عمر مختار
عمر مختار (1862-1931)لبیا دا اک لڑاکا سردار سی۔ 1912 چ جدوں اٹلی لبیا تے مل مارن نوں ٹریا تے عمر مختار نے لوکاں نوں اٹلی نال لڑن تے منایا۔ اوہ 20 وریاں تک اٹلی نال لڑدا ریا۔ 1931 چہ پھڑن توں مگروں اٹلی نے اوہنوں پھانسی دیتی۔
جنم
سودھوعمر مختار 1862ء لیبیا دے اک پنڈ جنزور چ پیدا ہوۓ ۔
گوریلا جنگ
سودھوعمر مختار اک معلم قرآن تے استاد سن تے صحرائی علاقیاں توں چنگی طرح واقف سن تے صحراواں چ لڑن دی حکمت عملیاں نوں وی خوب سمجھدے سن ۔ اوہناں نے علاقائی جغرافۓ دے بارے اپنی معلومات دا اٹلی دی فوجاں دے خلاف جنگ چ بھرپور استعمال کیتا ۔ اوہ اکثر چھوٹی چھوٹی ٹولیاں چ اطالوی فوجاں تے حملے کردے تے فیر صحرائی علاقے چ غائب ہوجاندے ۔عمر مختار دے حریت پسند چوکیاں ، فوجی قافلیاں نوں نشانہ بناندے تے رسد تے مواصلات دیاں گزرگاہاں کٹدے ۔
عقوبت گاہاں
سودھوعمر مختار دی زیر قیادت مزاحمتی تحریک نوں کمزور کرن واسطے اطالویاں نے نویں چال چلی تے مرداں ،عورتاں تے بجیاں نوں کیمپاں چ بند کردتا ۔اینہاں کیمپاں دا مقصد ایہہ سی کہ لوکاں نوں عمر مختار دی مزاحمتی تحریک چ شامل ہون توں روکیا جاوے اینہاں کیمپاں چ 1 لکھ 25 ہزار لوک قید سن جنہاں چوں دو تہائی شہید ہوگۓ ۔ اینی وڈی تعداد چ لوکاں نوں قید کرن دے باوجود عمر مختار دی تحریک رکی نئیں بلکہ اوہناں نے اپنے ملک تے عوام دی آزادی لئی مسلح جدوجہد جاری رکھی ۔
گرفتاری تے شہادت
سودھوعمر مختار دی 20 سالہ جدوجہد اوس ویلے ختم ہوئی جدوں اوہ اک جنگ چ زخمی ہو کے اطالویاں دے ہتھوں گرفتار ہوئیا ۔ اس وقت اینہاں دی عمر 70 سال سی تے اسدے باوجود اوہناں نوں بھاری زنجیراں نال بنھیا گئیا تے پیراں چ بیڑیاں پائیاں گئیاں ۔ اینہاں تے تشدد کرن والے فوجیاں نے دسیا کہ جدوں اوہناں تے تشدد کیتا جاندا یا تفشیش کیتی جاندی تے اوہ اکھاں چ اکھاں پاء کے قرآن مجید دیاں آیتاں تلاوت کردے رہندے ۔ اینہاں تے اٹلی دی قائم کردہ اک فوجی عدالت چ مقدمہ چلائیا گئیا تے موت دی سزا سنائی گئی ، تریخ دان تے دانشور اینہاں تے عائد مقدمے تے عدالت دی غیر جانبداری نوں شک دی نگاہ نال ویکھدے نیں ۔ جدوں اوہناں کولوں آخری خواہش پچھی گئی تے اوہناں نے "اناللہ واناالیہ راجعون " پڑھیا ۔ عمر مختار نوں 16 ستمبر 1931ء چ سرعام پھانسی دتی گئی کیونجے اطالوی عدالت دا حکم سی کہ عمر مختار نوں اینہاں دے پیروکاراں دے ساہمنے پھانسی لائی جاوے ۔
صحرائی شیر
سودھوآج کل عمر مختار دی مورت لبیا دے دس دینار دے نوٹ تے چھپی ہوئی اے ۔ جدکہ دنیا دی سب توں وڈی فلمی صنعت ہالی وڈ نے 1981ء چ عمر مختار دی زندگی تے اک فلم "صحرائی شیر " یعنی " دی لائن آف ڈیزرٹ " بنائی اس فلم دے ڈائریکٹر مصطفی العقاد سن ، فلم چ عمر مختار دا کردار انتھونی کوئین نے ادا کیتا ۔