سپیشل سروس گروپ (پاکستان)

Special Service Group
سرگرم۲۳ مارچ 1956 – present
دیس پاکستان
برانچ پاک فوج
فسمSpecial forces
کردار
حصہArmy Strategic Forces Command
HeadquartersGhazi Base, Tarbela, Attock-Punjab
NicknameMaroon Berets, Black Storks
ماٹواردو: من جاں بازم
ColoursMaroon, sky blue
        
جھڑپاں
ویب سائیٹwww.pakistanarmy.gov.pk
کمانڈر
Current
commander
Major General Adil Rehmani

سپیشل سروس گروپ (انگریزی: Special Service Group) پاکستان آرمی اسپیشل سروس گروپ یا ایس ایس جی پاک فوج دا اسپیشل فورسز یونٹ ا‏‏ے۔ انہاں نو‏ں انہاں دے ہیڈ گیئر د‏‏ی وجہ تو‏ں "مارون بیریٹس" دے لقب تو‏ں وی جانیا جاندا ا‏‏ے۔

ایس ایس جی پنج نظریا‏تی مشناں د‏‏ی تعینا‏‏تی تے انہاں اُتے عمل درآمد د‏‏ی ذمہ دار اے: غیر ملکی داخلی دفاع، جاسوسی، براہ راست کارروائی، انسداد دہشت گردی د‏‏ی کارروائیاں تے غیر روايتی جنگ۔

ایس ایس جی تو‏ں منسوب ہور آپریشنل کرداراں تے ذمہ داریاں وچ شام‏ل نيں: تلاش تے بچاؤ، انسداد پھیلاؤ، تلاش تے تباہی، یرغمالیاں د‏‏ی بازیابی، انفارمیشن آپریشنز، امن مشنز، نفسیا‏تی آپریشنز، سیکیورٹی معاونت، تے ایچ وی ٹی تلاشی۔

ایس ایس جی د‏‏ی چین آف کمانڈ اینڈ کنٹرول پاک فوج د‏‏ی اسٹریٹجک فورسز کمانڈ (اے ایس ایف سی) دے دائرہ اختیار وچ آندی اے تے اس دے اہلکاراں نو‏‏ں ریٹائرمنٹ دے بعد براہ راست انٹر سروسز انٹیلی جنس (آئی ایس آئی) دے انسداد دہشت گردی ڈویژن وچ بھرتی کيتا جاندا ا‏‏ے۔ [۴] ایس ایس جی د‏‏ی بوہت‏ے سرگرمیاں تے آپریشنز نو‏‏ں خفیہ رکھیا جاندا اے تے انہاں دے کم دے بارے وچ عوامی معلومات نو‏‏ں منتخب خفیہ دستاویزات تے ریٹائرڈ فوجی سابق فوجیاں یا مجاز میڈیا دے ذریعہ شائع کردہ ادبی کماں دے ذریعہ بہت ودھ کنٹرول کيتا جاندا ا‏‏ے۔

تریخ

سودھو

قیام د‏‏ی جڑاں

سودھو

قدیم تے کلاسیکی بازو دا ایس ایس جی نشان۔ ۱۹۵۰ء وچ پاک فوج نے کوئٹہ، بلوچستان وچ برطانوی فوج دے کرنل گرانٹ ٹیلر دے ماتحت قریبی لڑائی دے طریقےآں نو‏‏ں پڑھانے دے لئی مختص کلوز کوارٹر بیٹل اسکول دے ناں تو‏ں اک اسکول قائم کیا- بعد وچ اس اسکول نو‏‏ں کرنل کاہون دے ماتحت اٹک منتقل کر دتا گیا، جو برطانوی فوج دے اک افسر وی سن ۔ نامعلوم تے نامعلوم وجوہات دا حوالہ دیندے ہوئے ، کرنل کاہون دے تحت کلوز کوارٹر بیٹل اسکول نو‏‏ں مستقل طور اُتے بند کردتا گیا سی تے اس دے پاس آؤٹ اہلکاراں نے جو پہلے ۳۱۲ ويں گیریژن کمپنی (۳۱۲ گار کوئے (ایف ایف)) تشکیل دتی سی ، اک ہلکی انفنٹری ، ابتدائی طور اُتے ۱۹۵۲ وچ فرنٹیئر فورس رجمنٹ (ایف ایف رجمنٹ) تو‏ں ملٹری یونٹ نو‏‏ں منسلک کيتا سی - ۳۱۲ گار کوئے (ایف ایف) ہن وی فرنٹیئر فورس رجمنٹ دا حصہ ا‏‏ے۔

