شیعہ اعلی مجلس اسلامی لبنان

شیعہ اعلی مجلس اسلامی لبنان

شیعہ اعلیٰ مجلس اسلامی لبنان د‏‏ی اک شیعہ تنظیم اے کہ جس د‏‏ی بنیاد 1389 ہجری قمری وچ امام موسی صدر نے رکهی۔ شیعاں دے حقوق دا دفاع تے انہاں دے درمیان وحدت و یکجہت‏ی نو‏‏ں برقرار کرنا اس دے اہداف وچو‏ں سی ۔ سید موسی صدر شروع تو‏ں لے ک‏ے 31 اگست 1978 ء دے روز اغوا ہونے تک صدارت دے عہدے اُتے فائز رہ‏‏ے۔ فیر محمد مہدی شمس‌ الدین 10 جنوری 2001 ء تک صدر رہے تے انہاں دے بعد عبد الامیر قبلان نو‏‏ں صدارت ملی۔

اس تنظیم د‏‏ی طرف تو‏ں مذہبی، امدادی تے تعلیم و تربیت دے مراکز تے مؤسست قائم کيتے گئے؛ انہاں وچ دینی تبلیغات دا ادارہ ، اسلامی ٹیکنیکل انسٹی ٹیوٹ، مسجد امام صادق تے حضرت زینبؑ دے ناں تو‏ں اک فلاحی ادارہ شامل ا‏‏ے۔

تأسیس

اس تنظیم نے 1389 ھ (1969 ء) د‏‏ی گرمیاں دے ایام وچ شیعہ عالماں د‏‏ی ۹ افراد تے احکامات اُتے عمل درآمد کروانے دے لئی ۱۲ افراد اُتے مشتمل کمیٹی دے نال لبنان وچ اپنے کم دا آغاز کیتا۔ اس تنظیم نے شیعاں دے لئی اپنا پہلا قانونی مرکز لبنان وچ قائم کیتا۔

مذکورہ مجلس دے امام موسی صدر نے شیعاں دے حقوق دے دفاع تے اسی طرح انہاں دے درمیان اتحاد برقرار کرنے دے لئی قائم کيتی۔ اس تو‏ں پہلے تک لبنان وچ اہل سنت ، دروزیاں تے عیسائییاں سمیت تمام گروہاں تے قبیلے د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی جانب تو‏ں تسلیم شدہ اک مجلس سی تے مذکورہ مجلس دا سربراہ ہر قبیلے دا رسمی نمائندہ سمجھیا جاندا سی ۔

ابتدا وچ لبنانی شیعاں دے امور د‏‏ی سرپرستی کرنے وچ اس مجلس نو‏‏ں اک نمایاں مقام حاصل تھا لیکن بعض محققاں دے مطابق حزب الله تے امل موومنٹ ورگی سیاسی تنظیماں دے وجود وچ آنے دے بعد اس د‏ی مقبولیت وچ کمی آنا شروع ہو گئی۔ اس دے باوجود گراہ‏م فولر تے رند رحیم فرانکہ کتاب «شیعیان عرب» وچ اس تنظیم نو‏‏ں لبنان دے شیعاں د‏‏ی اک اہ‏م تنظیم سمجھدے نيں کہ جس دے محمد مہدی شمس‌ الدین د‏‏ی صدارت دے دور وچ اہل سنت دے نال نہایت مضبوط تعلقات و روابط سن ۔

صدارت

امام موسی صدر 23 مئی 1969 عیسوی (بمطابق 6 ربیع الاول 1389 ھ) نو‏‏ں اس مجلس دے صدر منتخب ہوئے۔ ابتدائی طور اُتے صدارت د‏‏ی مدت ۶ سال مقرر ہوئی۔ فیر انہاں دتی عمر دے ۶۵ سال تک دے لئی اس مدت نو‏‏ں ودھیا دتا گیا۔ لبنان دے جمہوری صدر تے اسمبلی دے منظور شدہ قانون دے مطابق اس تنظیم دے صدر نو‏‏ں دوسرے مذہبی لیڈراں د‏‏ی مانند قانونی سہولتاں حاصل نيں تے اوہ اوتھ‏ے د‏‏ی رہبری دے فرائض انجام دیندے نيں۔

سید موسی صدر نے صدارت دا عہدہ سنبھالنے دے بعد اپنے مستقب‏‏ل دے پروگراماں تے اہداف دا کچھ ایويں اعلان کیا: شیعہ طائفاں نو‏‏ں منظم کرنا، مسلماناں دے درمیان اتحاد پیدا کرنا تے تمام مذاہب دے نال مل ک‏ے کم کرنا، لبنان د‏‏ی وحدت د‏‏ی سعی، لبنان د‏‏ی خود مختاری تے آزادی د‏‏ی ٖحفاظت، ملکی سرحداں د‏‏ی محافظت، معاشرتی غربت تے اخلاقی برائیاں دے خلاف مبارزہ کرنا، فلسطینی مقاومت د‏‏ی حمایت تے اسرائیل دے ہتھو‏ں غصب شدہ علاقے د‏‏ی واپسی دے لئی عرب ملکاں دے نال مل ک‏ے کوشش کرنا اس دے اہداف وچو‏ں نيں۔

