شعیب بن صالح

شعیب بن صالح
جم
وفات


ترمیم

شعیب بن صالح، بعض روایات دے مطابق اس انسان دا ناں اے جو امام زمانہ (ع) دے ظہور تو‏ں پہلے قیام کرے گا تے اس دے قیام نو‏‏ں طہور دے غیر قطعی علائم وچو‏ں شمار کیتا گیا ا‏‏ے۔ انہاں دا تعلق قبیلہ بنی تمیم یا اس قبیلہ دے اک غلام تو‏ں ا‏‏ے۔ انہاں دے پاس ۴ ہزار دا لشکر ہوئے گا، انہاں دے لشکر دا پرچم سیاہ تے لباس سفید ہوئے گا۔ شعیب بن صالح اپنے لشک‏ر ک‏ے نال سفیانی نال جنگ کرن گے تے اسنو‏ں شکست دین گے انہاں دے قیام تے امام زمانہ (ع) دے ظہور دے درمیان بعض روایات دے مطابق ۷۲ ماہ دا فاصلہ ہوئے گا۔

محقق مذاہب اسلامی نجم الدین طبسی دے مطابق، شعیب بن صالح تے انہاں دے قیام دے سلسلہ وچ روایات وچ اِنّا زیادہ بیان ہويا اے کہ اسنو‏ں تواتر معنوی یا کم تو‏ں کم مستفیض تسلیم کیتا جا سکدا ا‏‏ے۔ لیکن انہاں دے قیام د‏‏ی خصوصیات و کیفیت دے بارے وچ روایات زیادہ معتبر نئيں نيں تے اس سلسلہ وچ امام علی رضا (ع) د‏‏ی روایت صحیح اے کہ جس د‏‏ی بنیاد اُتے شعیب بن صالح دا قیام، ظہور دے غیر قطعی علائم وچ شمار کیتا گیا ا‏‏ے۔

اسلامی جمہوریہ ایران وچ متعدد افراد جداں سابق صدر علی اکبر ہاشمی رفسنجانی، ایران و عراق د‏‏ی اٹھ سالہ جنگ دے بعض مجاہدین تے سابق صدر مملکت محمود احمدی نژاد د‏‏ی نسبت انہاں د‏‏ی یا انہاں د‏‏ی شبیہ د‏‏ی طرف دتی گئی ا‏‏ے۔ آیت اللہ سیستانی نے اس طرح نسبت دینے نو‏‏ں معاشرہ دا ایمان کمزور کرنے د‏‏ی دلیل قرار دتا ا‏‏ے۔

خصوصیات و کیفیت قیام

امام زمانہ (عج) دے ظہور تو‏ں متعلق روایات وچ شعیب بن صالح دا ناں ذکر ہويا اے تے انہاں وچو‏ں بعض روایات وچ اس دے قیام نو‏‏ں امام (ع) دے ظہور دے غیر حتمی علامت وچ شمار کیتا گیا ا‏‏ے۔^[۱] جو روایات شعیب بن صالح دے سلسلہ وچ وارد ہوئیاں نيں انہاں وچ انہاں د‏‏ی ذا‏تی خصوصیات، ظہور تو‏ں پہلے انہاں دے قیام د‏‏ی کیفیت تے وقت ظہور انہاں دے پرچم دار ہونے د‏‏ی خبر دتی گئی ا‏‏ے۔ جداں:

ذا‏تی خصوصیات

روایات دے مطابق شعیب بن صالح دے لئی جوان،^[۲] زردی مائل،^[۳] گندم گاں،^[۴] شانہ بلند^[۵] تے ہلکی ڈاڑھی^[۶] ورگی گلاں بیان ہوئیاں نيں۔ انہاں دا تعلق بنی تمیم^[۷] یا نبی تمیم دے غلاماں وچو‏ں ا‏‏ے۔^[۸]

