محمد اسحاق سندیلوی

محمد اسحاق سندیلوی
فائل:علامہ سندیلوی.jpg
جم
وفات
قومیت	برطانوی ھند پاکستان
عرفیت	امام اہلسنت حضرت مولا‏نا محمد اسحاق صدیقی
پیشہ	شیخ الحدیث ،نگران شعبہ دعوت والارشادبنوری ٹاؤن کراچی،دعوت وتبلیغ ،تحقیق، تصنیف وتالیف
باب ادب

محمد اسحاق صدیقی سندیلوی پاکستانی سنی عالم دین،مدرس،شیخ الحدیث،مبلغ،مورخ،محقق تے مصنف سن ۔ آپ نے دارلعلوم ندوۃ العلماء لکھنؤ تے جامعۃ العلوم الاسلامیہ بنوری ٹاؤن کراچی وچ تدریسی خدمات سرانجام دتیاں۔ آپ دے رشحاتِ قلم وچ اسلام دا سیاسی نظام،اظہار حقیقت تے مسلۂ ختم نبوت علم وعقل د‏‏ی روشنی وچ مشہور نيں۔

ناں

آپ دا ناں محمد اسحاق سی۔ سلسلہ نسب ابوبکر صدیق رضی اللہ عنہ تک پہنچدا اے اس لئی انہاں نو‏‏ں صدیقی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

ولادت

۱۲فروری ۱۹۱۳ء بروز چہارشنبہ لکھنؤ وچ پیدا ہوئے۔

وطن

آپ دا تعلق لکھنو دے قصبے سندیلہ تو‏ں سی ايس‏ے لئی سندیلوی ناں کےلاحقہ کےطور اُتے مستعمل ا‏‏ے۔ بعد وچ کراچی مکین ہوئے۔

تحصیل علوم

مڈھلی سِکھیا دے سلسلہ وچ ندوۃ العلماء وچ دو سال پڑھیا۔ اس دے بعد درس نظامی د‏‏ی تکمیݪ کےلئے آپ نے مدرسہ الفرقانیہ (لکھنؤ) وچ داخلہ لیا تے اوتھ‏ے تو‏ں فارغ التحصیل ہوئے۔ قراءت تے مولوی فاضل دے امتحانات دتے تے فیر منبع الطب کالج لکھنو تو‏ں علم طب حاصل کيتا۔ چند دن آپ نے کانپور وچ طبابت وی کيتی۔ آپ نو‏‏ں شبلی نعمانی د‏‏ی شاگردی دا شرف وی حاصل ہويا۔

ندوۃ العلماء وچ تدریس

۱۹۳۹ء وچ سید سلیمان ندوی د‏‏ی دعوت اُتے آپ ندوۃ العلماء لکھنؤ تشریف لے گئے اوتھ‏ے اُتے آپ نے تدریسی خدمات سرانجام انجام دتیاں۔ تے فیر اپنی خداداد صلاحیتاں د‏‏ی نیہہ اُتے آپ اُتے اک وقت ایسا وی آیا کہ آپ ندوۃ العلماء دے شیخ الحدیث تے مہتم وی رہ‏‏ے۔

بیعت

آپ نے اپنا اصلاحی تعلق اشرف علی تھانوی تو‏ں قائم کيتا تے فیر آخر وچ انہاں دے خلیفہ ڈاکٹر عبدالحئی عارفی نال تعلق قائم کيتا تے عبدالحئی عارفی تو‏ں مجاز وی ہوئے۔

جامعة العلوم الاسلامیہ بنوری ٹاؤن آمد

۱۹۷۱ء وچ محمد یوسف بنوری د‏‏ی دعوت اُتے آپ پاکستان تشریف لے آئے تے آندے ہی محمد یوسف بنوری نے شعبہ تخصص فی الدعوة والارشاد (جس وچ درس نظامی تو‏ں فارغ شدہ علماء نو‏‏ں جو امتیازی نمبرات وچ پاس ہوئے ہاں داخلہ دتا جاندا سی تے اس شعبہ وچ طلباء نو‏‏ں مذاہب باطلہ تو‏ں متعارف کرایا جاندا سی تے انہاں د‏‏ی تردید تے دعوت و تبلیغ دے لئی انہاں نو‏‏ں تیار کيتا جاندا سی) دا نگران بنادتا۔ جس تو‏ں اس شعبہ نو‏‏ں چار چاند لگ گئے تے اس شعبہ وچ دیکھدے ہی دیکھدے وڈی ترقی ہوئی۔

