عطاء اللہ خان عیسیٰ خیلوی
عطاء اللہ خان عیسیٰ خیلوی | |
---|---|
جم | 19 اگست 1951 (73 سال)[۱] |
وفات |
|
شہریت | پاکستان |
زوجہ | بازغہ |
اولاد | لاریب عطا ، سانول عیسیٰ خیلوی |
عملی زندگی | |
پیشہ | گائک |
پیشہ ورانہ زبان | پنجابی |
اعزازات | |
ویب سائٹ | |
ویب سائٹ | باضابطہ ویب سائٹ |
ترمیم |
عطاء اللہ خان عیسی خیلوی دا تعلق میانوالی دے علاقے عیسی خیل دے نیازی خاندان توں اے۔ انہاں نوں لالہ وی کہیا جاندا اے۔ ایہ فوک گلوکار دے طور اُتے مشہور اے۔ عطاء اللہ خان نے سرائیکی، پنجابی تے اردو سمیت ست زباناں وچ پنجاہ ہزار توں ودھ گیت گائے نيں۔
پیدائش
سودھوعطاء اللہ خان عیسی خیلوی دی پیدائش بروز 19 اگست 1951ء نوں احمد خان نیازی دے گھر ہوئی۔ آپ کيتی جائے پیدائش محلہ بھمبراں عیسی خیل ضلع میانوالی اے۔ عیسی خیلوی دا تعلق متوسط درجے دے نیازی گھرانے توں سی ۔ [۲]
سلسلہ نسب
سودھوعطاء اللہ خان عیسی خیلوی دا عیسی خان نیازی تے اس توں اگے نیازی خان تک سلسلہ نسب کچھ ایويں اے۔
- عطاء اللہ خان بن احمد خان بن فلک شیر خان بن محمد عبد العزیز خان بن محمد خان بن عمر خان بن خان زمان خان بن دلیل خان بن چنگی (جھنگی) خان بن فتح خان بن بیرم خان بن دلتے خان بن شیر خان بن دلو (زکو ثانی) خان بن خواجہ خان بن زکو خان بن عیسی خان نیازی بن عمر خان بن خڑ خان بن جام (زام) خان بن تور خان بن حبیب (حمیم) خان بن وگن خان بن جمال خان بن نیازی خان [۳]
ابتدائی حالات
سودھوعطاء اللہ عیسی خیلوی نے مڈل تک تعلیم اپنے محلے دے سکول توں حاصل کيتی۔ میڑک دی ڈگری گورنمٹ بوائز ہائی سکول عیسی خیل توں حاصل کيتی۔ [۴] عطاء اللہ نوں بچپن ہی توں موسیقی دا شوق سی اس لئی سکول وچ نعت، حمد، نظماں تے ترانے پڑھیا کردے سن ۔ [۵] میڑک دے بعد ایف اے دی ڈگری گورنمنٹ بوائز ڈگری کالج عیسی خیل توں حاصل کيتی۔ [۶] عیسی خیل دے شمالی بازار وچ عطاء اللہ دے والد دی آٹا دی مشین سی جتھے اُتے اس نے میڑک تک باقاعدہ طور اُتے والد دا ہتھ بٹھایا۔ بی اے دی تعلیم پرائیوٹ طور اُتے حاصل کيتی۔ تعلیم دے بعد آٹا مشین چھڈ کے عطاء اللہ نے عیسی خیل دے بازار وچ الصدف جنرل سٹور بنا لیا تے والد صاحب دے نال ايسے کم وچ لگ گئے۔ والد صاحب عطاء اللہ نوں وڈا افسر بننا دیکھنا چاہندے سن ۔ انہاں دے بقول گانا بجانا مراثیاں دا کم اے۔ اس وجہ توں والد اپنے بیٹے اُتے سختی وی کردے تے نال وچ مار پیٹ وی کردے سن ۔[۷]
فنی کیریئر
سودھوعطاء اللہ خان عیسی خیلوی دی فنی زندگی دو حصےآں اُتے مشتمل نيں کیونجے انہاں نوں پروفشنل گلوکاری توں پہلے بہت مشکلات درپیش آئیاں ۔
ابتدائی مشکلات
سودھوعطاء اللہ عیسی خیلوی نوں بچپن ہی توں موسیقی دا شوق سی لیکن والد صاحب اس چیز دے سب توں زیادہ مخالف سن ۔ انہاں دے بقول گانا بجانا مراثیاں (نیچی ذات جو شادی بیاہ اُتے کم وی کردے نيں تے گانا بجانا وی کردے نيں) دا کم اے۔ اس وجہ توں والد عطاء اللہ اُتے سختی وی کردے سن تے مار پیٹ وی کردے سن ۔ آخر کار اس نے دو ٹوک لفظاں وچ کہیا کہ گانا بجانا اے تاں گھر چھڈ دو۔ 1972ء وچ عطاء اللہ خان نے بے سرو سامانی دی حالت وچ گھر چھڈ کے کراچی چلے گئے۔ اس وقت انہاں دے پاس کل اثاثہ جسم اُتے اک جوڑا کپڑےآں کا، پیر وچ چپل، کندھے اُتے اک چادر تے چند روپے جیب وچ سن ۔ تن سال تک ادھر کراچی وچ اک چھوٹے توں کمرے وچ رہائش رکھی جس دا کرایہ دس روپے سی تے اس کمرے وچ عیسی خیل دے چند تے مزدور وی نال رہندے سن ۔ کراچی وچ دن نوں محنت مزدوری کردے تے رات نوں اپنا شوق گانا بجانا پورا کردے۔ تن سال بعد گھر واپس آئے جس دی وجہ بہن دی وفات بنی سی۔ منور علی ملک نے عطاء اللہ نوں خط لکھیا جس وچ بہن دی وفات دی خبر درج سی۔ گھر دوبارہ چھڈ کے لاہور چلے گئے جتھے عطاء اللہ ہوٹل اُتے بیرا گیری کردے سن ۔ کچھ عرصہ ٹرک کلینز وی رہے، رکشہ وی کرایہ اُتے چلاندے رہے۔ چھ سال عطاء اللہ عیسی خیلوی نے ايسے طرح مشکلات وچ گزاراں۔