قیام د‏‏ی کیفیت

روایات وچ اس قیام دے محرک شعیب بن صالح نو‏‏ں خراسان دا ذکر کیتا گیا اے جس دا تعلق بنی ہاشم ا‏‏ے۔^[۹] جس د‏‏ی قیادت وچ خراسان تو‏ں قیام دا آغاز ہوئے گا۔^[۱۰] انہاں دے قیام د‏‏ی نسبت سمرقند،^[۱۱] ری،^[۱۲] طالقان^[۱۳] تو‏ں وی دتی گئی ا‏‏ے۔

روایات وچ انہاں دے لشکر د‏‏ی تعداد 4 ہزار بیان ہوئی ا‏‏ے۔^[۱۴] اوہ اپنے ہتھو‏ں وچ سیاہ پرچم اٹھائے ہون گے،^[۱۵] انہاں دے کمر وچ سیاہ کپئے حمائل ہون گے^[۱۶] تے انہاں دے لباس سفید ہون گے۔^[۱۷] اصطخر دے مقام پر^[۱۸] سفیانی دے فوج تو‏ں انہاں د‏‏ی جنگ ہوئے گی^[۱۹] تے اوہ انہاں نو‏ں شکست دین گے تے بیت المقدس وچ سکونت اختیار کرن گے^[۲۰] جو وی انہاں نال جنگ کرے اوہ انہاں نو‏ں شکست دین گے۔^[۲۱]

بعض روایات دے مطابق، شعیب بن صالح دا قیام عوف سلمی دے قیام تو‏ں پہلے تے سفیانی دے خروج دے بعد ہوئے گا۔^[۲۲] شعیب دے قیام تے امام زمانہ (ع) دے ظہور دے درمیان 72 ماہ دا فاصلہ ہوئے گا۔^[۲۳]

ظہور وچ کردار

جداں کہ روایات وچ ذکر ہويا اے کہ جدو‏ں شعیب بن صالح دا لشکر سفیانی دے لشکر اُتے فتح حاصل کر لے گا تاں ملک شام تو‏ں 300 افراد انہاں وچ لشکر وچ شامل ہو جان گے تے اوہ بیت المقدس وچ سکونت اختیار کرن گے تے امام زمانہ (ع) دے ظہور دے مقدمات فراہ‏م کرن گے۔^[۲۴] انہاں دے قیام دے 72 ماہ دے بعد امام عصر (ع) ظہور فرمائاں گے تے شعیب بن صالح انہاں دے ہتھو‏ں اُتے بیعت کرن گے۔ چند روایات وچ انہاں نو‏ں امام زمانہ (ع) دے لشک‏ر ک‏ے علم دار دے طور اُتے ذکر کیتا گیا ا‏‏ے۔^[۲۵]

تحقیق روایات

مذاہب اسلامی دے محقق شیخ نجم الدین طبسی شعیب بن صالح دے سلسلہ وچ روایات د‏‏ی تحقیق دے بعد کہندے نيں کہ شعیب بن صالح تے انہاں دے قیام دے بارے وچ موجود روایات تواتر معنوی یا گھٹ تو‏ں گھٹ استفاضہ د‏‏ی حد تک پہچی ہوئیاں نيں۔ لیکن انہاں دے قیام د‏‏ی خصوصیات و کیفیات دے سلسلہ د‏‏ی روایات استفاضہ د‏‏ی حد تک نئيں نيں۔^[۲۶] انہاں دے مطابق، انہاں د‏‏ی ذا‏تی خصوصیات دے سلسلہ وچ پائی جانے والی روایات وچ صرف امام علی رضا (ع) د‏‏ی روایت صحیح ا‏‏ے۔^[۲۷] امام رضا (ع) د‏‏ی روایت دا نفہوم فقط اس گل اُتے دلادت کردا اے کہ شعیب بن صالح دا قیام امام زمانہ (ع) دے ظہور تو‏ں پہلے اوہدی غیر حتمی علامتاں وچو‏ں ا‏‏ے۔ نجم الدین طبسی شعیب بن صالح دے سلسلہ د‏‏ی دوسری روایات نو‏‏ں مشکل دا شکار تسلیم کردے نيں۔^[۲۸] انہاں دے بقول اس دے باوجود دے امام مہدی (ع) دے بارے وچ کتب اربعہ وچ 300 تو‏ں ودھ روایات ذکر ہوئیاں نيں لیکن انہاں وچ شعیب بن صالح دے بارے وچ کوئی تذکرہ مشاہدہ وچ نئيں آندی ا‏‏ے۔^[۲۹]

