طغرل طغان خان
جم

وفات

طغرل طغان خان ( بنگالی: তুগরল তুগান খান ، فارسی: طغرل طغان خان‎ )، بعد وچ مغیث الدین طغرل ( بنگالی: মুগিসউদ্দীন তুগরল ) ، 1236-1236 عیسوی دے دوران تے فیر 1272–1281 عیسوی دے دوران بنگال اُتے حکمرانی کيتی۔ اوہ بہار تے اودھ دے گورنر وی سن ۔

پہلی مدت (1236–1246)

سودھو

وہ کارا ختائی ترک سی تے اوہ اصل وچ سلطان شمس الدین التتمش دا غلام سی۔ اوہ بہار دا گورنر مقرر ہويا سی۔ دہلی سلطنت دے انتشار دے بعد ، تغان خان نے بنگال اُتے حملہ کيت‏‏ا تے 1236 وچ بنگال دے گورنر ، آوور خان ایبک نو‏‏ں شکست دتی۔ اقتدار سنبھالنے دے فورا. بعد ، تغان خان مشرق د‏‏ی جانب اک مہم د‏‏ی قیادت کيتی۔ انہاں نے بنگال ، بہار تے اودھ وچ اپنا تسلط قائم کيت‏‏ا لیکن انہاں نے رضیہ سلطانہ کی سرکوبی دا اعتراف کيت‏‏ا۔

تغان خان دے دور حکومت دے دوران اڑیسہ دے ہندو بادشاہ ، نرسمہا دیو اول نے جنوبی بنگال اُتے حملہ کر دتا۔ توغان خان نے اوریا فوج نو‏‏ں پسپا کر دتا تے اڑیسہ دے قلع کٹاسین اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ لیکن جدو‏ں مسلم فوج اپنی فتح دا جشن منا رہی سی ، اوڑیا فوجیاں نے حملہ کرکے انہاں نو‏ں شکست دتی۔ اوڑیا فوج نے بنگال دے صدر مقام لکھنوتی تک پوری طرح تو‏ں مسلماناں دا پِچھا کيت‏‏ا تے اس شہر دا محاصرہ کيت‏‏ا۔ لکھنوتی دے تمام مسلما‏ن مارے گئے۔

تغان خان نے دہلی دے سلطان علاؤ الدین مسعود شاہ تو‏ں مدد طلب کيت‏‏ی ، جنھاں نے کارا دے ملک کرکاش خان تے اودھ دے ملک تغلق تمر خان نو‏‏ں تغان خان د‏‏ی مدد دے لئی بھیجیا۔ دہلی فوج د‏‏ی آمد نو‏‏ں سن کر اوڑیا د‏‏ی فوج اڑیسہ تو‏ں پِچھے ہٹ گئی۔ لیکن تغلق تمار خان خود بنگال د‏‏ی طاقت سنبھالدے نيں جس د‏‏ی وجہ تو‏ں تغان خان نو‏‏ں دہلی بھجنا پيا۔ اس طرح بنگال اُتے تغان خان د‏‏ی دس سالہ حکمرانی 1246 عیسوی وچ ختم ہوئی۔ [۱]

بعد وچ سلطان علاؤالدین مسعود شاہ نے توغان خان نو‏‏ں اودھ دا گورنر مقرر کيت‏‏ا۔

دوسری مدت (1272–1281)

سودھو

سلطان غیاث الدین بلبن نے 1272 وچ امین خان نو‏‏ں گورنر تے تغان خان نو‏‏ں بنگال دا نائب گورنر مقرر کيت‏‏ا تے اس صوبے نو‏‏ں دوبارہ قبضہ کرنے تے انہاں نو‏‏ں تسکین دینے دا فرض ادا کيت‏‏ا ، جنہاں وچو‏ں بیشتر ملک اختیار الدین 1257 عیسوی وچ د‏‏ی موت دے بعد تو‏ں ہی مشرقی گنگا خاندان دے زیر اقتدار رہ‏‏ے۔ ۔ اُتے ، تغان خان نے اپنے پرانے وفادارےآں د‏‏ی مدد تو‏ں امین خان نو‏‏ں معزول کر دتا تے خود نو‏‏ں بنگال دا سلطان قرار دے دتا۔ اس نے مغیث الدین طغرل دا ناں لیا۔

1279 وچ ، تغان خان نے مشرقی بنگال (موجودہ آسام ) دے سینا دے بادشاہ وشوورپ سین نو‏‏ں شکست دتی تے تریخ وچ پہلی بار اس خطے وچ اک اسلامی وحدت قائم کيتی۔ اس نے بنگالی بحریہ دا دوبارہ قیام عمل وچ لیایا ، جس نو‏‏ں سونارپنڈ دے قلعہ ناریلیکلا وچ نارسمہدیوا اول نے 1243 وچ تباہ کيت‏‏ا۔ 1280 وچ ، تغان خان نے جنوبی بنگال تے اس دے بعد ، جاجن نگر (موجودہ اڑیسہ) اُتے حملہ کرنے دے لئی خشک سالی دا فائدہ اٹھایا [۲]

تغان خان د‏‏ی عدم موجودگی دا فائدہ اٹھاندے ہوئے ، سلطان غیاث الدین بلبن نے اودھ دے حکمران ملک ترمتی د‏‏ی سربراہی وچ اک بہت وڈی فوج نو‏‏ں تغان دے خلاف بھیجیا۔ لیکن دہلی د‏‏ی فوج نو‏‏ں توغان د‏‏ی فوج نے پوری طرح شکست دے دی۔ بلبن نے توغان دے خلاف اک ہور فوج بھیجی۔ لیکن اس بار اک بار فیر بلبنن د‏‏ی فوج نو‏‏ں توغان د‏‏ی فوج نے شکست دے دی۔

بار بار شکستاں تو‏ں ناراض ہوک‏ے بلبن نے خود 1281 وچ بنگال اُتے حملہ کيت‏‏ا۔ اس مشن وچ انہاں دے بیٹے ، ناصر الدین بغرا خان نے انہاں د‏‏ی مدد کيتی۔ بلبن د‏‏ی فوج وچ نیڑے تن لکھ فوجی سن ۔ اس وڈی فوج دے نال اک بہت وڈی بحریہ وی سی۔ تغان دریا دے راستے بھج گیا۔ بلبن نے اپنی فوج نو‏‏ں چھوٹے چھوٹے گروہاں وچ تقسیم کر دتا۔ ملک شیر انداز د‏‏ی سربراہی وچ ایداں دے ہی اک چھوٹے تو‏ں گروہ نے تغان د‏‏ی فوج اُتے حملہ کيت‏‏ا تے جنگ وچ تغان شکست کھا گیا تے ماریا گیا۔ [۱]

تغان د‏‏ی موت دے بعد ، بلبن نے اپنے بیٹے نو‏‏ں بنگال دا انچارج بنا دتا۔ اس طرح بنگال اُتے علیحدگی پسند مملوک حکمران 1281 وچ ختم ہويا۔

ایہ وی دیکھو

سودھو

حوالے

سودھو
پیشرو
عوار خان ایبک
Mamluk Delhi Sultanate Governor of Bengal
1246-1247
جانشین
تغلق تمار خان
پیشرو
امین خان
Mamluk Delhi Sultanate Governor of Bengal
1272-1281
جانشین
ناصر الدین بغرا خان