شمس الدین سیالوی
خواجہ شمس الدین سیالوی:سلسلہ چشتیہ تے دربار سیال شریف دے روحانی پیشوا سن انہاں نوں شمس العارفین کہیا جاندا اے
ولادت
سودھوخواجہ شمس الدین سیالوی بن خواجہ محمد یار 1214ھ/1799ء وچ سیال شریف ضلع سرگودھا وچ پیدا ہوئے ۔ آپ دے آباء و اجدادکئی پشتاں توں دنیاوی عزت و جاہ تے علم و تقویٰ وچ ممتاز سن ۔آپ دے جد اعلیٰ موسیٰ پاک شہید ملتانی دے خلیفۂ مجاز سن ۔ آپ دا سلسلۂ نسب پنجاہ واسطےآں توں عباس علمدار شہید کر بلاسنوں جا ملدا اے [۱]
تعلیم و تربیت
سودھوشمس الدین سیالوی ست سال دی عمر وچ قرآن کریم حفظ کرلیا، علم دین دی تحصیل دے لئی پنڈی گھیپ اورپشاور تشریف لے گئے ، مولانا حافظ درازسے فقہ و حدیث دا درس لیا مولانا حافظ دراز خوشاب ، پنجاب دے رہنے والے سن تے پشاور وچ مستقل قیام پزیر ہو گئے سن، شمس العارفین نے پشاور ہی وچ انہاں توں علم حاصل کیا
علم باطن
سودھوخواجہ محمد سلیمان تونسوی ( پیر پٹھان)سے شرف بیعت توں مشرف ہوئے۔ چھ ماہ تک دربار مرشد وچ رہے تے باطنی تاں جہات توں مستفیض ہوئےسال وچ کئی دفعہ پا پیتا دہ مرشد کامل دے دربار وچ حاضری دیندے تے کم و بیش چالیس دن تک اوتھے قیام کردے ۔چودہ مرتبہ پیر پٹھان دی معیت وچ تونسہ شریف توں مہار شریف دا سفر اس اس شان نیاز توں کیتا کہ مرشد کامل گھوڑی اُتے سوار ہُندے تے آپ اپنے مرشد دا قرآن مجید،رحل تے ہور وظائف سر اُتے رکھے ، پانی دا کوزہ سجے ہتھ وچ ، مصلّٰی تے عصا بغل وچ دبائے نال نال دوڑ تے جاندے سن، 36 سال دی عمر وچ جدوں آپ دا قلب انور عبادت در یاضت تے پیر کامل دی نگاہ کیمیا اثر دی برکت توں رشک شمس و قمر بن چکيا تھا۔پیر پٹھان سلیمان زماں خواجہ محمد سلیمان تونسوی نے خرقہ خلافت عطا کیا سب توں پہلے آپ دے دست اقدس اُتے والدین کریمین بیعت ہوئے ، اس دے بعد میاں چٹھہ کسب دار ، شیخ عبد الجلیل قریشی، عبداللہ دین دار تے میاں فضل احمد قریشی مرید ہوئے
عادات و خصائل
سودھوآپ حسن اخلاق دے پیکر سن ،آپ دے قائم کردہ لنگر توں ہر مسافر مفلس تے مسکین بہرہ ور ہُندا تے آپ ہر در مند دی دکھ بھری داستان سندے تے حسب حال اس دا مداوا فرماندے ، شریعت مقدسہ دی اتباع تے پیروی وچ اپنی مثال آپ سن، نماز جماعت ادا کردے تے مریدین نوں وی اتباع سنت مطہرہ دا سختی توں حکم دیندے ، آپ نے رشد و ہدایت دا پیغام اعلیٰ پیمانے اُتے عوام و خواص تک پہنچیا یا تے بے شمار مریدین نوں درجۂ کمال تک پہنچایا۔
خلفائے کرام
سودھوخلیفہ پیر پٹھان خواجہ شمس الدین سیالوی نے کثیر تعداد وچ لوکاں نوں فیض یاب کیتا تے اک کثیر تعداد نوں دستار خلافت عطا کيتی۔ انہاں خلفاء وچ پورے پاکستان دے علاوہ بھارت، تبت تے افغانستان توں چند افراد شامل نيں جنھاں نے آپ توں فیض حاصل کیتا۔