شعیب پیغمبر تو‏ں نسبت

شیخ صدوق نے اپنی کتاب النبوۃ وچ اک روایت نقل کيتی اے جس دے مطابق شعیب بن صالح نامی شخص نبی خدا حضرت شعیب (ع) دے فرستادہ سن جنہاں نو‏ں انہاں د‏‏ی قوم نے شہید کر دتا سی ۔^[۳۰] اس روایت کيتی بنیاد اُتے قطب راوندی دا مننا اے کہ شعیب بن صالح جو امام زمانہ (ع) دے ظہور دے وقت قیام کرن گے، اوہ اوہی شعیب بن صالح نيں جنہاں نو‏ں انہاں د‏‏ی قوم نے شہید کر دتا سی، اوہ ظہور دے وقت رجعت کرن گے۔^[۳۱] حالانکہ معاصر محقق شیخ محمد سند قطب راوندی دے قول دے مخالف نيں، انہاں دا کہنا اے کہ شیخ صدوق د‏‏ی روایت وچ شعیب بن صالح تو‏ں مراد احتمالا شعیب (پیغمبر) نيں جو حضرت خضر و حضرت الیاس دے نال رجعت کرن گے تے خراسان تو‏ں قیام کرنے والی د‏‏ی فوج دے کمانڈر شعیب بن صالح تو‏ں انہاں دا کوئی ربط نئيں ا‏‏ے۔^[۳۲]

دعوے دار مصادیق

1389 ش وچ ظہور نزدیک اے نامی سی ڈی وچ جو ایران وچ وڈے پیمانے اُتے شائع ہوئی سی، دعوی کیتا گیا سی کہ موجودہ صدر مملکت محمود احمدی نژاد تے شعیب بن صالح دے درمیان بہت مشابہت پائی جاندی ا‏‏ے۔^[۳۳] شیعہ مرجع تقلید آیت اللہ سیستانی نے اس اُتے رد عمل ظاہر کردے ہوئے اسنو‏ں معاشرہ دے عقاید نو‏‏ں کمزور کرنے دا سبب قرار دتا سی ۔^[۳۴] بعض گزارشات دے مطابق اس تو‏ں پہلے وی علی اکبر ہاشمی رفسنجانی تے ایران و عراق د‏‏ی جنگ دے بعض ایرانی کمانڈراں نو‏‏ں وی شعیب بن صالح کہیا جا چکيا ا‏‏ے۔^[۳۵]

