محمد تقی مجلسی
تصغیر|ضریح محمد تقی و محمد باقر مجلسی
کوائف
مکمل ناممحمد تقی مجلسی
لقب/کنیتمجلسی اول
تاریخ وفات11 شعبان 1070 ق
مدفناصفہان
علمی معلومات
اساتذہشیخ بہائی، میر داماد
شاگردمحمد باقر مجلسی، آقا حسین خوانساری
تالیفاتروضۃ المتقین، لوامع صاحبقرانی، حلیۃ المتقین، شرح صحیفہ سجادیہ
خدمات

محمد تقی بن مقصود علی اصفہانی (1003–1070 ھ) مجلسی اول دے ناں تو‏ں مشہور نيں۔ علامہ محمد باقر مجلسی دے والد تے گیارہويں صدی ہجری دے شیعہ علما وچو‏ں نيں۔ انہاں د‏‏ی تالیفات وچو‏ں روضۃ المتقین تے لوامع صاحبقرانی ورگی کتاباں موجود نيں۔ مجلسی نے اصفہان تے نجف وچ تعلیم حاصل کيتی اے، اوہ اصفہان د‏‏ی جامع مسجد وچ علوم دینی د‏‏ی تدریس کيتا کردے سن تے اپنے استاداں شیخ بہائی تے میر داماد دے بعد آپ اس مسجد وچ امامت جمعہ دا فریضہ ادا کردے سن ۔

سوانح عمری

سودھو

مجلسی خاندان دا شمار صفویہ دور دے برجستہ علمی کھراناں وچ ہُندا سی۔ محمد تقی سن 1003 وچ صفویاں دے راجگڑھ اصفہان وچ متولد ہوئے۔[۱] انہاں دے والد ملیا علی مجلسی شیعہ علمائ وچو‏ں سن ۔ والد د‏‏ی طرف تو‏ں انہاں سلسلہ نسب ابع نعیم اصفہانی تے والدہ د‏‏ی طرف تو‏ں محمد بن حسن نطنزی تک پہچدا ا‏‏ے۔[۲] اوہ شعر و سخن دا ذوق رکھدے سن تے مجلسی انہاں دا تخلص سی۔ 1034 ق وچ 31 سال د‏‏ی عمر وچ انہاں نے نجف دا سفر کيتا تے 33 سال د‏‏ی عمر وچ سید شرف الدین علی شولستانی تو‏ں جو حوزہ علمیہ نجف دے محدثین وچو‏ں سن، اجازہ حاصل کيتا۔ اس دے بعد اوہ اصفہان پرت آئے تے اوتھ‏ے جامع مسجد وچ تدریس علوم دینی وچ مشغول ہوئے گئے۔[۳] شیخ بہائی تے میر داماد دے بعد اوہ پہلی فرد سن جنہاں نے اوتھ‏ے نماز جمعہ پڑھایا کردے سن ۔ 11 شعبان 1070 ق وچ آپ نے اصفہان وچ وفات پائی[۴] تے اس د‏ی جامع مسجد وچ دفن ہوئے۔[۵]

صاحب روضات دے مطابق، محمد باقر مجلسی نے اپنے والد تو‏ں بہت ساریاں کرامات نقل کيتی نيں۔[۶] ايس‏ے طرح تو‏ں خوانساری دے بقول اوہ پہلے عالم سن جنہاں نے صٖفویہ دے ظہور دے بعد حدیث شیعہ د‏‏ی نشر و اشاعت کیتی۔[۷]

استاداں

سودھو
  • ان دے والد
  • ملا عبدالله شوشتری
  • شیخ بہائی
  • میر داماد
  • امیراسحاق استرآبادی[۸]

شاگرد

سودھو
  • آقا حسین خوانساری[۹]
  • سید عبدالحسین سواݨی آبادی
  • سید نعمت الله جزیرےی
  • ملا میرزای شیروانی
  • ملا محمد صالح مازندرانی
  • ملا محمد صادق کرباسی
  • سید شرف الدین علی گلستانه
  • ملا عزیزاللَّه مجلسی
  • ملا عبداللَّه مجلسی
  • میرزا ابراهیم اردکانی یزدی
  • مولا ابوالقاسم بن محمد گلپایگانی
  • بدرالدین بن احمد عاملی
  • میرزا تاج الدین گلستانه
  • محمد باقر مجلسی[۱۰]

