فرہنگ اصطلاحات پیشا وراں (کتاب)

فرہنگ اصطلاحات پیشا وراں
کتاب دا ناں :	فرہنگ اصطلاحات پیشا وراں
لکھاری :	مولڡی ظفر و رحمان دہلڡی
سِلسلا :	مطبوعات انجمن ترقی اردو، ہند
بولی :	اردو
چھاپݨہار :	انجمن ترقی اردو ، ٹی وی میزواݨ
تریخ چھپاڡٹ :	1939 توں 1944

فرہنگ اصطلاحات پیشا وراں : برصغیر دے مختلف فنون تے صنعتاں دے اصطلاحی لفظاں تے محاوےآں دا جامع مجموعا اردو وچ اپنی وضع د‏‏ی پہلی تے منفرد فرہنگ اے جیہنو‏ں مولوی عبد الحق د‏‏ی ایما اُتے مولڡی ظفر و رحمان دہلڡی نے تالیف کیتا، مکمل فرہنگ اَٹھ جِلداں اُتے مشتمل اے تے انجمن ترقی اردو، ہند نے 1939ء تو‏ں 1944ء تک شائع کيتا ۔ اس فرہنگ وچ اس وقت موجود تمام صنعتاں تے پیشےآں د‏‏یاں اصطلاحواں یکجا کیتیاں گئیاں نيں ۔

مقصد تالیف

چونکہ صنعت و حرفت وچ بہت تیزی نال اردو لفظاں د‏‏ی جگہ انگریزی اصطلاحواں جگہ لے رہیاں سن تے کاریگر تے مزدور ایہناں اصطلاحواں نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے مغربی مُلکاں تو‏ں پڑھ کر آوݨ والےآں دے لفظ اختیار کرن لگ گئے سن تاں مولوی عبد الحق نو‏‏ں ایہ خدشہ ہويا کہ کدرے ایہ اصطلاحواں آہستا آہستہا ناپید نہ ہو جاݨ، ہور فنی کتاباں دے ترجمےآں وچ وی ایہناں اصطلاحواں د‏‏ی ضرورت سی لہاذا اوہناں نے آپ اس فرہنگ د‏‏ی تیاری دا کَم شروع کیتا ۔ پَر کوئی مناسب تے موزوں ساتھی نہ مِلݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں کم ادھورا پيا رہیا ۔

تیاری

مولڡی ظفر و رحمان دہلڡی نے اس فرہنگ د‏‏ی تیاری د‏‏ی ہامی بھری تے انتہائی محنت تے لگن نال ایہنوں مرتب کیتا، وکھ وکھ تھاں واں دا دورہ کیتا، کاریگراں نال مِلے، اوہناں دے سنداں تے شے واں دا معائنا کيتا تے تصویراں لئیاں ، اوہناں دے طریقا کار تو‏ں واقفیئت حاصل کيتی۔ متعلقہ مطبوعہ تے غیر مطبوعہ کتاباں تو‏ں استفادہ کيتا تے بڑی کاوش نال اَٹھ جِلداں وچ اس فرہنگ نو‏‏ں مکمل کيتا ۔

مولڡی ظفر و رحمان دہلڡی نے اس وقت رائج پیشےآں نو‏‏ں دس شعبےآں وچ تقسیم کيتا تے جلد اول وچ اوہناں دے بیان دے مطابق ایہ فرہنگ دس حصےآں تے تقریبن دو سو پیشا وراں د‏‏ی اندازن ویہہ ہزار اصطلاحواں اُتے مشتمل ہوئے گی ۔ اس فرہنگ دے اٹھ حصے ای شائع ہوئے ۔

اسلوب تالیف

ہر حصے وچ علیحدہ کھیتراں لئی اک فصل قائم کيتی گئی اے تے ایہدے تحت ساریاں متعلقہ اصطلاحواں درج کیتیاں گئیاں نيں ۔ ایہناں اصطلاحواں وچو‏ں کچھ دوسریاں لُغتاں وچ وی موجود نيں پِر بوہتیاں دا مفہوم واضح نئيں کيتا گیا ۔ اس فرہنگ وچ غیر مشہور تےپیچیدہ اصطلاحات دے مفہوم نو‏‏ں واضح کرن لئی تھاں تھاں تے تصویراں دتیاں گئیاں نيں نالے اشارے بݨائے گئے نيں ۔