پیشہ ور گلوکاری
سودھو1978ء وچ عطاء اللہ خان عیسی خیلوی نے ریڈیو پاکستان بہاولپور وچ پرفارم کرنے دا موقع ملا۔ ايسے سال پاکستان ٹیلی وژن کراچی دے پروگرام نیلام گھر وچ پرفارم کیتا۔ [۸] ریڈیو پاکستان بہاولپور توں عطاء اللہ خان عیسی خیلوی نوں 25 روپے دا چیک ملیا سی جو ہن کہندا اے کہ جے کوئی مینوں 25 لکھ وی دے تاں وچ اسنوں ایہ چیک نئيں داں گا۔ [۹] 1979ء وچ فیصل آباد دے چوہدری رحمت علی نے اپنے آڈیو سٹوڈیو رحمت گرافون ہاؤس وچ عطاء اللہ عیسی خیلوی دے چار آڈیو والیم ریکارڈ کروائے۔ [۱۰] چوہدری رحمت علی دی عطاء اللہ توں کوئی واقفیت نئيں سی۔ اس دے ہتھ عطاء اللہ دی آواز والی اک کیسٹ لگی جس نوں سن کر اوہ عطاء اللہ دی آواز دے دیوانے ہوئے گئے تے خود پُچھدے لبھدے عیسی خیل جا پہنچے۔ اس نے عطاء اللہ نوں ابلم ریکارڈ کروانے دے لئی راضی کر ليا۔ تب جا کے عطاء اللہ نے پیشہ ورانہ گانا شروع کیتا۔ [۱۱] انہاں البم دا باری باری ریلیز ہونا سی کہ اس دی آواز وطن عزیز دے کونے کونے تک پہنچ گئی۔ اِنّی شہرت دے باوجود عطاء اللہ دے والد اپنی گل اُتے ہی قائم رہے تے ایتھے تک خلاف رہے کہ والد نے صاف منع کر دتا کہ تسيں اپنے ناں دے نال نیازی وی نہہں لگیا سکدے ايسے وجہ توں عطاء اللہ خان نے اپنے ناں دے نال عیسی خیلوی لگیا رکھیا اے۔ [۱۲] عطاء اللہ خان عیسی خیلوی نے ست زباناں وچ پنجاہ ہزار توں ودھ گیت ریکارڈ کرائے جنہاں وچ نوے فیصد توں ودھ گانے انہاں دی ماں بولی سرائیدی ميں اے۔ [۱۳] عطاء اللہ عیسی خیلوی دے 600 توں ودھ کیسٹ بازار وچ موجود نيں۔ [۱۴] عطاء اللہ خان عیسی خیلوی اپنے گیتاں تے غزلاں دی وجہ توں پاکستان سمیت پورے دنیا وچ مشہور نيں۔ اس نے اسرائیل تے فلسطین دے علاوہ پوری دنیا وچ شاید ہی کوئی ملک ہوئے جتھے اس نے اپنے فن دا مظاہرہ نہ کیتا ہوئے۔ عطاء اللہ عیسی خیلوی وسیب دے واحد فنکار نيں جنہاں اُتے سب توں زیادہ لکھیا گیا اے۔ [۱۵]
مشہور گانے
سودھوعطاء اللہ عیسی خیلوی نے بہت زیادہ تعداد وچ گیت گائے نيں جنہاں وچ مقبولیت حاصل کرنے والے گیتاں دی طویل لسٹ اے۔ چند مشہور گانے درج ذیل نيں۔
- قمیض تیڈی کالی
- ایہہ تھیوا مندری دا تھیوا
- ادھر زندگی دا جنازہ اٹھے گا
- راتاں دیاں نیندراں
- وے بول سانول
- اونٹھاں والے ٹر جان گے
- عشق وچ اسيں توانوں کیتا بتائاں [۱۶]
- آکھے واہ بلوچا بےپرواہ بلوچا [۱۷]
- چنگا صلہ دتا تاں نے میرے پیار کا
- عشق وچ اسيں توانوں کیتا بتائاں
- چن کھدا گزار آئی رات وے
- اج کالا جوڑا پا ساڈی فرمائش تے [۱۸]
- انجے پنڈی تے پشور لگیا جاندا عیسی خیل دور تے نئاں [۱۹]
- جدوں آئے گا عمران سب دی جان بنے گا نواں پاکستان [۲۰]
اعزاز
سودھوعطاء اللہ خان عیسی خیلوی نوں دنیا بھر توں اعزازات توں نوازیا گیا اے جنہاں وچ چند مشہور دے ناں درج ذیل نيں۔
- 14 اگست 1991ء نوں حکومت پاکستان دی جانب توں تمغا برائے حسن کارکردگی عطا کیتا گیا [۲۱]
- 1992ء وچ ملکہ برطانیہ نے لائف ٹائم چیف منٹ ایواڈ توں نوازیا۔ [۲۲]
- 1994ء وچ سب توں زیادہ آڈیو البم (کیسٹ) ریکارڈ کرانے اُتے گنيز بک آف ورلڈ ریکارڈ وچ ناں شامل کیتا گیا۔
