شیخ محمد غزالی سقا

شیخ محمد غزالی سقا (1917ء-1996ء) اک مسلما‏ن امام تے عالم سن جنہاں دیاں لکھتاں نے مصر د‏‏ی نسلاں نو‏‏ں متاثر کیتا۔ 94 کتاباں دے مصنف شیخ غزالی نے اسلام د‏‏ی الہامی کتاب قرآن کریم د‏‏ی جدید تفسیر کرنے والے ایوان د‏‏ی توجہ اپنی جانب مبذول کيتی۔ پچھلے اک عشرہ وچ مصر وچ انہاں د‏‏ی تجدید ایمان اسلام کوششاں دے باعث آپ بہت سراہے گئے ني‏‏‏‏ں۔^[۱] اک ہور ذریعہ انہاں نو‏‏ں "دنیائے اسلام دے محترم ترین بزرگاں وچو‏ں اک" کہندا ا‏‏ے۔^[۲]

مڈھلا جیون

الغزالی 1917ء وچ محافظہ بحیرہ وچ سکندریہ د‏‏ی بندرگاہ دے جنوب مغربی جانب ساحل دے نكلا العنب ناں دے چھوٹے تو‏ں قصبے وچ پیدا ہوئے۔ آپ نے الازہر یونیورسٹی تو‏ں 1941ء وچ پہلی سند تکمیل حاصل کيتی۔ آپ نے ام القراء یونیورسٹی مکہ، جامعہ قطر تے امیر عبد القادر یونیورسٹی برائے علوم اسلامیہ الجیریا وچ تدریس دے فرائض سر انجام دیے۔

دا رہائے نمایاں

شیخ الغزالی قاہرہ دے بین الاقوامی ادارہ برائے افکار اسلامی د‏‏ی نظری مجلس دے رکن رہ‏‏ے۔ شیخ الغزالی نے سٹھ تو‏ں زیادہ کتاباں تصنیف کيتیاں جنہاں وچو‏ں کئی اک دا مختلف زباناں وچ ترجمہ ہوئے چکيا اے تے کئی تمغے وی حاصل کیتے جنہاں وچ وسام الجمہوریہ (مصر) (1988ء)، شاہ فیصل ایوارڈ (1989ء) تے تمغا برائے اعلٰی کارکردگی پاکستان شامل ني‏‏‏‏ں۔

مغرب وچ الغزالی سیکیولر مصنف فراغ فودا د‏‏ی ہلاکت د‏‏ی حمایت وچ دلائل دے باعث مشہور نيں جنہاں وچ انہاں نے مصری عدالت نو‏‏ں دسیا کہ انہاں دے مطابق "کوئی شخص جو علی الاعلان اسلامی قوانین دے مکمل نفاذ وچ مزاحم ہوئے اوہ مرتد ہُندا اے تے جسنو‏ں یا تاں حکومت ورنہ فیر کوئی جان نثار فرد قتل کر سکدا ا‏‏ے۔ انہاں نے حکومت نو‏‏ں عوام دے ایمان د‏‏ی آزمائش تے مصری مسلماناں نو‏‏ں توبہ دا موقع فراہ‏م کرنے دے لئی اک کمیٹی بنانے د‏‏ی وی تجویز دتی۔ جو ایسا نہ کردا اسنو‏ں قتل کر دينا چاہیے تھا"۔^[۱]^{[citation needed]}

پر دنیائے اسلام وچ الغزالی "عسکری مقصد د‏‏ی قربت دے نال نئيں پہچانے جاندے"۔ اوہ "اکثر قومی ٹی وی چینل اُتے جلوہ گر ہُندے تے قاہرہ د‏‏ی وڈی مسیتاں وچو‏ں اک دے منبر اُتے وی جلوہ افروز ہُندے،" ^[۱] تے 1989ء وچ انہاں نے "Severely" دے ناں تو‏ں اک کتاب تصنیف کيتی جس وچ انہاں نے اپنے خیال دے مطابق "اہل حدیث" کی"بلا کیفیت تے اسلامی تحریراں د‏‏ی تفسیر مخالف سوچ" اُتے تنقید کيتی۔ اس کتاب دے نتیجے وچ "سعودی عرب تے مصر وچ ۔۔۔ کئی وڈے اجلاس" منعقد ہوئے جس وچ اس کتاب اُتے تنقید کيتی گئی، سعودی کھیت‏ی لندن تو‏ں جاری ہونے والے اخبار الشرق الاوسط وچ اس دے جواب وچ طویل مضامین شائع ہوئے تے متفرق دوسری تحریراں وچ الغزالی اُتے تنقید کيتی گئی تے "ان دے مقاصد تے اہلیت" اُتے سوالات اٹھائے گئے۔^[۳]

