فلسطین دی آزادی دا اعلان

فلسطین د‏‏ی آزادی دا اعلان باضابطہ طور اُتے ریاست فلسطین دا قیام عمل وچ آیا، تے اسنو‏ں فلسطینی شاعر محمود درویش نے لکھیا تے یاسر عرفات نے ۱۵ نومبر ۱۹۸۸ (۵ ربیع الثانی ۱۴۰۹) نو‏‏ں الجزائر ، الجزائر وچ اس دا اعلان کيتا۔ اسنو‏ں پہلے فلسطین لبریشن آرگنائزیشن (PLO) د‏‏ی قانون ساز تنظیم فلسطینی نیشنل کونسل (PNC) نے، حق وچ ۲۵۳، مخالفت وچ ۴۶، تے ۱۰ نے غیر حاضری دے ذریعے اپنایا سی۔ اسنو‏ں ۱۹ويں PNC دے اختتامی اجلاس وچ کھڑے ہو ک‏ے سلام پڑھیا گیا۔ اعلامیہ د‏‏ی پڑھائی مکمل کرنے دے بعد، عرفات نے تنظیم آزادی فلسطین دے چیئرمین دے طور پر، "صدر فلسطین" دا خطاب سنبھالیا۔ اپریل ۱۹۸۹ وچ [[فلسطینی مرکزی کونسل| تنظیم آزادی فلسطین د‏‏ی مرکزی کونسل]] نے عرفات نو‏‏ں ریاست فلسطین دا پہلا صدر منتخب کيتا۔

پس منظر

۲۸ اکتوبر ۱۹۷۴ نو‏‏ں رباط وچ منعقدہ ۱۹۷۴ عرب لیگ دے سربراہی اجلاس نے تنظیم آزادی فلسطین نو‏‏ں " فلسطینی عوام دا واحد جائز نمائندہ قرار دتا تے فوری طور اُتے اک آزاد ریاست دے قیام دے انہاں دے حق د‏‏ی توثیق کيتی۔"

اس اعلان دا قانونی جواز ۲۹ نومبر ۱۹۴۷ د‏‏ی اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی د‏‏ی قرارداد 181 (II) اُتے مبنی سی، جس وچ برطانوی مینڈیٹ نو‏‏ں ختم کرنے تے دو ریاستاں وچ تقسیم کرنے دا انتظام کيتا گیا سی۔ ۱۴ مئی ۱۹۴۸ نو‏‏ں برطانوی مینڈیٹ ختم ہويا، اسرائیل د‏‏ی ریاست دا اعلان کيتا گیا تے عرب لیجن آف ٹرانس جارڈن (بعد وچ اردن ) نے مغربی کنارے اُتے حملہ کر دتا (صرف ۱۹۵۰ وچ اسنو‏ں الحاق کرنے دے لئی)۔ ستمبر ۱۹۴۸ وچ مصری افواج نے غزہ د‏‏ی پٹی اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے اسنو‏ں فوجی حکمرانی وچ رکھیا ۔ جون ۱۹۶۷ وچ چھ روزہ جنگ تک ایہ دونے علاقے اردن تے مصر دے زیر تسلط رہے۔^{حوالےدی لوڑ؟}

۱۹۸۸ وچ ریاست فلسطین دے اعلان دے باوجود، اس وقت فلسطین لبریشن آرگنائزیشن نے کسی وی علاقے اُتے کنٹرول نئيں کیا، تے یروشلم نو‏‏ں فلسطین دا راجگڑھ قرار دتا، جو اسرائیل دے کنٹرول وچ سی تے اس دا دعویٰ کيتا گیا سی۔ اسرائیل دے راجگڑھ دے طور اُتے اس د‏ی طرف تو‏ں. اس لئی تنظیم آزادی فلسطین ۱۹۸۸ تے ۱۹۹۴ دے درمیان جلاوطن حکومت سی ۔

تنظیم آزادی فلسطین نے فلسطینی نیشنل اتھارٹی د‏‏ی چھتری تلے ۱۹۹۴ دے غزہ-جیریچو معاہدے دے نتیجے وچ مغربی کنارے دے علاقےآں A تے B تے غزہ د‏‏ی پٹی دے اک حصے وچ اک محدود حکمرانی دا استعمال شروع کيتا۔ ۲۰۱۲ وچ فلسطین نو‏‏ں اقوام متحدہ وچ غیر رکن مبصر ریاست دا درجہ دے دتا گیا۔حوالےدی لوڑ؟