- 23 مارچ 2019ء نوں حکومت پاکستان نے فن دے شعبے وچ بہترین خدمات دے اعتراف وچ ستارہ امتیاز توں نوازیا۔ [۲۳]
فلم انڈسٹری
سودھوعطاء اللہ عیسی خیلوی نے اداکاری وچ وی اپنی قسمت آزمائی لیکن ناکام رہے۔ فلم ڈائریکٹر نے اسنوں کِسے طرح اپنی فلماں دل لگی تے زندگی وچ اداکاری دے لئی راضی کر ليا۔ [۲۴] فلم دل لگی وچ فلم دی بجائے عطاء اللہ دا گانا دل لگایا سی دل لگی دے لئی زیادہ مشہور ہويا۔ [۲۵] اس دے علاوہ اس نے فلم ترازو تے قربانی وچ وی اداکاری کيتی۔ فلماں وچ ناکامی دے بعد اپنی تمام توجہ گیتاں اُتے مرکوز کر دتی۔ فلم بدمعاش ٹھگ تے منڈا بگڑا جائے وچ پلے بیک سنگر دی حثیت توں گانے گائے۔ [۲۶]
سیاست
سودھوعطاء اللہ خان عیسی خیلوی نے سیاست وچ حصہ لینا اس وقت شروع کیتا جدوں اوہ کالج وچ پڑھدے سن ۔ اس وقت اوہ ذو الفقار علی بھٹو دے سپوٹر سن تے انہاں نے بھٹو صاحب دے نال کم وی کیتا سی ۔ جدوں بھٹو نے نمبر گیم دے چکر وچ میانوالی دے اس وڈیرے نوں اپنے نال ملیا لیا جے عطاء اللہ دی فیملی دشمن سمجھدے سن تاں اس نے سیاست توں کنارہ کشی کر لئی سی۔ دوبارہ سیاست وچ آنے وچ عمران دیاں کوششاں شامل اے۔ عمران خان تے انہاں جماعت پاکستان تحریک انصاف دے لئی 2013 وچ عطاء اللہ خان نے جب آئے گا عمران سب دی جان بنے گا نواں پاکستان گایا اے۔ اس گانے نے اِنّی شہرت پائی کہ پی ٹی آئی دا کوئی جلسہ جلوس ہوئے سب وچ ایہ گانا لگایا جاندا اے۔ [۲۷] 2017ء وچ وی عطاء اللہ خان عیسی خیلوی نے مظہر نیازی دا لکھیا ہويا ترانہ گایا جس نے پورے ملک وچ یکساں مقبولیت حاصل کيتی۔ جے ایہ کہیا جائے کہ اس ترانے نے عمران خان دی کامیابی وچ بنیادی کردار ادا کیتا تاں ایہ بےجا نہ ہوئے گا۔[۲۸]
خاندان
سودھوعطاء اللہ خان دا خاندان چھوٹا جہا اے جس وچ اس دے بہن بھائی، بیویاں تے اولاد شامل نيں۔
بہن بھائی
سودھوعطاء اللہ خان عیسی خیلوی دے والد دی اولاد وچ دو بیٹے تے دو بیٹیاں شامل سن۔ بیٹےآں وچ عطاء اللہ خان تے ثناء اللہ خان شامل اے۔ عطاء اللہ دی وڈی بہن وفات پا گئی اے جدوں کہ چھوٹی بہن سکول ٹیچر اے۔ ثناء اللہ خان دا راولپنڈی وچ اپنا کاروبار اے۔
ازواج
سودھوعطاء اللہ خان نے ہن تک پنج شادیاں کيتیاں ہوئیاں نيں۔ جنہاں وچ پہلی تن توں گل علیحدگی اُتے ختم ہوئے گئی۔ چوتھی شادی معروف اداکارہ بازغہ توں ہوئی جس توں دو بیٹے تے اک بیٹی ہوئی اے۔ بازغہ انگلینڈ وچ رہائش پزیر اے۔ پنجويں شادی تونسہ شریف دے اعلیٰ خاندان وچ دی جس توں اک بیٹی فاطمہ اے۔ آخری بیوی عطاء اللہ دے نال لاہور وچ رہائش پزیر اے۔
اولاد
سودھوعطاء اللہ عیسی خیلوی دی اولاد وچ دو بیٹیاں تے دو بیٹے شامل نيں جنہاں دے ناں ایہ نيں۔
- سانول عطاء
- بلاول عطاء
- لاریب عطاء
- فاطمہ عطاء [۲۹]
حوالے
سودھو- ↑ Discogs artist ID: https://www.discogs.com/artist/1842078 — subject named as: Attaullah Khan — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ https://www.neelab.com/pakistan/4386
- ↑ تریخ نیازی قبیلے طبع ہفتم مولف محمد اقبال خان نیازی صفحہ 271 تے 272
- ↑ http://fqdupdates.com/the-famous-singer-ata-ullah-khan-khiloi-isa/
- ↑ https://www.roznama92news.com/%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DB%8C%D8%B3-%D8%AE%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%92-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%81-%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2