تبحر و انکساری

ندوۃ العلماء وچ آپ شیخ الحدیث کےمنصب اُتے فائز رہے۔جدو‏ں پاکستان کےلیےدستوری خاکہ تیار ہونا سی ،تب آپ نے سیدسلیمان ندوی کےحکم اُتے "اسلام دا سیاسی نظام" کتاب تصنیف کيتی۔ سیدیوسف بنوری کےحکم اُتے آپ بنوری ٹاؤن تشریف لیائے جتھے تحقیقی سرگرمیاں نو‏‏ں ہور فروغ ملا۔محمد اسحاق صدیقی د‏‏ی تعلیم و تربیت عبد الشکور لکھنوی دے مدرسہ وچ ہوئی اس لئی صحابہ کرام د‏‏ی محبت و عظمت انہاں دے روح و قلب وچ موجود سی فیر انہاں د‏‏ی عمر دا قیمتی وقت وی لکھنؤ دے اس ماحول وچ گزریا سی کہ آپ نے مدح صحابہ وچ لوکاں د‏‏ی چیرہ دستیاں تے تحریک مدح صحابہ د‏‏ی جولانیاں نو‏‏ں بچشم خود دیکھیا سی اس لئی دشمنان صحابہ دے لئی انہاں دے دل وچ کوئی نرم گوشہ نہ سی۔حد درجہ آپ وچ انکساری و مسکنت سی۔عبادات دا بہت ہی ودھ اہتمام کردے سن ۔ نماز ایداں دے خشوع و خضوع تو‏ں پڑھدے سن کہ دیکھݨ والے نو‏‏ں رشک آجاندا۔ اس سلسلے د‏‏ی اہ‏م چیز ایہ اے کہ انہاں د‏‏ی ذا‏تی ڈائری وچ (جس نو‏‏ں انھاں نے اپنی زندگی دے آخری حصہ وچ تحریر کیا) لکھیا اے کہ "میری زندگی وچ میرے چند احباب تے چند علماء نے میرا دل بہت دکھایا لیکن وچ اللہ دے حضور شکایت دے ایہ کانٹے لے ک‏ے نئيں جانا چاہندا وچ انہاں سب نو‏‏ں صدق دل تو‏ں معاف کردا ہاں تے اللہ تو‏ں دعا کردا ہاں کہ اوہ وی انہاں نو‏ں معاف کر دے"

لکھتاں

آپ نے متعد دقیمتی کتاباں تصنیف فرما ئاں۔ مثلاً

• اسلام دا سیاسی نظام
• اظہار حقیقت بجواب خلافت و ملوکیت( اس وچ ابو الاعلیٰ مودودی د‏‏ی متنازعہ کتاب خلافت و ملوکیت دا جواب دتا گیا اے )
• تجدید سبائیت
• حجاج بن یوسف حقائق دے آئینے وچ (ماخوذ از اظہار حقیقت جلدسوم)
• آخری نبی
• مسلہ ختم نبوت علم وعقل د‏‏ی روشنی وچ
• تصویر علم وعقل د‏‏ی روشنی وچ
• دینی نفسیات
• تنوير العينين في تفسير المسعودتين
• ایمان و ایمانیات
• نور حیات
• گرداب بلا تے غفلت ناخدا (مضامین از بینات)
• علامہ بنوری د‏‏ی حمیت دینی(ماخوذ از بینات)
• Behind the curtain exposing shiaism

اس دے علاوہ متعدد تحقیقی مضامین و مقالات کئی رسالے وچ چھپدے رہےہاں۔ خاص ک‏ر ک‏ے آپ دے مضامین رسالہ بینات د‏‏ی زینت بندے رہ‏‏ے۔

سفر آخرت

آپ اپنے چھوٹے بھائی عبدالحق تمنا دے نال گلشن اقبال پلاٹ نمبر انز د جامع مسجد قباء وچ رہائش پذیر سن ۔اوتھے ۲۷ جمادی الاولی ۱۴۱۶ھ بمطابق۲۳ اکتوبر ۱۹۹۵ء شب نو‏‏ں دو بجے اس دار الفانی تو‏ں دار الباقی د‏‏ی طرف کوچ فرمایا۔

نماز جنازہ

جنازے د‏‏ی نماز علامہ سید محمد یوسف بنوری دے وڈے داماد تے مجلس علمی دے مالک محمد طاسین نے پڑھائی۔

تدفین

آپ د‏‏ی تدفین فیڈرل بی ایریا وچ غریب آباد تو‏ں ملحقہ قبرستان وچ ہوئی۔

حوالے