سکھ گردوارہ صاحب، سٹاکٹن
سکھ گردوارہ صاحب سٹاکٹن، کیلیفورنیا : ایہہ گرو-گھر امریکہ وچ قائم کیتا گیا سبھ توں پہلا گرو-گھر سی، جو ٹھٹھیاں (امرتسر) دے رہن والے بابا وساکھا سنگھ اتے بابا جوالا سنگھ دے یتناں صدقہ ہوند وچ آیا سی۔ اس دے موڈھیاں دے غدر تحریک نال جڑے ہون کارن اس نوں غدری بابیاں دا گرودوارہ وی کیہا جاندا اے۔ آزادی لہر دوران اتھے انقلابیاں دیاں میٹنگاں ہندیاں سن تے خالصہ دیوان سوسائٹی اتے ہور دیس بھگت ادارےآں ولوں پنجابی، اردو، ہندی اتے انگریزی وچ انقلابی ن ساہت چھاپ کے ونڈیا جاندا سی۔
جدوں اس دی اساری دا خیال سنگت دے من وچ آیا تاں ساری روپ-ریکھا تیار کرن لئی سٹاکٹن دے نزدیک ہولٹ شہر وچ میٹنگ کرکے اک پربندھکی کمیٹی بنائی گئی۔ سنگتاں نے اس پوتر کم لئی دل کھولھ کے سرمایہ دتا، جس نال ستمبر، 1912 وچ سٹاکٹن دی ساؤتھ گرانٹ سٹریٹ اُتے جگہ خرید کیتی گئی۔ اس وچ پہلاں توں ہی موجود اک لکڑ دے ہال نوں سری گرو گرنتھ صاحب جی دا روشنی کرکے بطور گورو-گھررو ورتنا شروع کر دتا گیا۔ ایہہ عمارت اجے وی لائبریری دے نزدیک موجود اے۔ بابا وساکھا سنگھ اتے بابا جوالا سنگھ پہلے گرنتھی تھاپے گئے۔ نویں-نویں امریکہ آؤن والے پرواسی ہندو سکھاں نوں اس گرو-گھر وچ بہت آسرا ملدا سی۔ اوہناں نوں آؤن سار رہن لئی ٹکانے اتے لنگر پانی دی دقت نہیں سی آؤندی۔ بھاویں ہن بہت وڈے-وڈے گرو-گھر اُسر گئے ہن، پر اس گرو-گھر دی تریخی اہمیت ہمیشہ قایم رہیگی۔ جدوں وی امریکہ وچ سکھ امیگریشن دی گلّ چلدی اے، اس گرو-گھر دا ذکر ضرور آؤندا اے۔ اس گرو-گھردی اساری توں بعد 50 سال تکّ پچھمی امریکہ وچ ہور کوئی گرو-گھر ہوند وچ نہیں سی آیا۔ ہولی-ہولی سنگت دی ضرورت مطابق اس گرو-گھر دی عمارت وچ وادھا ہندا گیا تے ایہہ موجودہ وڈا سائز دھارن کر گیا۔
پتہ
سودھواس دا پتہ 1930, سکھ ٹیمپل سٹاکٹن، کیلیفورنیا اے۔