایہ مغل بادشاہاں دا ہی احاطہ کردی اے۔ جنہاں تن ہور آپ بیتیاں نوں شامل کيتا گیا اے اوہ قدرے مختصر وی نيں۔ کتاب وچ جے زارِ روس، فرانس دے کسی بادشاہ، کسی عثمانی سلطان تے برطانیہ دے بادشاہ دی آپ بيتی وی شامل ہُندی تاں کتاب دی دل چسپی تے وقعت بہت زیادہ ودھ جاندی۔ اُتے انہاں 9 آپ بیتیاں توں وی کتاب دی اہمیت کم نئيں ہوئی، بلکہ قاری نوں اک ہی کتاب وچ مغلیہ دورکی تصویر نظر آ جاندی اے۔ ’’تریخ دے رو بہ رو‘‘ دے عنوان توں محمد حامد سراج نے ’’بادشاہاں دی آپ بیتیاں‘‘ دا تعارف کرایا اے
تعلیم سودھو
ایم اے اُردو
ایوارڈ سودھو
2006ء وچ پیش رفت انٹرنیشنل کراچی دے پلیٹ فارم توں ”میّا“ اُتے رشید احمد صدیقی ایوارڈ دتا گیا۔
لکھتاں سودھو
- وقت کی فصیل (افسانوی مجموعہ) 2002ء
- میّا (ماں دے موضوع اُتے اُردو ادب دا طویل خاکہ) 2004ء
- برائے فروخت (افسانوی مجموعہ) 2005ء
- آشوب دار (افسانوی مجموعہ) 2008ء
- آشوب گاہ (ناولٹ) 2009ء
- بخیہ گری (افسانوی مجموعہ) 2013ء
- ہمارے بابا جی خان محمد (2014)
- مجموعہ محمد حامد سراج (2013ء)
- عالمی سب رنگ افسانے (2016ء)
- نامور ادیبوں کی آپ بیتیاں ( 2017ء)
- برادہ (افسانوی مجموعہ) ( 2018ء)
- مشاہیرِ علم و دانش کی آپ بیتیاں ( 2018ء)
- بادشاہوں کی آپ بیتیاں ( 2019ء)
- نقش گر (25 منتخب افسانے / 2019ء)
وفات سودھو
13 نومبر 2019ء بروز بدھ میانوالی، پاکستان وچ رحلت فرما گئے۔