عبدالمنان وزیر آبادی
| عبدالمنان وزیر آبادی | |
|---|---|
| تاریخ پیدائش | سنہ 1851
|
| تاریخ وفات | 18 جولائی 1916 (64–65 سال)
|
| شہریت |  برطانوی ہندستان
|
| عارضہ | انا ہوناں |
| عملی زندگی | |
| استاذ | سید نذیر حسین دہلوی ، عبد اللہ غزنوی |
| تلمیذ خاص | ثناء اللہ امرتسری ، عبد اللہ روپڑی ، فضل الٰہی وزیرآبادی |
| پیشہ | محدث |
 باب اسلام
| |
ترمیم  | |
مولانا حافظ عبدالمنان وزیرآبادی (۱۲۶۷ھ – ۱۳۳۴ھ) اک جیّد عالم دین، فقیہ تے محدث سن ۔ انہاں نوں محدث پنجاب تے استاد پنجاب وی کہیا جاندا اے۔ آپ ۱۲۶۷ ہجری نوں ضلع جہلم دے اک پنڈ کروم وچ پیدا ہوئے۔ جدوں آپ دی عمر ۸ سال ہوئی تاں آشوب چشم دے مرض وچ مبتلا ہو گئے تے ايسے بیماری دی وجہ توں آپ دی بینائی جاندی رہی۔
تحصیل علم دے لئی وکھ وکھ تھانواں اُتے گئے تے آخر وچ شیخ الکل سید نذیر حسین دہلوی دی خدمت حاضر ہوئے۔ ایتھے جملہ علوم و فنون بالخصوص حدیث تے تفسیر وچ دی تکمیݪ کيتی۔ شیخ الکل دے علاوہ رام شوانک حمید مصرفی شیخ عبات توں وی حدیث دی کتاب پڑھیاں۔ قیام دہلی دے دوران وچ بانی دار العلوم دیوبند محمد قاسم نانوتوی و ہور نامی گرامی علما توں وی ملاقاتاں کیتیاں۔ تکمیݪ دورۂ حدیث دے بعد امرتسر مولانا عبد اللہ غزنوی دے پاس آگئے۔ مولانا غزنوی نے انہاں نوں مسند درس حدیث پربٹھا دتا۔ کچھ عرصہ قیام دے بعد وزیر آباد آگئے۔ جتھے تاحیات رہے۔
وزیر آباد وچ آپ نے اک مدرسہ دی نیہہ رکھی جو بعد وچ برصغیر دا ممتاز مدرسہ بن گیا۔ ثناء اللہ امرتسری، مولانا میرسیالکوٹی، سیف بنارسی، مولانا اسمعیل گوجرانوالی وغیرہ نے ایتھے آپ دے سامنے زانوے تلمذ طے کيتا۔ حافظ عبد المنان نوں محدث پنجاب کہیا جاندا اے کیونجے آپ پنجاب دے پہلے مدرس نيں جنہاں نوں امام بخاری دی لکھی حدیث دی کتاب بخاری شریف سٹھ مرتبہ پڑھانے دا شرف حاصل ہويا۔ وزیر آباد وچ کچھ عرصہ آپ دی مخالفت ہوئی لیکن آپ دی درویشانہ عادات نے جلد ہی آتش شورش نوں ٹھنڈا کر دتا۔ آپ کاچہرہ با رعب، آواز بلند، ود دراز، طبیعت قلندری تے عادات سکندری سی۔ مستجاب الدعوات سن ۔ مسائل وچ متشدد تے تنگ دل نئيں سن ۔
۱۳۱۹ ہجری وچ جدوں دہلی شیخ الکل دے پاس پہنچے تاں واپسی اُتے شیخ نے خدمت حدیث دے باعث آپ دے حق وچ دعائے خیر کیتی تے اپنی پگڑی دیندے ہوئے کہیا "کرتا عبدالجبار (غزنوی) لے گیا ۔ پگڑی تسيں لے جاؤ، چنانچہ پگڑی آپ دی وفات دے بعد آپ دے کفن وچ رکھ دتی گئی۔ آپ دا کتب خانہ وڈا وسیع سی جو آپ دی وفات دے بعد جامع مسجد اہل حدیث وزیر آباد دی تحویل وچ رکھیا گیا۔
مولانا عبدالمنان دا انتقال رمضان ۱۳۳۴ ہجری نوں وزیر آباد وچ ہويا۔ آپ دی قبر وزیر آباد سیالکوٹ روڈ چورنگی دے قبرستان وچ اے، انہاں دی وفات اُتے مولانا ثناء اللہ امرتسری نے کہیا سی اج زمانہ حاضر دا امام بخاری فوت ہو گیا اے۔ [۱]
حوالے
سودھو- ↑ شاہکار اسلامی انسائیکلو پیڈیا، جلد 25، صفحہ 1060،1061