ضلع سرگودها
سودھو- ثانی لاثانی خواجہ محمد الدین سیالوی
- صاحبزادہ محمد فضل الدین سیالوی
- صاجزاده محمد شعاع الدین سیالوی
- خواجہ محمد فضل الدین چاچڑوی
- خواجہ محمد معظم الدین معظم آبادی
- حافظ شیخ محمد عبد الجلیل قریشی
- مولانا علی محمد ساکن کوٹ کالا ، تحصیل بھلوال
- میاں غلام فرید فروکہ ساکن سلیقہ نواحی ساہیوال
- مولانا محمد نصیر الدین چاچڑوی
- مولانا محمد عبد العزيز چاچڑوی
- ملک سلطان محمود خان ٹوانہ (خواجہ آباد)
- امیر السالكين پیر امیرشاہ بھیروی
- مولانا غلام قادر بھیروی لاہوری
- مولانا محمد عبد العزیز بگوی بھیروی
ضلع جھنگ
سودھو- مولانا فتح محمد سلیانوی
- خواجہ سید فیض احمد شاه ساکن جھاب تحصیل چنیوٹ
- خواجہ سید محمد غوث شاہ ساکن شاہ جیونہ
- سید صالح محمد شاه سلطان پوری
- خواجہ پیربخش ڈوگرہ چنیوٹی
- سید امیر شاہ ساکن ٹھہ محمد شاه
ضلع میانوالی
سودھو- خواجہ محمد پیر بخش شاه کاظمی خواجہ آباد شریف
- حضرت خواجہ سید میاں علی حیدر شاہ گیلانی (حضرت سلطان زکریا رح دے پڑپوتے)
- مولانا احمد الدین صوفی کلوری کلور شریف
- خواجہ سید مراد علی شاہ کاظمی بھوروی
- سید نور مصطفیٰ شاہ کاظمی
ضلع اٹک
سودھو- خواجہ سید محمد مبارک شاہ جہان آبادی
- خواجہ پیر گلاب شاہ اورنگ آبادی
- خواجہ سید احمد شاه فتح جنگی
- سید غازی احمد شاہ غور غشتوی
- میاں نور احمد غور غشتوی
- خواجہ سید عباس علی شا گیلانی ساکن بستی نور احمد شاه
- خواجہ میر احمد شاه ساکن نواحی شمس آباد
- خواجہ سید امیر علی شا گیلانی نور پور شریف
- قاضی فیض احمد چھاچھی
- مولانا محمد امین ٹکوچی
- خواجہ سید اکبر علی شاه مدفون کسان ضلع اٹک
ضلع راولپنڈی
سودھو- حافظ محمد سعد اللہ چشتی ساکن سماں شریف
- خواجہ پير مہر علی شاہ گیلانی گولڑوی
ضلع چکوال
سودھو- خواجہ سید محمد حیات شاہ ہمدانی
- مولانا غلام محمد چشتی موہڑہ کدلتهي
- قاضی احمد الدین چکوالی
- قاضی حافظ محمد حسن ساکن کالس راجگا
- قاضی احمد الدین کر سالوی
- قاضی محمد عبد الباقی کرسالوی
- قاضی غلام نبی ساکن چاولی
- قاضی نور الدین بولوی ساکن بولہ شریف
- قاضی عبد الحلیم چکوالی ساکن ڈھاب كلاں
- خواجہ سید فضل شاه ساکن وریامال نواحی چکوال
- مولانا سلطان محمود ساکن سدوال
- قاضی احمد الدین واعظ ساکن بادشاہاں
- مولانا غلام حسین چکوالی
ضلع جہلم
سودھو- خواجہ سید غلام حیدر علی شاہ جلال پوری
- خواجہ سید غلام شاہ ہرن پوری
- خواجہ سید محمد طیب شاہ ساکن پدھری
- چودھری الہ بخش ساکن ساؤوال
- قاضی محمد نور عالم چشتی ساکن کڑی شریف
- حافظ میاں خان اعوان ساکن کندوال