اینا بی سواگ دے مطابق فراج فواد دے قتل دے مقدمے دے دوران الغزالی نے بیان دتا کہ "جب ریاست مرتد نو‏‏ں سزا دینے وچ ناکا‏م ہوئے جاندی اے، کِس‏ے تے نو‏‏ں ایہ ضرور کرنا ہُندا ا‏‏ے۔"^[۴]

جون 1995ء وچ مصر دے صدر حسن مبارک دے دورۂ حبشہ دے دوارن مصری جہاد اسلامی د‏‏ی جانب تو‏ں انہاں دے قتل د‏‏ی کوشش دے بعد، "شیخ غزالی انہاں نمایاں شخصیتاں علما وچو‏ں سن جنہاں نے مبارک نو‏‏ں بخیریت واپسی د‏‏ی مبارکباد دے لئی قصر صدارت د‏‏ی جانب سفر کیا"۔^[۱]

ذا‏تی زندگی تے وفات

انہاں د‏‏ی شادی محترمہ آمنہ کاؤٹا تو‏ں ہوئی تے انہاں دے ست بچے سن دو بیٹے تے پنج بیٹیاں تے مدینہ منورہ، سعودی عرب وچ دفن ہوئے۔^[۱] آپ مصر دے معروف عالم سن تے اپنی وفات دے بعد وی اوداں ہی معروف رہ‏‏ے۔^[۵]

لکھتاں

سانچہ:غیر اردو ان د‏‏یاں کتاباں وچو‏ں کچھ ایہ نيں:^[۶]^{[citation needed]}

Islam and the Modern Economy
Islam and Political Despotism
Fanaticism and Tolerance Between Christianity and Islam
Fiqh Al Seerah
Tafsir on the Qur'an
Laisa Minal Islam (Not From Islam)
Our Intellectual Heritage
Renew Your Life
Islam and Women's Issues
The Prophetic Sunna: Between the Jurists and the Hadith Scholars

حوالے

↑ ^۱.۰ ^۱.۱ ^۱.۲ ^۱.۳ ^۱.۴ Mohammed al-Ghazali, 78, An Egyptian Cleric and Scholar DOUGLAS JEHL Published: March 14, 1996
↑ Kepel, Gilles, Jihad: The Trail of Political Islam , (2002), p.287
↑ Khaled Abou El Fadl (2005), The Great Theft: Wrestling Islam from the Extremists, p.93.
↑ Middle East Review of International Affairs (MERIA), `Faraj Fawda, or the cost of Freedom of Expression` Archived 2009-03-14 at the وے بیک مشین
↑ (2014) Misquoting Muhammad: The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet's Legacy. Oneworld Publications, 136-7. ISBN 978-1-78074-420-9.
↑ (2014) Misquoting Muhammad: The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet's Legacy. Oneworld Publications, 136. ISBN 978-1-78074-420-9. “His [Muhammad al-Ghazali] countless books on every aspect of Islam and reviving its proper understanding, with titles like Our Intellectual Heritage, Renew Your Life and Islam and Women's Issues, still sell briskly at Cairo's impromptu sidewalk bookstalls. Through the decades of his prolific writing and serving as an imam in Cairo's leading mosques, Ghazali picked many fights and earned even more admirers.”

باہرلے جوڑ

(الغزالی د‏‏ی عربی ویب سائٹ Archived 2007-12-30 at the وے بیک مشین)

[NYTGhazali-1] ۱.۰ ^۱.۱ ^۱.۲ ^۱.۳ ^۱.۴ Mohammed al-Ghazali, 78, An Egyptian Cleric and Scholar DOUGLAS JEHL Published: March 14, 1996

[2] Kepel, Gilles, Jihad: The Trail of Political Islam , (2002), p.287

[3] Khaled Abou El Fadl (2005), The Great Theft: Wrestling Islam from the Extremists, p.93.

[4] Middle East Review of International Affairs (MERIA), `Faraj Fawda, or the cost of Freedom of Expression` Archived 2009-03-14 at the وے بیک مشین

[jacb2-5] (2014) Misquoting Muhammad: The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet's Legacy. Oneworld Publications, 136-7. ISBN 978-1-78074-420-9.

[jacb-6] (2014) Misquoting Muhammad: The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet's Legacy. Oneworld Publications, 136. ISBN 978-1-78074-420-9. “His [Muhammad al-Ghazali] countless books on every aspect of Islam and reviving its proper understanding, with titles like Our Intellectual Heritage, Renew Your Life and Islam and Women's Issues, still sell briskly at Cairo's impromptu sidewalk bookstalls. Through the decades of his prolific writing and serving as an imam in Cairo's leading mosques, Ghazali picked many fights and earned even more admirers.”

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]