تصنیفات

سودھو
فائل:کتاب روضة المتقین.jpg
کتاب روضۃ المتقین

مجلسی اول د‏‏ی بعض تالیفات موجود نيں۔

اصلی تحریر: روضۃ المتقین

شیخ طوسی د‏‏ی کتاب رہتل الاحکا‏م اُتے تحریر ہونے والی بہترین شرحاں وچو‏ں ا‏‏ے۔[۱۱] ایہ شرح بارہیا طبع ہوئے چک‏ی ا‏‏ے۔ اس دا جدید ایڈیشن 14 جلداں وچ شائع ہويا ا‏‏ے۔

اصلی تحریر: لوامع صاحبقرانی (کتاب)

فائل:قبر محمد تقی مجلسی.jpg
قبر محمد تقی مجلسی

لوامع صاحبقرانی، شرح فقیہ دے ناں تو‏ں مشہور اک فقہی کتاب اے جو فارسی وچ ا‏‏ے۔ ایہ کتاب شیخ صدوق د‏‏ی من لا یحضرہ الفقیہ د‏‏ی شرح تے ترجمہ دے طور اُتے تحریر کيتی گئی ا‏‏ے۔ مولف نے اس کتاب وچ پیچیدہ علمی اصطلاحات و مباحث دے تذکرہ تو‏ں پرپیز کيتا اے تے محض فارسی شرح تے کدرے کدرے اُتے سند د‏‏ی مختصر توضیحات تے اعتراضات و شبہات دے جوابات اُتے اکتفا کيتا اے ۔

  • ریاض المؤمنین در شرح صحیفه سجادیه
  • چهل حدیث از معصومین
  • شرح زیارت جامعه
  • شرح حدیث همّام
  • حدیقة المتقین، رساله عملیه تو‏ں آخر مبحث روزه[۱۲]
  • مطالع الانوار در نماز جمعه[۱۳]

میرزا عبد اللہ آفندی نے انہاں د‏‏ی تالیفات وچ رضاعت دے موضوع اُتے اک کتاب تے حقوق والدین دے عنوان تو‏ں اک مختصر رسالہ دا ذکر کيتا ا‏‏ے۔[۱۴]

اولاد

سودھو
  • عزیز الله مجلسی
  • عبدالله مجلسی[۱۵] نے ہندوستان دا سفر کيتا تے اوتھے 1084 دے نیڑے وفات پائی۔[۱۶]
  • محمد باقر مجلسی (مجلسی دوم)، بحارالانوار دے مولف۔
  • آمنه بیگم، ملیا صالح مازندرانی شارح اصول کافی د‏‏ی زوجہ۔[۱۷]
  • محمد علی استرآبادی د‏‏ی زوجہ۔[۱۸]
  • ملا میرزا محمد شیروانی د‏‏ی زوجہ۔
  • میرزا کمال الدین محمد فسائی شارح شافیه د‏‏ی زوجہ۔[۱۹]

حوالے

سودھو
  1. روضات الجنات، ج۲، ص۱۲۳
  2. اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۹۲؛ روضات الجنات، ج۲، ص۱۱۹
  3. روضات الجنات، ج۲، ص۱۲۳
  4. ریاض العلماء، ج۵، ص۴٧
  5. روضات الجنات، ج۲، ص۱۲۲؛ اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۹۲
  6. روضات الجنات، ج۲، ص۱۲۱
  7. اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۹۳، روضات الجنات، ج۲، ص۱۱۸
  8. روضات الجنات، ج۲، ص۱۲۰؛ اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۹۲
  9. روضات الجنات، ج۲، ص۱۱۹
  10. زندگینامه محمد تقی مجلسی
  11. روضات الجنات، ج۲، ص۱۲۲
  12. روضات الجنات، ج۲، ص-۱۲۰،۱۱۹؛ اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۹۲
  13. روضات الجنات، ج۲، ص۱۲۲؛ اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۹۲
  14. ریاض العلماء، ج۵، ص۴٧
  15. اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۹۲
  16. خاندان مجلسی
  17. روضات الجنات، ج۲، ص۸۸، ص۱۱۹؛ اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۹۳
  18. روضات الجنات، ج۲، ص۸۸
  19. فرزندان مجلسی

منابع

سودھو
  • خوانساری، روضات الجنات، مکتبة اسماعیلیان، قم.
  • امین، سید محسن، اعیان الشیعه، تحقیق: حسن امین، دارالتعارف، بیروت، ۱۴۰٦ق/۱۹۸٦م.
  • افندی اصفهانی، میرزا عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق، محمود مرعشی، مکتبة خیام، قم، ۱۴۰۱ق.

سانچہ:شیعہ فقہا (گیارہويں صدی ہجری)