محمد بن عمر کشی

محمد بن عمر کشی
کوائف
مکمل نام	محمد بن عمر بن عبد العزیز کشی
لقب/کنیت	کشی، ابو عمرو
تاریخ وفات	۳۴۰ ق دے قریب
علمی معلومات
اساتذہ	عیاشی
اجازہ روایت از	محمد بن قولویہ قمی
تالیفات	معرفۃ الناقلین عن الائمۃ الصادقین
خدمات

ابو عمرو محمد بن عمر بن عبد العزیز کشی، کشی دے لقب تو‏ں معروف علمائے شیعہ وچو‏ں نيں۔ نقل حدیث دے سلسلہ د‏‏ی معتبر شخصیت تے ماہر علم رجال نيں۔

سوانح عمری

ابو عمر محمد بن عمر بن عبد العزیز دا لقب کشی ا‏‏ے۔ انہاں دا تعلق کش (ماوراء النہر دا اک شہر جو نخشب تو‏ں نزدیک تے سبز دے نام تو‏ں مشہور اے ) تو‏ں ا‏‏ے۔^[۱] ایہ علاقہ اس وقت ریاست ازبکستان دے جنوب وچ واقع ا‏‏ے۔

چوتھ‏ی صدی ہجری دے نیمہ اول وچ کشی شیخ کلینی دے معاصر نيں تے انہاں دے تے شیخ کلینی دے بوہت سارے اساتذہ تے تلامذہ مشترک نيں۔^[۲] انہاں د‏‏ی وفات ۳۴۰ ہجری قمری دے قریب ذکر کيتی گئی ا‏‏ے۔^[۳]

نقل حدیث وچ مقام

شیعاں د‏‏ی رجالی کتاباں تے منابع وچ کشی نو‏‏ں اک ثقہ و معتبر راوی، روایات تے علم رجال تو‏ں آگاہ تے صاحب علم کثیر ذکر کیتا گیا ا‏‏ے۔ البتہ انہاں سب دے باوجود اس گل اُتے وی تاکید کيتی گئی اے کہ انہاں نے ضعیف راویاں تو‏ں وی روایات نقل کيتیاں نيں۔^[۴]

مذہب

علمائے رجال نے کشی دے مسلک دے بارے حسن الاعتقاد و مستقیم المذہب جیسی تعبیرات استعمال کیت‏‏ی نيں کہ جو انہاں دے شیعہ ہونے نو‏‏ں بیان کردیاں نيں۔^[۵] نجاشی کہندے نيں: کشی نے عیاشی دے گھر وچ علم حاصل کیتا اے جو شیعاں د‏‏ی رفت و آمد دا مقام سی ۔^[۶]

مشایخ و اساتذہ

کشی دے استاد دے طور اُتے فقط عیاشی دا نام ذکر کیتا گیا اے ^[۷] تے انہاں دے دوسرے اساتذۃ دے نام دا کوئی ذکر نئيں ہويا ا‏‏ے۔ البتہ انہاں دے بعض مشایخ، جنہاں تو‏ں انہاں نے روایات نقل کيتیاں نيں، دا شمار انہاں دے استاداں وچ کیتا جا سکدا ا‏‏ے۔ انہاں وچ بعض اوہ جنہاں دے اسما خود رجال کشی وچ ذکر ہوئے نيں، ذیل الذکر نيں:

آدم بن محمد قلانسی بلخی
ابراہیم بن علی کوفی
ابراہیم بن محمد بن عباس
ابراہیم بن مختار بن محمد
ابراہیم وراق سمرقندی
محمد بن قولویہ قمی
ابو اسحق ابراہیم بن نصیر کشی
محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی

تالیف

کشی معرفۃ الناقلین عن الائمۃ الصادقین نامی کتاب دے مولف نيں۔ جس وچ رجال شیعہ و غیر شیعہ نو‏‏ں جمع کیتا گیا اے تے شیخ طوسی نے اس دا خلاصہ اختیار معرفۃ الرجال دے نام تو‏ں کیتا ا‏‏ے۔ اس وقت صرف اوہی خلاصہ موجود اے تے اصل کتاب دسترسی وچ نئيں ا‏‏ے۔^[۸]

حوالے

↑ «کش»، لغت‌ نامہ دهخدا
↑ اختیار معرفت الرجال، مقدمہ، ص۴
↑ حسینی دشتی، معارف و معاریف، ج۸، ص۵۱۶؛ نقل از تنقیح المقال و اعلام زرکلی.
↑ الفہرست، طوسی، ص۱۴۱؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷خلاصہ الاقوال، حلی، ص۱۴۶؛ رجال نجاشی، ص۳۷۲، نقل از منتهی المقال، ابو علی حائری، ج۶، ص۱۴۴
↑ الفہرست، طوسی، ص۱۴۱؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷ خلاصہ الاقوال، حلی، ص۱۴۶ نقل از منتہی المقال، ابو علی حائری، ج۶، ص۱۴۴
↑ رجال نجاشی، ص۳۷۲، نقل از منتہی المقال، ابو علی حائری، ج۶، ص۱۴۴
↑ رجال نجاشی، ص۳۷۲؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷خلاصہ الاقوال، حلی، ص۱۴۶ نقل از منتہی المقال، ابو علی حائری، ج۶، ص۱۴۴
↑ الامین، اعیان الشیعo، ج۱۰، ص ۲۷-۲۸.

منابع

الامین، السید محسن، اعیان الشیعہ، ج۱۰، حققہ واخرجہ: حسن الامین، بیروت: دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق-۱۹۸۶ ع
حسینی دشتی، سید مصطفیٰ، معارف و معاریف: دایرة المعارف جامع اسلامی، تهران: مؤسسہ فرهنگی آرایہ، ۱۳۷۹ش
ابو علی حائری، منتهی المقال، اول، موسسہ آل البیت، قم، ۱۴۱۶ق
طوسی، اختیار معرفت الرجال، مقدمہ حسن مصطفوی، دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ش

[1] «کش»، لغت‌ نامہ دهخدا

[2] اختیار معرفت الرجال، مقدمہ، ص۴

[3] حسینی دشتی، معارف و معاریف، ج۸، ص۵۱۶؛ نقل از تنقیح المقال و اعلام زرکلی.

[4] الفہرست، طوسی، ص۱۴۱؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷خلاصہ الاقوال، حلی، ص۱۴۶؛ رجال نجاشی، ص۳۷۲، نقل از منتهی المقال، ابو علی حائری، ج۶، ص۱۴۴

[5] الفہرست، طوسی، ص۱۴۱؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷ خلاصہ الاقوال، حلی، ص۱۴۶ نقل از منتہی المقال، ابو علی حائری، ج۶، ص۱۴۴

[6] رجال نجاشی، ص۳۷۲، نقل از منتہی المقال، ابو علی حائری، ج۶، ص۱۴۴

[7] رجال نجاشی، ص۳۷۲؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷خلاصہ الاقوال، حلی، ص۱۴۶ نقل از منتہی المقال، ابو علی حائری، ج۶، ص۱۴۴

[8] الامین، اعیان الشیعo، ج۱۰، ص ۲۷-۲۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]