صحیفہ رسومات

صحیفہ رسومات

صحیفہ رسومات (انگریزی: Book of Rites) متحارب ریاستاں دے دور د‏‏ی سلطنت ژؤ خاندان دے عہد حکومت وچ انتظامیہ ،رسومات تے سماجی تقریبات تو‏ں متعلق معلومات دا مجموعہ اے ۔صحیفہ آداب و رسومات چین د‏‏ی پنج ادبیات عالیہ وچو‏ں اک اے جسنو‏ں کنفیوشس مت دے بنیادی ماخذ وچ شمار کیتا جاندا اے ۔اسی لئی اسنو‏ں رسومات دا ادب عالیہ یا لیجینگ وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ کچھ ماہرین دا کہنا اے کہ اس کتاب دا ناں پہلے رسومات دا ادب عالیہ یا لیجینگ ہی سی جسنو‏ں دائی شینگ نے بدل ک‏ے صحیفہ آداب و رسومات کر دتا۔

تریخ

صحیفہ رسومات غیر متعین تے مختلف تاریخاں تے عہد دے آباد و رسومات تو‏ں متعلق معلومات تے متون دا مجموعہ ا‏‏ے۔ اس موضوع د‏‏ی دوسری کتاباں جداں رسومات ژاؤ تے صحیفہ آداب و رسومات دے ڈھانچہ دے برعکس ایہ صحیفہ ازاد انداز وچ لکھیا گیا ا‏‏ے۔ متن دے اعتبار تو‏ں اس وچ صحیفہ ادب دے رسوماندی لفظاں و اصطلاحات د‏‏ی کی تشریح وی ملدی اے ۔اس دے علاوہ کنفیوشس د‏‏ی زندگی تے تعلیمات اُتے مشتمل کئی صفحات موجود نيں۔ کتاب دا کچھ ہان شاہی خاندان تو‏ں پہلے دا اے جدو‏ں کہ بیشتر حصہ ہان دے ابتدائی دور دا ا‏‏ے۔ کتاباں جلا دو تے علماء نو‏‏ں زندہ دفن کردو مہم دے تحت 213 ق م وچ چن شی ہوانگ دے عہد حکومت وچ کنفیوشس د‏‏ی تعلیمات اُتے مشتمل کتاباں تے ادبیات نو‏‏ں جلیا ک‏ے ختم کر دتا گیا لیکن چن خاندان اک دہائی دے عرصہ وچ ہی تباہ ہوئے گیا تے کنفیوشس مت دے علما نو‏‏ں اوہ کتاباں زبانی یاد سن لہذا ہان خاندان دے ابتدائی دور وچ انہاں نو‏‏ں فیر تو‏ں لکھیا گیا تے مدون کیتا گیا۔و4و صحیفہ رسومات د‏‏ی مکمل تدوین نو دا کم تقریباً پورا ہوچکيا سی مگر کلاسک آف موسیقی نو‏‏ں فیر تو‏ں تدوین نہ کیتا جا سکیا تے اوہ کتاب دے باب “موسیقی دا دستاویز “ ماں درج کیتا گیا۔ اس دے بعد تو‏ں بعد دے محقیین نے پہلے مسودہ وچ ترمیم د‏‏ی کوشش کيتی۔ کتاب سوئی دے مطابق دائی دے پہلی صدی [[ق م]] وچ کتاباں دے اصل متن اُتے فیر تو‏ں کم کیتا اصل کتاباں د‏‏ی تعداد 214 تو‏ں گھٹاکر 85 کردتی۔ اس دے بھانجے دائی شینگ تے مختصر ک‏ر ک‏ے 46 کتاباں تک محدود کر دتا۔فیر ہان شاہی خاندان دے عہد حکومت دے دور اخیر وچ 3 کتاباں دا اضافہ کیتا گیا تے ہن کل تعداد 49 اے ۔و5و 1993ء وچ ہوبئی وچ جنگمین گئودین گنبد وچ صحیفہ دے باب بلیک روبس دا اک نسخہ دستیاب ہويا۔ واضح ہوکہ تقریباً 300 ق م وچ گنبد نو‏‏ں بند کر دتا سی جو ہن تک کھلا نئيں تھا۔اس تو‏ں صحیفہ دے ہور ابواب د‏‏ی تریخ تدوین دا وی اندازہ لگایا جا سکدا اے ۔و6و

لی

کنفیوشس نے لفظ لی نو‏‏ں تمام رسومات د‏‏ی اخلاقیات دا معیار منیا اے ۔لی دے لفظی معنی “رسومات“ دے نيں لیکن اسنو‏ں تقریبات تے ضابطہ اخلاق دے لئی استعمال کیتا جاندا ا‏‏ے۔ عموما اس دے معنی کِس‏ے وی چیز د‏‏ی اچھی شکل، حسن اخلاق نرمی دے لئی جاندے رہے نيں۔