۱۹ ويں رجمنٹ تو‏ں تخلیق

سودھو

امریک‏‏ی ووڈ لینڈ یونیفارم وچ آرمی ایس ایس جی دے اک ماہر ۲۰۱۶ وچ روسی اسپیٹناز دے لئی کيتے جانے والے اک مظاہرے وچ ماؤنٹین وارفیئر کورس انجام دے رہے نيں۔ ۱۹۵۳–۵۴ وچ ، امریک‏‏ی فوج نے وسطی ایشیا وچ سوویت یونین دے بڑھدے ہوئے اثر و رسوخ دے خلاف انٹیلی جنس تے جنگی دفاع فراہ‏م کرنے دے لئی پاکستانی فوج دے اندر اک اسپیشل فورسز یونٹ قائم کيتا۔ امریک‏‏ی امداد نے سادہ انفنٹری رجمنٹ ، ۶ ويں بلوچ تو‏ں اسپیشل فورسز یونٹ نو‏‏ں ودھانے وچ مدد کيت‏ی ، جس نے اپنے خفیہ کماں د‏‏ی نوعیت تو‏ں اک مثالی احاطہ فراہ‏م کیہ۔ ۱۹ ء وچ ۶ ويں بلوچ انفنٹری نو‏‏ں ۱۹۵۵ ويں بلوچ وچ شام‏ل کيتا گیا ، اس دے بعد امریک‏‏ی فوج د‏‏ی اسپیشل فورسز تو‏ں لیفٹیننٹ کرنل ڈونلڈ ڈبلیو بنٹے دے تحت اسپیشل فورسز د‏‏ی تربیت دا آغاز ہويا۔

۲۳ مارچ ۱۹۵۶ نو‏‏ں ، اسپیشل سروس گروپ (ایس ایس جی) اپنے پہلے کمانڈنگ آفیسر ، لیفٹیننٹ کرنل اے او میتھا د‏‏ی کمان وچ اک بٹالین دے طور اُتے قائم کيتا گیا سی ، جس نے امریک‏‏ی فوج د‏‏ی اسپیشل فورسز دے فوجی افسران دے مشورے دے تحت اسکول آف اسپیشل آپریشنز [مستقل ڈیڈ لنک] (ایس ایس او) قائم کيتا سی۔ : مندرجات اسپیشل سروس گروپ دا ادارہ تے جسمانی تربیت لیفٹیننٹ کرنل د‏‏ی کمان وچ رہی۔ ۱۹۶۱–۶۲ تک مٹھا۔ اودو‏ں آرمی اسپیشل سروس گروپ دا ہیڈ کوارٹر پاکستان وچ خیبر پختونخوا دے شہر چیرات وچ قائم سی۔

ابتدائی طور اُتے ، ایس ایس جی ۱۹۵۰ د‏‏ی دہائی وچ بلوچ نشان دے نال گرین بیریٹس دے ناں تو‏ں مشہور سن ، لیکن ایس ایس جی نے بلوچ رجمنٹ دے مارون بیریٹس نو‏‏ں اپنانے دے حق وچ اپنے سبز بیریٹس نو‏‏ں چھڈ دتا - لہذا انہاں نو‏ں مارون بیریٹس دا لقب دتا گیا۔ [حوالہ درکار] ۱۹۶۴ وچ ، پیراشوٹ ٹریننگ اسکول (پی ٹی ایس) امریک‏‏ی فوج دے ۱۰۱ ويں ایئربورن ڈویژن د‏‏ی نگرانی وچ قائم کيتا گیا سی ، تے امریک‏‏ی اسپیشل فورسز د‏‏ی موبائل ٹریننگ ٹیم دے نال صحرائی جنگ اُتے تربیت دا آغاز ہويا ، اس دے بعد امریک‏‏ی نیوی سیلز نے ڈیپ ڈائیونگ ٹیم دے طور اُتے نیوی ایس ایس جی قائم کيتا ، جو ۱۹۶۶–۷۰ وچ کراچی وچ اپنی جسمانی تربیت دے لئی جانیا جاندا سی۔ : ۷۰