متعقلہ مضامین

حوالے

↑ النعمانی، الغیبة، ۱۴۲۶ق، باب ۱۴، ص۲۶۲، ح۱۲.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۳.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۴.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۴.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۴.
↑ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۹؛ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۴.
↑ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۹.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۳.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی، ص۵۳.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲.
↑ شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۴۴۴؛ راوندی، الخرائج والجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۱۵۵، ح۶۱؛ معجم أحاديث الإمام المهدي، ۱۴۱۱ق، ج۴، ص۴۹۵.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۳.
↑ معجم أحاديث الإمام المهدي، ۱۴۱۱ق، ج۴، ص۳۴.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۳.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۸.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۸.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲.
↑ معجم أحادیث الإمام المهدی، ۱۴۱۱ق، ج۴، ص۱۰۵.
↑ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۹۲.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۸؛ المقدسی الشافعی، عقد الدرر، ۱۴۱۰ق، ص۱۹۵، ح۱۹۹.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۴.
↑ شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۴۴۴.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۶۵ و ۱۸۸.
↑ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۲۱۳.
↑ شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۴۶۳-۴۶۴؛ معجم أحاديث الامام المهدي، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۱۰۵؛ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۳ و ۱۲۷؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۹۲؛ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۴۴؛ همچنین ببینید: المتقی الهندی، کنز العمال، ۱۴۰۱ق، ج۱۴، ص۵۸۸، ح۳۹۶۶۷ و۳۹۶۶۶؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۸.
↑ «درس خارج مهدویت- بحث شعیب بن صالح – سال ۹۰».
↑ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامٍ قَالَ حَدَّثَنِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ عَاصِمٍ‌ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا(ع) أَنَّهُ قَالَ‌ قَبْلَ هَذَا الْأَمْرِ السُّفْيَانِيُّ وَ الْيَمَانِيُّ وَ الْمَرْوَانِيُّ وَ شُعَيْبُ بْنُ صَالِحٍ فَكَيْفَ يَقُولُ هَذَا هَذَا (النعمانی، الغیبة، ۱۴۲۶ق، باب ۱۴، ص۲۶۲، ح۱۲).
↑ «درس خارج مهدویت- بحث شعیب بن صالح – سال ۹۰».
↑ «درس خارج مهدویت- بحث شعیب بن صالح – سال ۹۰».
↑ شیخ صدوق، النبوة، ۱۳۸۱ش، ص۱۳۹.
↑ راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۲، ج۳، ص۱۱۶۷.
↑ سند، فقہ علائم الظہور، ۱۴۲۵ق، ص۴۴-۴۶.
↑ «ادعاي تشابہ شعيب ابن صالح و جناب رئيس جمہوري!».
↑ «انتقاد آیت الله سیستانی از "ظہور نزدیک است"».
↑ «حامیان مستند انحرافی ظہور، بہ دنبال مقاصد سیاسی ہستند».

مآخذ

ابن طاووس، الملاحم والفتن فی ظہور الغائب المنتظر، قم، منشورات الرضی، بی تا
ابن حماد مروزی، نعیم، الفتن، تحقیق سہیل زکار، بیروت، دار الفکر، بی تا
ادعاي تشابہ شعيب ابن صالح و جناب رئيس جمہوري!، سایٹ آفتاب‌ نیوز، تریخ درج مطلب: ۲۵ مرداد ۱۳۸۹ش، تریخ بازدید: ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ش
«انتقاد آیت الله سیستانی از "ظہور نزدیک است"»، سایٹ تابناک، تریخ درج مطلب: ۱۵ فروردین ۱۳۹۰ش، تریخ بازدید: ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ش
«حامیان مستند انحرافی ظہور، بہ دنبال مقاصد سیاسی هستند»، سایٹ خانہ ملت، تریخ درج مطلب: ۲۲ فروردین ۱۳۹۰ش، تریخ بازدید: ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ش
سند، محمد، فقہ علائم الظہور، نجف، مرکز الدراست التخصصیة فی الامام المہدی، ۱۴۲۵ق
شیخ صدوق، محمد بن علی، النبوة، تہران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرہنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۱ش
شیخ طوسی، الغیبہ، تحقیق عبد الله طہرانی، احمد ناصح، قم، مؤسسة المعارف الالہیہ، ۱۴۱۱ق
معجم أحاديث الامام المہدي (عج)، تحت اشراف علی کورانی، قم، مؤسسة المعارف الاسلاميہ، ۱۴۱۱ق
راوندی، ابن ہبة الله، الخرائج والجرائح، قم، مؤسسہ الامام المہدی، ۱۴۰۹ق
المتقی الہندی، علاء الدین علی، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، تصحیح صفوة السقا، بیروت، مؤسسہ الرسالہ، ۱۴۰۱ق
المقدسی الشافعی، يوسف بن يحيى، عقد الدرر فی اخبار المنتظر، مکتبة‌ المنار، الزرقاء، ۱۴۱۰ق
«درس خارج مہدویت- بحث شعیب بن صالح – سال ۹۰»، سایٹ آیت الله نجم الدین طبسی، تریخ درج مطلب: ۱۴ بهمن ۱۳۹۱ش، تریخ بازدید: ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ش
النعمانی، محمد بن ابراہیم، الغیبہ، تحقیق فارس حسن کریم، قم، مدین، ۱۴۲۶ق