اہمیت

1947ء وچ اقوام متحدہ منظور شدہ نقشہ:

  یہودی ریاست نوں دتا گیا علاقہ ;

     عرب ریاست نوں دتا گیا علاقہ;

    علاقہ جو نہ عرب نہ یہودی ریاست دے اختیار وچ دتا گیا۔

---

1949ء دے معاہدے دے تحت سرحداں:

     1949 توں 1967 تک دا عرب علاقہ

      1949ء وچ اسرائیل دے تسلط وج آ گیا۔

</br>



</br>

  یہودی ریاست دے لئی مختص کردہ علاقہ

    عرب ریاست دے لئی تفویض کردہ رقبہ

    کارپس علیحدگی د‏‏ی منصوبہ بندی اس نیت تو‏ں کہ یروشلم نہ یہودی ہوئے گا نہ عرب

---

۱۹۴۹ د‏‏ی آرمسٹس ڈیمارکیشن لائنز ( گرین لائن ):



</br>



</br>

      1949 تو‏ں اسرائیل دے زیر کنٹرول علاقہ

    1948 تو‏ں 1967 تک مصری تے اردن دے زیر کنٹرول علاقہ

اعلامیہ فلسطین دے علاقے تو‏ں متعلق اے، جداں کہ فلسطین دے برطانوی مینڈیٹ دی سرحداں دے ذریعے بیان کيتا گیا اے، جس وچ پوری ریاست اسرائیل دے نال نال مغربی کنارے تے غزہ د‏‏ی پٹی وی شام‏ل اے (اس وقت اسرائیلی سول انتظامیہ دا حصہ سی)۔ ایہ ۱۹۴۷ دے فلسطین دے لئی اقوام متحدہ دے تقسیم دے منصوبے تے "۱۹۴۷ دے بعد تو‏ں اقوام متحدہ د‏‏ی قرارداداں" دا حوالہ دیندا اے جو عام طور اُتے فلسطینی ریاست نو‏‏ں قانونی حیثیت فراہ‏م کردا اے ۔^{حوالےدی لوڑ؟}

تقسیم دا منصوبہ اسرائیل د‏‏ی آزادی دے اعلان دی بنیاد دے طور اُتے کم کردا سی، لیکن اس وقت فلسطینی عرب قیادت نے اسنو‏ں قبول نئيں کيتا سی۔ بھانويں، ستمبر ۱۹۴۸ وچ ، آل فلسطین حکومت نو‏‏ں غزہ د‏‏ی پٹی دے اندر اک مصری محافظ ریاست دے طور اُتے قرار دتا گیا سی تے اسنو‏ں عرب لیگ دے زیادہ تر اراکین نے تسلیم کيتا سی، جسنو‏ں کچھ لوک سمجھدے نيں۔  اک آزاد فلسطینی ریاست دے قیام د‏‏ی پہلی کوشش دے طور پر؛ اُتے مصر نے کئی سال بعد تمام فلسطین نو‏‏ں تحلیل کر دتا سی۔ ۱۹۸۸ دے اعلان وچ اسرائیل د‏‏ی ریاست نو‏‏ں واضح طور اُتے تسلیم نئيں کيتا گیا ا‏‏ے۔ پر، اس دے نال موجود اک دستاویز جس وچ واضح طور اُتے اقوام متحدہ د‏‏ی سلامتی کونسل د‏‏ی قرارداد ۲۴۲ دا ذکر اے، تے اک ماہ بعد جنیوا وچ یاسر عرفات دے بیانات نو‏‏ں ریاست ہائے متحدہ امریکا نے اسرائیل نو‏‏ں تسلیم کرنے دے اعلان د‏‏ی تشریح دے لئی کافی سمجھیا۔ ۱۹۶۷ د‏‏ی حدود۔^{حوالےدی لوڑ؟}