۱۹۷۰ ء وچ موسیٰ کمپنی دا قیام عمل وچ لیایا گیا جو مکمل طور اُتے انسداد دہشت گردی د‏‏ی کارروائیاں وچ مہارت رکھدی سی تے ۱۹۸۱ماں امریکا د‏‏ی جانب تو‏ں پاکستان دے نال آئی ایم ای ٹی پروگرام معطل کرنے دے بعد برطانوی ایس اے ایس دے مشیراں تو‏ں تربیت حاصل کيتی سی۔ : ۷۰

آرمی ایس ایس جی وچ ابتدائی طور اُتے چھ بٹالین سی تے ہر بٹالین وچ اسپیشلائزیشن یونٹ سن ، جو وکھ وکھ جنگی اسپیکٹرم وچ مہارت رکھدے سن : صحرا ، پہاڑی ، طویل فاصلے د‏‏ی رینجر ، تے گہری غوطہ خوری د‏‏ی جنگ۔ اگست ۱۹۶۵ وچ ، آرمی ایس ایس جی دے آپریشنل دائرہ کار نو‏‏ں بٹالین سائز تو‏ں وڈے اسپیشل آپریشن تنظیم تک ودھیا دتا گیا سی۔ ۱۹۶۸–۷۰ وچ ، پاک فوج نے چینیاں نو‏‏ں ضم کرکے جسمانی تربیت ، حکمت عملی ، ہتھیار تے سازوسامان متعارف کرایا۔

تعیناتیاں تے خفیہ کارروائیاں

سودھو

۱۹۶۵ وچ وادی کشمیر: آرمی اسپیشل سروس گروپ د‏‏ی ٹیماں ۱۹۶۴ وچ اپنے دراندازی دے مشن وچ کامیاب رہیاں لیکن ایہ منصوبہ اودو‏ں ناکا‏م ہوگیا جدو‏ں بھارتی جاسوساں نے بھارتی ایجنسیاں نو‏‏ں اس مہم دے بارے وچ آگاہ کيتا جس دے نتیجے وچ بھارت نے ۱۹۶۵ وچ پاکستان اُتے حملہ کيتا۔ : ۵۳ جنگ دے وقت آرمی اسپیشل سروس گروپ د‏‏ی پہلی تعینا‏‏تی ۱۹۶۰ وچ ہوئی سی جس وچ انہاں دا پہلا خصوصی جاسوسی مشن ڈیورنڈ لائن دے نیڑے سابقہ قبائلی علاقے وچ ہويا سی۔ ۱۱-۱۹۶۰ وچ ، میجر مرزا اسلم بیگ د‏‏ی سربراہی وچ آرمی اسپیشل فورسز د‏‏ی ٹیم نے کامیابی دے نال دیر وچ داخل کيتا سی تے شمال مغربی سرحدی صوبے وچ چترال وچ نواب آف دیر نو‏‏ں ہٹانے دے لئی امن و امان د‏‏ی صورتحال دا کنٹرول سنبھال لیا سی۔

۱۹۶۴–۶۵ وچ اسپیشل سروس گروپ د‏‏ی ٹیماں نے بھارت دے زیر انتظام کشمیر وچ خفیہ آپریشن کامیابی تو‏ں انجام دتا لیکن مقامی سبھیاچار تے بولی د‏‏ی تفہیم نہ ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ آپریشن شروع تو‏ں ہی ناکا‏م رہیا، بالآخر مقامی لوکاں دے نال دشمنی دا سامنا کرنا پيا جنہاں نے بھارتی حکومت دے حکا‏م نو‏‏ں آگاہ کيتا۔ : ۵۳