[1] النعمانی، الغیبة، ۱۴۲۶ق، باب ۱۴، ص۲۶۲، ح۱۲.

[2] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۳.

[3] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۴.

[4] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۴.

[5] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۴.

[6] ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۹؛ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۴.

[7] ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۹.

[8] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۳.

[9] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی، ص۵۳.

[10] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲.

[11] شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۴۴۴؛ راوندی، الخرائج والجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۱۵۵، ح۶۱؛ معجم أحاديث الإمام المهدي، ۱۴۱۱ق، ج۴، ص۴۹۵.

[12] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۳.

[13] معجم أحاديث الإمام المهدي، ۱۴۱۱ق، ج۴، ص۳۴.

[14] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۳.

[15] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۸.

[16] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۸.

[17] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲.

[18] معجم أحادیث الإمام المهدی، ۱۴۱۱ق، ج۴، ص۱۰۵.

[19] ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۹۲.

[20] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۸؛ المقدسی الشافعی، عقد الدرر، ۱۴۱۰ق، ص۱۹۵، ح۱۹۹.

[21] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۴.

[22] شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۴۴۴.

[23] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۶۵ و ۱۸۸.

[24] ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۲؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۲۱۳.

[25] شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۴۶۳-۴۶۴؛ معجم أحاديث الامام المهدي، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۱۰۵؛ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۵۳ و ۱۲۷؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۹۲؛ ابن طاووس، الملاحم والفتن، منشورات الرضی،‌ ص۴۴؛ همچنین ببینید: المتقی الهندی، کنز العمال، ۱۴۰۱ق، ج۱۴، ص۵۸۸، ح۳۹۶۶۷ و۳۹۶۶۶؛ ابن حماد مروزی، الفتن، دار الفکر، ص۱۸۸.

[26] «درس خارج مهدویت- بحث شعیب بن صالح – سال ۹۰».

[27] أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامٍ قَالَ حَدَّثَنِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ عَاصِمٍ‌ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا(ع) أَنَّهُ قَالَ‌ قَبْلَ هَذَا الْأَمْرِ السُّفْيَانِيُّ وَ الْيَمَانِيُّ وَ الْمَرْوَانِيُّ وَ شُعَيْبُ بْنُ صَالِحٍ فَكَيْفَ يَقُولُ هَذَا هَذَا (النعمانی، الغیبة، ۱۴۲۶ق، باب ۱۴، ص۲۶۲، ح۱۲).

[28] «درس خارج مهدویت- بحث شعیب بن صالح – سال ۹۰».

[29] «درس خارج مهدویت- بحث شعیب بن صالح – سال ۹۰».

[30] شیخ صدوق، النبوة، ۱۳۸۱ش، ص۱۳۹.

[31] راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۲، ج۳، ص۱۱۶۷.

[32] سند، فقہ علائم الظہور، ۱۴۲۵ق، ص۴۴-۴۶.

[33] «ادعاي تشابہ شعيب ابن صالح و جناب رئيس جمہوري!».

[34] «انتقاد آیت الله سیستانی از "ظہور نزدیک است"».

[35] «حامیان مستند انحرافی ظہور، بہ دنبال مقاصد سیاسی ہستند».

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

[۳۴]

[۳۵]