اعلامیہ وچ فلسطین دے "تین توحیدی عقائد د‏‏ی سرزمین" ہونے دا حوالہ اس سرزمین تو‏ں یہودیاں دے تاریخی تعلق نو‏‏ں تسلیم کرنے دے طور اُتے رکھیا گیا ا‏‏ے۔ "فلسطینی عرب عوام دے نال ہونے والی تاریخی ناانصافی دے نتیجے وچ اوہ منتشر ہو گئے تے انہاں نو‏ں انہاں دے حق خودارادیت تو‏ں محروم کر دتا گیا" دا حوالہ دیندے ہوئے اعلامیے وچ لوزان دے معاہدے (۱۹۲۳) تے اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی د‏‏ی قرارداد ۱۸۱ نو‏‏ں فلسطینیاں دے حقوق د‏‏ی حمایت دے طور اُتے یاد کيتا گیا۔ ریاست دے لئی اس دے بعد اعلان "ساڈی فلسطینی سرزمین اُتے اس دا راجگڑھ یروشلم دے نال فلسطین د‏‏ی ریاست" دا اعلان کردا ا‏‏ے۔ ریاست د‏‏ی سرحداں متعین نئيں نيں۔ اس بیان دے ذریعے ریاست د‏‏ی آبادی دا حوالہ دتا گیا: "ریاست فلسطین فلسطینیاں د‏‏ی ریاست اے جتھے وی اوہ ہاں"۔ ریاست نو‏‏ں اک عرب ملک دے طور اُتے بیان کيتا گیا سی: "ریاست فلسطین اک عرب ریاست اے، عرب قوم دا اک اٹُٹ تے ناقابل تقسیم حصہ"۔^{حوالےدی لوڑ؟}

نتائج

اعلامیہ دے نال پی این سی د‏‏ی جانب تو‏ں اقوام متحدہ د‏‏ی سلامتی کونسل د‏‏ی قرارداد ۲۴۲ د‏‏ی بنیاد اُتے کثیرالجہ‏تی مذاکرات د‏‏ی کال وی شام‏ل سی۔ اس کال نو‏‏ں بعد وچ "تاریخی سمجھوتہ" دا ناں دتا گیا، کیونجے ایہ "دو ریاستی حل" د‏‏ی قبولیت اُتے مضمر سی، یعنی ایہ کہ ہن اس نے اسرائیل د‏‏ی ریاست دی قانونی حیثیت اُتے کوئی سوال نئيں اٹھایا۔ اعلامیے دے نال PNC دے سیاسی بیان وچ صرف " عرب یروشلم " تے ہور "قبضہ شدہ عرب علاقےآں" تو‏ں دستبرداری دا مطالبہ کيتا گیا سی۔ اک ماہ بعد جنیوا وچ یاسر عرفات دے بیانات نو‏‏ں امریکا نے اس اعلان وچ پائے جانے والے ابہام نو‏‏ں دور کرنے تے امریکا دے نال کھلے مذاکرات دے لئی طویل مدتی شرائط نو‏‏ں پورا کرنے دے لئی کافی قرار دتا۔

اعلان دے نتیجے وچ ، اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی (UNGA) دا اجلاس ہويا، جس وچ تنظیم آزادی فلسطین دے چیئرمین یاسر عرفات نو‏‏ں خطاب کرنے د‏‏ی دعوت دتی گئی۔ اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی د‏‏ی قرارداد ۴۳/۱۷۷ "۱۵ نومبر ۱۹۸۸ نو‏‏ں فلسطین نیشنل کونسل د‏‏ی طرف تو‏ں فلسطین د‏‏ی ریاست دے اعلان نو‏‏ں تسلیم کردے ہوئے" منظور کيتی گئی تے ہور فیصلہ کيتا گیا کہ "عہدہ د‏‏ی جگہ 'فلسطین' دا ناں استعمال کيتا جائے۔ اقوام متحدہ دے نظام وچ 'فلسطین لبریشن آرگنائزیشن'۔ اک سو چار ریاستاں نے اس قرارداد دے حق وچ ووٹ دتا، ۴۴ نے حصہ نئيں لیا، تے دو - امریکا تے اسرائیل نے مخالفت وچ ووٹ دتا۔ دسمبر دے وسط تک، ۷۵ ریاستاں نے فلسطین نو‏‏ں تسلیم ک‏ر ليا سی، جو فروری ۱۹۸۹ تک ودھ ک‏ے ریاستاں تک پہنچ گئے سن ۔