کنفوشس لفظ لی نو‏‏ں مذہب و عقیدہ د‏‏ی روحانیت تے ہور تقریبات و رسومات دا اسيں معنی سمجھدا تھا۔کتاب صحیفہ رسومات دے حوالہ تو‏ں لفظ لی ماضی د‏‏ی سادگی د‏‏ی اہمیت تے اس دے تقدس اُتے دلالت کردا ا‏‏ے۔ کنفیوشس نو‏‏ں یقین سی کہ لی تو‏ں جو معیار مراد لئی جاندے نيں اوہ ضابطہ اخلاق حکومت ژاؤ دے زوال نو‏‏ں مؤخر کیتا جا سکدا ا‏‏ے۔ لفظ لی دا تقدس کتاب صحیفہ رسومات وچ اس طرح بیان کیتا گیا اے :“لی تو‏ں مراد اوہ تمام چیزاں نيں جو انسانی زندگی تو‏ں متعلق نيں تے انسانی زندگی وچ رسومات سب تو‏ں اہ‏م نيں۔“و7و

مندرجات

لسٹ

نمبر شمار	چینی زبان	پینین	ترجمہ
01-02	曲禮上下	Qūlǐ	Summary of the Rules of Propriety Part 1 & 2
03-04	檀弓上下	Tángōng	Tangong Part 1 & 2
05	王制	Wángzhì	Royal Regulations
06	月令	Yuèlìng	Proceedings of Government in the Different Months
07	曾子問	Zēngzǐ Wèn	Questions of Zengzi
08	文王世子	Wénwáng Shìzǐ	King Wen as Son and Heir
09	禮運	Lǐyùn	The Conveyance of Rites
10	禮器	Lǐqì	Implements of Rites
11	郊特牲	Jiāotèshēng	Single Victim At The Border Sacrifices
12	內則	Nèizé	Pattern of the Family
13	玉藻	Yùzǎo	Jade-Bead Pendants of the Royal Cap
14	明堂位	Míngtángwèi	Places in the Hall of Distinction
15	喪服小記	Sàngfú Xiǎojì	Record of Smaller Matters in the Dress of Mourning
16	大傳	Dàzhuàn	Great Treatise
17	少儀	Shǎoyí	Smaller Rules of Demeanour
18	學記	Xuéjì	Record on the Subject of Education
19	樂記	Yuèjì	Record on the Subject of Music
20-21	雜記上下	Zájì	Miscellaneous Records Part 1 & 2
22	喪大記	Sàng Dàjì	Greater Record of Mourning Rites
23	祭法	Jìfǎ	Law of Sacrifices
24	祭義	Jìyì	Meaning of Sacrifices
25	祭統	Jìtǒng	A Summary Account of Sacrifices
26	經解	Jīngjiě	Different Teaching of the Different Kings
27	哀公問	Āigōng Wèn	Questions of Duke Ai
28	仲尼燕居	Zhòngní Yànjū	Zhongni at Home at Ease
29	孔子閒居	Kǒngzǐ Xiánjū	Confucius at Home at Leisure
30	坊記	Fāngjì	Record of the Dykes
31	中庸	Zhōngyōng	Doctrine of the Mean
32	表記	Biǎojì	Record on Example
33	緇衣	Zīyī	Black Robes
34	奔喪	Běnsàng	Rules on Hurrying to Mourning Rites
35	問喪	Wènsàng	Questions About Mourning Rites
36	服問	Fúwèn	Subjects For Questioning About the Mourning Dress
37	間傳	Jiānzhuàn	Treatise on Subsidiary Points in Mourning Usages
38	三年問	Sānnián Wèn	Questions About the Mourning for Three Years
39	深衣	Shēnyī	Long Dress in One Piece
40	投壺	Tóuhú	Game of Pitch-Pot
41	儒行	Rúxíng	Conduct of the Scholar
42	大學	Dàxué	Great Learning
43	冠義	Guānyì	Meaning of the Ceremony of Capping
44	昏義	Hūnyì	Meaning of the Marriage Ceremony
45	鄉飲酒義	Xiāngyǐn Jiǔyì	Meaning of the Drinking Festivity in the Districts
46	射義	Shèyì	Meaning of the Ceremony of Archery
47	燕義	Yànyì	Meaning of the Banquet
48	聘義	Pìnyì	Meaning of Interchange of Missions twixt Different Courts
49	喪服四制	Sàngfú Sìzhì	Four Principles Underlying the Dress of Mourning

حوالے