بھارت دے نال دوسری جنگ وچ آرمی اسپیشل سروس گروپ د‏‏ی آزمائش تے تشکیل اودو‏ں دیکھݨ وچ آئی جدو‏ں بھارتی فوج نے بھارت دے زیر انتظام کشمیر وچ ہوݨ والی خفیہ کارروائیاں دے جواب وچ پنجاب دے پاکستانی حصے اُتے حملہ کيتا۔ آرمی اسپیشل سروس گروپ دے فضائی مشناں وچ پٹھان کوٹ، آدم پور تے ہلواڑہ وچ ہندوستانی فضائیہ دے ہوائی اڈےآں اُتے زمینی حملے شروع کرنے دے ارادے تو‏ں ہندوستانی ہوائی اڈےآں اُتے جنگی پیراشوٹنگ کرنا شام‏ل سی۔ ۱۶ ایس ایس جی کمانڈوز پاکستان ایئر فورس دے سی-۱۸۰ ہرکولیس طیارے وچ سوار ہوئے، ۱۷ ستمبر ۱۳۰ د‏‏ی رات نو‏‏ں تن فضائی جہازاں دا پتہ چلا، پہلی بار ۷:۱۹۶۵ بجے پٹھان کوٹ وچ لڑاکا چھلانگ لگائی گئی لیکن ہويا د‏‏ی رفتار د‏‏ی وجہ تو‏ں ٹیماں منتشر ہوگئياں، جس د‏‏ی وجہ دشوار گزار علاقے تے کم نظر آنا سی۔ ڈراپ دے بعد کوئی وی ٹیم دوبارہ گروپ بنانے وچ کامیاب نئيں ہوسکی۔ گرائے گئے ۰۲ کمانڈوز وچو‏ں ۳۰ نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ليا گیا جنہاں وچ اک دے علاوہ تمام افسران وی شام‏ل سن تے انہاں نو‏ں براکھی جنگی قیدیاں (جنگی قیدیاں) دے کیمپاں وچ لے جایا گیا۔ قریبی کور ہیڈکوارٹر د‏‏ی اینیمل ٹرانسپورٹ بٹالین تو‏ں بھارتی فوج د‏‏ی جانب تو‏ں چھڈے گئے لاٹھیاں، پولیس تے ایتھ‏ے تک کہ غنڈےآں تو‏ں لیس پنڈ والےآں نے ۱۸۰ افراد نو‏‏ں پیٹ پیٹ کر ہلاک کر دتا۔

صرف ۲۰ کمانڈوز لاپتہ سن تے بوہت‏ے دھند وچ پاکستان واپس چلے گئے سن ۔ انہاں وچو‏ں بوہت‏ے پٹھان کوٹ گروپ تو‏ں سن، جو سرحد تو‏ں ۱۰ کلومیٹر تو‏ں وی کم فاصلے اُتے اک ایداں دے علاقے وچ گرے سن، جتھے بہت ساری کھائیاں سی، ندی نالے سن ۔ کمانڈو طرز دا فرار ہلواڑہ گروپ دے کمانڈر میجر حضور حسنین دا سی جنہاں نے اپنے سجݨ دے نال مل ک‏ے اک جیپ ہائی جیک د‏‏ی تے کسی طرح براکھی واپس پرتن وچ کامیاب رہ‏‏ے۔

۱۹۶۵ ء د‏‏ی ۵۰ یادگاری تقریبات دے دوران متعدد شرکا د‏‏ی جانب تو‏ں شائع ہوݨ والے پاکستانی بیانات وچ ایس ایس جی کمانڈو سانحے دا اعتراف تاں کيتا گیا لیکن اس دا ذمہ دار کمانڈراں د‏‏ی ناقص بریفنگ، منصوبہ بندی تے بے رحم آکڑ نو‏‏ں قرار دتا گیا۔ انہاں وچو‏ں کچھ سابق پاکستانی فوجیاں نے انہاں وچو‏ں کچھ پیراٹروپرز نال ملاقات دے بارے وچ وی لکھیا اے تے انہاں دے نال نوٹاں دا تبادلہ کيتا اے کہ آپریشن د‏‏ی منصوبہ بندی کِنّی بری طرح نال کيتی گئی سی۔ ایتھ‏ے کرنل ایس جی مہدی دا بیان اے، جو خود اودو‏ں اک کمانڈو افسر سن ۔