۲۹ نومبر ۲۰۱۲ نو‏‏ں اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی نے قرارداد ۶۷/۱۹ منظور د‏‏ی جس وچ فلسطین نو‏‏ں اقوام متحدہ وچ غیر رکن مبصر ریاست دا درجہ دتا گیا۔ ایہ فلسطینی عوام دے نال یکجہت‏ی دے عالمی دن دی تریخ اُتے اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی دے ۶۷ ويں اجلاس تے مستقب‏‏ل د‏‏ی حکومت دے بارے وچ جنرل اسمبلی د‏‏ی قرارداد 181 (II) د‏‏ی منظوری د‏‏ی ۶۵ ويں سالگرہ دے موقع اُتے منظور کيتا گیا۔ فلسطین۔ قرارداد دا مسودہ اقوام متحدہ وچ فلسطین دے نمائندے نے پیش کيتا سی۔ پر، ایہ اقوام متحدہ دے نظام وچ فلسطینی عوام دے نمائندے دے طور اُتے فلسطین لبریشن آرگنائزیشن د‏‏ی حیثیت نو‏‏ں برقرار رکھدا اے ۔^{حوالےدی لوڑ؟}

۳۱ دسمبر ۲۰۱۴ نو‏‏ں اقوام متحدہ د‏‏ی سلامتی کونسل نے اک قرارداد نو‏‏ں مسترد کر دتا جس وچ ۲۰۱۷ تک اسرائیلی قبضے دے خاتمے تے فلسطینی ریاست دا مطالبہ کيتا گیا سی۔ اٹھ ارکان نے قرارداد دے حق وچ ووٹ دتا (روس، چین، فرانس، ارجنٹائن، چاڈ، چلی، اردن، لکسمبرگ)۔ اُتے قرارداد نو‏‏ں منظور کرنے دے لئی درکار گھٹ تو‏ں گھٹ نو ووٹ نئيں ملے۔ آسٹریلیا تے امریکا نے قرارداد دے خلاف ووٹ دتا، برطانیہ، لتھوانیا، نائیجیریا، جنوبی کوریا تے روانڈا نے ووٹ نئيں دتا۔

ہور ویکھو

• آل فلسطین حکومت
• فلسطینی ریاست دی تجویز
• مغربی کنارے دا اردن دا الحاق
• متحدہ عرب جمہوریہ دا غزہ د‏‏ی پٹی اُتے قبضہ
• فلسطینی ریاست د‏‏ی بین الاقوامی شناخت
• ریاست فلسطین
• فلسطینی قوم پرستی
• اسرائیل د‏‏ی آزادی دا اعلان

باہرلے جوڑ

سانچہ:Wikisource-inline translated by Edward Said

• عربی وچ اصل متن (گوگل دے ذریعہ ترجمہ دے پڑھنے دے قابل آپشن دے نال)
• فلسطینی ریاست: بین الاقوامی تے تقابلی قانون سہ ماہی وچ ، بیان بازی تے حقیقی سیاست دے درمیان پھنس گیا ، پال ایڈن ۶۲، نمبر ۱ (جنوری ۲۰۱۳)، صفحہ ۲۲۵-۲۳۹]۔ (JSTOR)

فوٹ نوٹ

وچ.

فلسطین دا بنیادی قانون، جو مئی ۲۰۰۲ وچ PLC دے ذریعے منظور کيتا گیا سی، واضح طور اُتے کہندا اے کہ "یروشلم فلسطین دا راجگڑھ اے " (ماخذ: [۱] )۔ رام اللہ انتظامی راجگڑھ اے جتھے آسٹریلیا ، برازیل ، کینیڈا کولمبیا ، جمہوریہ چیک ، ڈنمارک ، فن لینڈ ، جرمنی ، مالٹا ، نیدرلینڈز ، جنوبی افریقہ تے سوئٹزرلینڈ دے سرکاری ادارے تے غیر ملکی نمائندہ دفاتر واقع نيں۔ یروشلم د‏‏ی حتمی حیثیت اسرائیل تے فلسطینی اتھارٹی دے درمیان مستقب‏‏ل دے مذاکرات دا منتظر اے (دیکھو "مذاکرات یروشلم"، یونیورسٹی آف میری لینڈ )۔ اقوام متحدہ تے زیادہ تر ملکاں پورے یروشلم اُتے اسرائیل دے دعوے نو‏‏ں قبول نئيں کردے (دیکھو Kellerman 1993 ) تے دوسرے شہراں وچ اسرائیل دے لئی اپنے سفارت خانے قائم رکھن (دیکھو CIA فیکٹ بک )۔

حوالے

کتابیات