- ↑ http://fqdupdates.com/the-famous-singer-ata-ullah-khan-khiloi-isa/
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۱۰-۲۲. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۱.
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۱۰-۲۲. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۱.
- ↑ https://www.roznama92news.com/%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DB%8C%D8%B3-%D8%AE%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%92-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%81-%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۱۰-۲۲. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۱.
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۱۰-۲۲. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۱.
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۱۰-۲۲. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۱.
- ↑ https://www.roznama92news.com/%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DB%8C%D8%B3-%D8%AE%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%92-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%81-%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۱۰-۲۲. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۱.
- ↑ https://www.roznama92news.com/%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DB%8C%D8%B3-%D8%AE%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%92-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%81-%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2
- ↑ https://www.urdupoint.com/showbiz/amp/celebrity/233-attaullah-khan-niazi-esakhelvi.html
- ↑ https://www.neelab.com/pakistan/4386
- ↑ https://www.bbc.com/urdu/amp/entertainment-39755076
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۱۰-۲۲. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۱.
- ↑ https://www.neelab.com/pakistan/357
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۲۱-۰۷-۲۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۱.
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۱۰-۲۲. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۱.
- ↑ https://www.roznama92news.com/%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DB%8C%D8%B3-%D8%AE%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%92-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%81-%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2
- ↑ https://www.express.pk/story/665940/?amp=1
- ↑ https://www.neelab.com/pakistan/4386
- ↑ https://www.roznama92news.com/%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DB%8C%D8%B3-%D8%AE%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%92-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%81-%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2
- ↑ https://www.neelab.com/pakistan/357
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۱۰-۲۲. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۱.
- ↑ http://fqdupdates.com/the-famous-singer-ata-ullah-khan-khiloi-isa/