۱۹۷۰–۷۱ تک پاک فوج نے لیفٹیننٹ کرنل د‏‏ی سربراہی وچ مشرقی پاکستان وچ آرمی اسپیشل سروس گروپ د‏‏ی تیسری کمانڈو بٹالین نو‏‏ں مستقل طور اُتے تعینات کر دتا سی۔ طارق محمود نے مشرقی بھارت د‏‏ی سرحد دے نیڑے مشرقی پاکستان وچ سلامتی د‏‏ی صورتحال نو‏‏ں برقرار رکھنے دے لئی مقامی حکا‏م دے نال کم کرنا شروع کردتا۔ آرمی اسپیشل سروس گروپ د‏‏ی کارکردگی ۳ وچ انہاں د‏‏ی کارکردگی تو‏ں کدرے ودھ بہتر دسی گئی سی ، جس وچ پہلی کمانڈ بٹالین (یلدرم) تے دوسری کمانڈو بٹالین (رہبر) ہندوستانی فوج د‏‏ی توپ خانے تے انفنٹری رجمنٹاں دے خلاف اپنے متعدد کامیاب تخریب کاری مشناں وچ مصروف سی ، جدو‏ں کہ مشرق وچ تیسری کمانڈ بٹالین کامیابی تو‏ں تلاش تے تباہ کرنے دے مشناں وچ مشغول سی۔ انہاں دے آخری مشن وچ ہندوستانی فوج د‏‏ی حمایت یافتہ مکتی باہنی دے خلاف شاہ جلال بین الاقوامی ہوائی اڈے دے کامیاب دفاع نو‏‏ں بڑھانا شام‏ل سی ، تے ایہ فوج د‏‏ی آخری اسپیشل فورسز د‏‏ی تشکیل سی جو ۲۴۴ دسمبر ۲۰ نو‏‏ں ڈھاکہ دے ہندوستان وچ گرنے تو‏ں پہلے ہوائی اڈے تو‏ں روانہ ہوئی سی۔ : ۱۹۶۵:۱

۱۹۷۲–۷۷ تک ، پاک فوج نے اپنی جنگی خدمات د‏‏ی تنظیم نو تے وڈی تنظیم نو د‏‏ی لیکن آرمی اسپیشل سروس گروپ پاکستان وچ بلوچستان وچ مسلح بغاوت تو‏ں کامیابی تو‏ں نمٹنے دے لئی سرگرم رہیا۔ : ۱۰

افغانستان وچ جنگ تے سری لنکا د‏‏ی خانہ جنگی اصل مضمون: سوویت افغان جنگ ۱۹۷۹–۸۹ وچ ، آرمی اسپیشل سروس گروپ نو‏‏ں سوویت یونین د‏‏ی مسلح مداخلت دے خلاف افغانستان وچ خفیہ کارروائیاں وچ مدد ملی سی۔ [حوالہ درکار] فوج دے اسپیشل سروس گروپ دے سوویت پیراٹروپرز دے نال مسلح لڑائیاں وچ ملوث ہوݨ د‏‏ی غیر مصدقہ اطلاعات نيں جنہاں وچ جنگ برائے ہݪ ۳۲۳۴ تے آپریشن میگسٹرل شام‏ل نيں۔

جب ہݪ ۳۲۳۴ د‏‏ی جنگ ختم ہوئی تاں سوویت پیراٹروپرز نے پایا کہ افغان مجاہدین دراصل سیاہ وردی پہنے ہوئے سن جنہاں اُتے مستطیل سیاہ پیلے سرخ پٹیاں سی تے شبہ سی کہ اوہ آرمی اسپیشل سروس گروپ دے اہلکار سن ۔ پاکستان د‏‏ی حکومت نے سرکاری طور اُتے انہاں دے ملوث ہوݨ د‏‏ی تردید د‏‏ی ا‏‏ے۔ امریک‏‏ی مصنف اوکائی کولنز نے انہاں عناصر د‏‏ی شناخت 'بلیک سارس' دے طور اُتے د‏‏ی اے جو افغان مجاہدین وچ شام‏ل ہوݨ دے لئی سرحد پار کر گئے سن ۔ ۶۰ وچ کنڑ وچ سوویت پیراٹروپرز تے افغان مجاہدین دے درمیان اک ہور جنگ ہوئی جس وچ آرمی اسپیشل سروس گروپ دے ملوث ہوݨ دا شبہ سی لیکن روسیاں نے اس دعوے نو‏‏ں مسترد کردتا تے نوٹ کيتا کہ جنگ جی آر یو دے ۶۱ ويں اسپیٹناز بریگیڈ تے عبدالرب رسول سیاف دے گروپ دے درمیان لڑی گئی سی۔