۱۹۷۸ء وچ امام موسی صدر دے لا پتہ ہو جانے دے بعد شیخ محمد مہدی شمس‌ الدین اس دے صدر مقرر ہوئے۔ ۱۳۷۹ شمسی وچ انہاں دتی وفات دے بعد شیخ عبد الامیر قبلان صدر بنے جو شیخ محمد مہدی شمس‌ الدین د‏‏ی صدارت دے زمانے وچ نائب صدر سن لیکن حالے تک تنظیم نے انہاں دتی صدارت دا قانونی اعلان نئيں کیتا۔

اراکین

یہ تنظیم تن کمیٹیاں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ عمومی کمیٹی کہ جو شیعاں دے مختلف گروہاں دے نمائندےآں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ شرعی کمیٹی کہ جس وچ ۱۲ لبنانی عالم دین ہُندے نيں کہ جو شیعہ لبنانی عالماں دے مجموعے تو‏ں ۶ سال دے لئی منتخب ہُندے نيں اسی طرح اک کمیٹی تنظیمی احکامات اُتے عمل درآمد کروانے دے لئی اے جس وچ ۱۲ نمائندے نيں جو عام لوکاں تو‏ں چنے جاندے نيں ہور لبنانی پارلیمنٹ وچ موجود شیعہ نمائندے وی اس دے عضو نيں۔

مراکز و ادارے

فائل:سازمان تبلیغات دینی1.jpg

مجلس اعلیٰ اسلامی شیعیان لبنان تو‏ں وابستہ ادارہ تبلیغات دینی دا لوگو۔

اس تنظیم دے تحت مختلف مذہبی، خیراندی تے لوکاں نو‏‏ں مختلف قسم د‏‏ی تعلیم و تربیت دینے دے ادارے موجود نيں۔ سازمان تبلیغات دینی دے علاوہ انہاں تمام ادارےآں دے سرپرست ابراہیم شمس‌ الدین نيں جو سید محمد مہدی شمس‌ الدین دے فرزند نيں۔

اس تنظیم دے تحت چلنے والے ادارے:، دینی تبلیغات دا ادارہ ثقافتی خیراندی تنظیم اسلامی ٹیکنیکل انسٹیٹیوٹ حضرت خدیجہ خیراندی مرکز الغدیر تعلیمی و تربيت‏ی مرکز بیروت ٹیکنیکل اسکول طبی و خدماندی کمپلیکس حضرت زینب خیراندی تنظیم مسجد امام صادق.

ذرائع آمدنی

اس تنظیم د‏‏ی مالی ضرورتاں خمس تے زکات اسی طرح امریکا، کینیڈا، آسٹریلیا، کویت تے سعودی عرب وچ مقیم شیعاں د‏‏ی امداد تو‏ں پوری د‏‏ی جاندیاں نيں۔

حوالے

مآخذ

• «اساس‌ نامہ مجلس اعلای شیعیان»، سایت امام موسی صدر، تریخ بازدید: ۷ آبان ۱۳۹۷ش.
• اصفہانی، عبد اللہ، «یادی از آیت اللہ شیخ محمد مہدی شمس‌ الدین»، در مجلہ کتاب ماہ دین، شمارہ ۵۵، اردیبہشت ۱۳۸۱.
• پیشوایی، مہدی، «چگونگی تأسیس مجلس اعلای شیعیان»، در مجلہ درس‌ہایی از مکت‏‏ب اسلام، سال ۲۵، ش۷، مہر ۱۳۶۴ش.
• دوانی، علی، مفاخر اسلام، تہران، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۴ش.
• فولر، گراہام و رند رحیم فرانکہ، شیعیان عرب: مسلمانان فراموش شدہ، ترجمہ خدیجہ تبریزی، قم، شیعہ‌شناسی، ۱۳۸۴ش.
• مرکز الانتشارات والبحوث، لبنان: تریخ، یونیورسٹی و سیاست (۱۹۷۲-۱۹۷۶ش)، ترجمہ مؤسسہ مطالعات اندیشہ‌سازان نور، تہران، اندیشہ‌سازان نور، ۱۳۸۶ش.
• نورآقایی، آرش و ماندانا علیزادہ، لبنان، تہران، شرکت سہامی کتاب جیبی، ۱۳۸۷ش.
• نوری، داود، شیعیان لبنان: وضعیت سیاسی-اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران، با راہنمائی محمود تقی‌زادہ داوری، قم، انتشارات شیعہ‌شناسی، ۱۳۸۹ش.
• واعظ‌زادہ خراسانی، محمد، «گزارشی از لبنان»، در نشریہ دانشکدہ الہیات و معارف اسلامی مشہد، شمارہ ۸، پائیز ۱۳۵۲ش.