- مولانا غلام محمد للہی
- خواجہ سید غلام رسول شاہ بخاری شکریلہ شریف
- پیر بہادر شاہ قریشی پیرکھارا شریف
- سید خیر شاه ساکن پنڈ دادنخان
- سید مہتاب شاہ ساکن چھبر سیداں
- حافظ خدا بخش دھریالوی
ضلع گجرات
سودھو- خواجہ محمد امین چکوڑوی
- شیخ محمد عبد اللہ چک عمر
- قاضی محمد فضل الدین مولف انوار نعمانی
- مولانا غلام محمد تونسوی
- مولانا سید نور الدین احمد گجراتی ساکن ناگڑیاں
- مولانا محمد امام الدین ساکن لکھن وال مولف مراة السالكين مدفون کلکتہ (بھارت)
ضلع گوجرانوالہ
سودھو- خواجہ سید محمد اکرام شاہ بخاری ساکن سلہوکے شریف
ضلع لاہور
سودھو- خواجہ سید محمد سعید شاه زنجانی لاہوری مولف مراة العاشقین
ضلع ملتان
سودھو- مولانا محمد جمال الدین گھوٹوی
ضلع لیہ
سودھو- چودھری محمد بخش سمرا ساکن لیہ
ضلع مظفرگڑھ
سودھو- خواجہ اللہ بخش شاه کاظمی علی پوری
ضلع ڈیرہ غازی خان
سودھو- خواجہ سید محمد حسن شاہ گیلانی ساکن سنجر سیداں
- خواجہ سید نوبہار شاہ گیلانی ساکن سنجر سیداں
- خواجہ سید خدا بخش شاہ گیلانی ساکن سنجرسیداں
- میاں امام بخش نذر بردار ساکن مٹی مہوٹی متصل تونسہ شریف
ضلع خوشاب
سودھو- خواجہ میاں عبد الحفيظ ساکن سرکی شریف
- خواجہ سید چند وڈا شاہ گیلانی وڑچھہ شریف
- مولانا سلطان محمود ناڑوی ناڑہ
- قاضی غلام محی الدین ساکن کرڑمد مدفون معظم آباد شریف
- قاضی میاں احمد نوشہروی مدفون سیال شریف
- قاضی میاں محمد نوشہروی
- قاضی میاں محمد سبهرالوی
- حافظ جمال دین کفری شریف
- میاں عبد العزيز مكان شريف کفری
- ملک فتح خان ٹوانہ ساکن ہموکہ
ضلع ایبٹ آباد
سودھو- خواجہ سید فضل شاہ حطاروی (حطار)
- مولانا نور اللہ پنیوی ساکن پنیاں نواحی ہری پور
ضلع مانسہرہ
سودھو- خواجہ سید ضامن شاه بید ڑوی
- مولانا ولی احمد ساکن میرا شریف نواحی گلی باغ
- قاضی نور عالم مانسہروی
- قاضی ظہور احمد مانسہروی
- مولانا محمد امیر الله مانسہروی
- حضرت شاہ اجمیری مدفون اجمیر شریف
ضلع پشاور
سودھو- خواجہ سید سکندر شاہ پشاوری
آزاد کشمیر
سودھو- خواجہ رستم علی شاہ گردیزی ساکن سرچھہ شریف
- خواجہ سید نیاز علی شاہ گردیزی
- خواجہ سید محمد مخدوم شاہ گردیزی
- میاں محمد امام الدین کشمیری مدفون معظم آباد شریف
- سائاں سہیلی سرکار مظفر آبادی
تبت
سودھو- خواجہ سید معظم علی شاہ
بھارت
سودھو- مرزا نواب بیگ دہلوی مصنف تحفة الأبرار
افغانستان
سودھو- خواجہ سید محمد شاه غزنوی ساکن کٹاواڑہ متعلق بوبک خیل غزنی
- ملیا خوشنود یوسف زئی کابل
- سید فضل شاہ
- میاں صالح محمد
- مولانا عبد الغفار شاہ [۲]
وفات
سودھوشمس العارفین دا وصال 4صفر ، 6جنوری 1300ھ/ 1883ء بروز جمعہ صبح صادق دے وقت ہويا۔[۳]