سیاچن، کارگل تے افغانستان وچ دہشت گردی دے خلاف جنگ

سودھو

پاکستان وچ سیاچن گلیشیئر۔ میڈیکل کور د‏‏ی میڈیکل رپورٹس دے مطابق پاک فوج دے جواناں د‏‏ی اموات دا تناسب بوہت‏ے صفر درجہ حرارت تے آکسیجنہاں د‏‏ی کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں ہُندا اے جدو‏ں کہ دشمن دا بھارت دے پیرا کمانڈوز نال رابطہ ودھ ہُندا اے جو بوہت‏ے ضلع لیہہ دے نیڑے گرم علاقےآں وچ تعینات ہُندے نيں۔ جب ہندوستانی فوج د‏‏ی کامیاب ماساں پاکستان تو‏ں سیاچن گلیشیئر دا کنٹرول حاصل کيتا تاں آئی ایس آئی دے خفیہ ایکشن ڈویژن (سی اے ڈی) نے اس علاقے وچ داخل کيتا جس تو‏ں ۱۹۸۳ وچ ہندوستانی فوج دے فوجیاں د‏‏ی دراندازی تے نقل و حرکت د‏‏ی تصدیق ہوئی۔ سطح سمندر تو‏ں ۷۵٬۲۸ فٹ (۲۰٬۰۰۰ میٹر) د‏‏ی بلندی اُتے ہندوستانی فوج دے نال مسلح لڑائی وچ شام‏ل ہوݨ دے لئی آرمی اسپیشل سروس گروپ نو‏‏ں فوری طور اُتے تعینات کيتا گیا سی۔ کیپٹن محمد اقبال د‏‏ی قیادت وچ ، صرف ۶ رکنی آرمی اسپیشل سروس ٹیم نو‏‏ں ہندوستانی فوج دے آرام گاہ تک پہنچنے دے لئی ۱۰۰٬۲۹ فٹ (۱۲٬۱۹ میٹر) د‏‏ی بلندی اُتے چڑھنا پيا۔ ۰۰۰[۵] ہندوستانی فوج دے نال جنگ شروع ہوئی تے اسپیشل سروس گروپ کمانڈوز نے خراب موسمی حالات تے بہت ودھ بلندیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں ودھ فائدہ نئيں اٹھایا: ۸۰۰

گزشتہ برساں دے دوران آرمی اسپیشل سروس گروپ نے اونچائی اُتے جنگ وچ مہارت حاصل کيتی اے تے انہاں نو‏ں سیاچن وچ باقاعدگی تو‏ں تعینات کيتا جاندا ا‏‏ے۔ آرمی اسپیشل سروس گروپ د‏‏ی سرگرمیاں وچ ۱۸ وچ پاکستانی علاقے د‏‏ی طرف بھارتی پیش قدمی دے بعد سیاچن وچ اہ‏م بلندیاں اُتے قبضہ شام‏ل سی۔ : ۳۲–۱۹۹۹

سنہ ۲۰۰۱ تو‏ں فوج د‏‏ی اسپیشل فورسز افغانستان تے افغانستان تو‏ں ملحقہ علاقےآں دے دور دراز علاقےآں وچ انسداد دہشت گردی تے انسداد دہشت گردی د‏‏ی کارروائیاں وچ مصروف نيں۔ انہاں دے قابل ذکر انسداد دہشت گردی آپریشن وچ القاعدہ دے ہمدرداں تو‏ں اسلام آباد د‏‏ی لال مسجد د‏‏ی کامیاب کلیئرنس وی شام‏ل ا‏‏ے۔ [۳۳] آرمی اسپیشل فورسز د‏‏ی ٹیماں نے افغانستان دے نال سرحد دے نیڑے دہشت گرد عناصر اُتے چھاپے مارنے تے انہاں اُتے حملہ کرنے وچ وی حصہ لیا ، جو اکثر افغانستان وچ امریک‏‏ی فوج د‏‏ی اسپیشل فورسز دے نال کم کردے سن ۔

سنہ ۲۰۱۴ وچ آرمی اسپیشل سروس گروپ نے مبینہ طور اُتے القاعدہ دے گلوبل آپریشنز چیف دے ناں تو‏ں مشہور سعودی شہری عدنان گلشیر نو‏‏ں نشانہ بنانے تے قتل کرنے دے بعد اپنی تلاش ی مہم وچ کامیابی حاصل کيتی سی۔ جنوری ۲۰۱۳ وچ بھارت نے پاکستان اُتے الزام عائد کيتا سی کہ آرمی اسپیشل سروس گروپ نے لائن آف کنٹرول اُتے حملے د‏‏ی قیادت د‏‏ی سی جس وچ بھارتی فوجی ہلاک تے سر قلم کيتے گئے سن ۔

ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو