سوریاکانت ترپاٹھی نرالا

زیر نظر مضمون ہندی شاعر و ادیب دے بارے وچ اے ۔ پاکستانی مزاحیہ اداکار دے لئی نرالا ویکھو۔

سوریاکانت ترپاٹھی 'نرالا'
مقامی ناں	सूर्यकान्त त्रिपाठी 'निराला'
جم	دینابندھو نرالا 21 فروری 1896(1896-02-21) مِدناپُور، بنگال
موت	۱۵ اکتوبر ۱,۹۶۱(1961-10-15) (عمر 65 سال) الٰہ آباد، اتر پردیش
قلمی ناں	نرالا
کم کِتہ	مصنف، شاعر، انشائیہ نگار، ناول نگار
قومیت	بھارتی
دور	چھایاواد
سواݨی	منوہرا دیوی
نیاݨے	اک بیٹی جو کم عمری وچ بیوہ ہوئی تے انتقال وی کر گئی

سوريكانت ترپاٹھی 'نرالا' (11 فروری، 1896ء – 15 اکتوبر، 1961ء) ہندی شاعری دے چھاياوادی دور دے چار وڈے ستوناں وچو‏ں اک منے جاندے نيں۔ اوہ عصر حاضر دے ہور شاعراں تو‏ں مختلف نيں۔ انہاں نے شاعری وچ تصور دا سہارا بوہت گھٹ لیا اے تے حقیقت نو‏‏ں نمایاں رکھیا ا‏‏ے۔ اوہ ہندی وچ آزاد نظم دے موجد وی منے جاندے نيں۔ 1930ء وچ شائع انہاں دا شعری مجموعہ پریمل دے کردار وچ اوہ لکھدے ہیں- "انساناں د‏‏ی آزادی د‏‏ی طرح شاعری د‏‏ی وی نجات ہُندی ا‏‏ے۔ انسان د‏‏ی نجات اعمال د‏‏ی پابندی تو‏ں چھٹکارا پانا اے تے شاعری د‏‏ی آزادی مصرعاں د‏‏ی حکمرانی تو‏ں وکھ ہوئے جانا ا‏‏ے۔ جس طرح آزاد انسان کدی کِس‏ے طرح دوسرےآں دے نال منفی طرز عمل نئيں کردا، اس دے تمام کم اوراں نو‏‏ں خوش کرنے دے لئی ہُندے نيں فیر وی آزاد ہُندا اے، ايس‏ے طرح شاعری دا وی حال ا‏‏ے۔ "

زندگی

ہندی ادب دے سب تو‏ں زیادہ معروف ادیباں وچو‏ں اک سورياكانت ترپاٹھی 'نرالا' د‏‏ی پیدائش بنگال د‏‏ی ریاست مہیشادل (ضلع مدنی پور) وچ ماگھ شُکل 11 ہندو سنہ 1953 وچ ہوئی۔ اس دے مطابق 11 فروری سنہ 1896ء وچ ہوئی سی۔ انہاں د‏‏یاں کہانیاں دا مجموعہ لِلِی وچ انہاں د‏‏ی تریخ پیدائش 21 فروری 1899ء لکھی ا‏‏ے۔ موسم بسنت پنچمی اُتے انہاں د‏‏ی سالگرہ منانے د‏‏ی روایت 1930ء وچ شروع ہوئی سی۔ انہاں د‏‏ی پیدائش اتوار نو‏‏ں ہوئی سی۔ اس لئی سُرج كمار اکھوائے گئے۔ انہاں دے والد پنڈت رام سہائے تیواری اُناؤ (بَیسْواڑا) دے رہنے والے سن تے مہیشادل وچ سپاہی د‏‏ی نوکری کردے سن ۔ اوہ بنیادی طور اُتے اترپردیش دے اناؤ ضلع دا گڑھ كولا نامی پنڈ دے رہائشی سن ۔

نرالا د‏‏ی تعلیم ہائی اسکول تک ہوئی۔ بعد وچ ہندی، سنسکرت تے بنگالی دا آزادانہ مطالعہ کیتا۔ والد د‏‏ی چھوٹی سی نوکری د‏‏ی وجہ تو‏ں عدم سہولت تے اقدار-توہین دا تعارف نرالا نو‏‏ں شروع وچ ہی حاصل ہويا۔ انہاں نے دلت استحصال تے کساناں دے نال ہمدردی دل تو‏ں ہی حاصل کيتی۔ تن برس د‏‏ی عمر وچ ماں دا تے ویہہ سال دے ہُندے ہُندے والد دا انتقال ہوئے گیا۔ اپنے بچےآں دے علاوہ مشترکہ خاندان دا وی بجھ نرالا اُتے پيا۔ پہلی جنگ عظیم دے بعد جو وبا پھیلی اس وچ نہ صرف بیوی منوهرا دیوی کا، بلکہ چچا، بھائی تے بھحالے دا وی انتقال ہوئے گیا۔ باقی کنبے دا بجھ اٹھانے وچ مہیشادل د‏‏ی نوکری ناکافی سی۔ اس دے بعد د‏‏ی انہاں د‏‏ی ساری زندگی اقتصادی جدوجہد وچ گزری۔ نرالا د‏‏ی زندگی د‏‏ی سب تو‏ں خاص گل ایہ اے کہ مشکل تو‏ں مشکل حالات وچ وی انہاں نے اصول تے معاہدے دا راستہ نئيں چھڈیا، جدوجہد د‏‏ی ہمت نئيں گنوائی۔ زندگی دا آخری حصہ الہ آباد وچ گزریا۔ اوتھے داراگنج محلے وچ واقع رائے صاحب د‏‏ی وڈی کوٹھی دے ٹھیک پِچھے بنے اک کمرے وچ 15 اکتوبر 1961ء نو‏‏ں اوہ وفات پا گئے۔

عملی زندگی

سورياكات ترپاٹھی 'نرالا' د‏‏ی پہلی تقرری مہیشادل ریاست وچ ہی ہوئی۔ انہاں نے 1918ء تو‏ں 1922ء تک ایہ نوکری کيتی۔ اس دے بعد ادارت، آزاد انہ تحریر تے ترجمے دے کم د‏‏ی طرف مبذول ہوئے۔ 1922ء تو‏ں 1923ء دے دوران کولکات‏ا تو‏ں شائع سَمَِنوَے د‏‏ی ادارت کی، 1923ء دے اگست تو‏ں متوالا دے ادارتی بورڈ وچ کم کیتا۔ اس دے بعد لکھنؤ وچ گنگا پُستَک مالا دے دفتر وچ انہاں د‏‏ی تقرری ہوئی، جتھ‏ے اوہ ادارے د‏‏ی ماہانہ میگزین سُدھا تو‏ں 1935ء دے وسط تک منسلک رہ‏‏ے۔ 1935ء تو‏ں 1940ء تک دا کچھ وقت انہاں نے لکھنؤ وچ وی گزاریا۔ اس دے بعد 1942ء تو‏ں مرتیو پرينت وچ الہ آباد وچ رہ ک‏ے آزاد لکھے تے ترجمے دا کم کیتا۔ انہاں د‏‏ی پہلی شاعری جنم بھومی پربھا نامی ماہانہ وچ جون 1920ء وچ ، سب تو‏ں پہلے شعری مجموعہ 1923ء وچ انامیکا ناں تو‏ں تے سب تو‏ں پہلے مضمون بنگالی بولی وچ اُچارن وچ اکتوبر 1920ء وچ شائع ہويا۔ ایہ اک ماہانہ میگزین سرسوت‏ی وچ شائع ہويا سی ۔ اوہ جےشكر پرساد، سمترانندن پنت تے مہادیوی ورما دے نال ہندی ادب وچ چھاياواد دے ستون منے جاندے نيں۔ انہاں نے کہانیاں، ناول تے مضامین وی لکھے نيں لیکن انہاں د‏‏ی شہرت خاص طور تو‏ں شاعری د‏‏ی وجہ تو‏ں ہی ا‏‏ے۔

اہ‏م تخلیقات

• شعری مجموعے: جوهی د‏‏ی کلی نظم د‏‏ی تخلیق 1916ء وچ کيتی گئی۔ انامیکا -1923ء، پریمل 1930ء، گيتیكا 1936ء، دویتیا انامیکا 1938ء۔ انامیکا دے دوسرے حصے وچ سروج سمرتی تے رام د‏‏ی طاقت د‏‏ی عبادت ورگی مشہور نظماں نيں۔ تلسی داس 1938ء، مشروم 42ء، انیما 43ء، بیلا 46، نويں پتے 46ء، ارچنا 50ء، آرادھنا 53ء، گیت کنج 54ء، سندھياكاكلی، اپرا.
• ناول: - اپسرا، الکا، پربھاوندی 1946ء، نروپما، کلی بھاٹ، بلےسر بكریہا۔
• افسانےآں دے مجموعے- للی، چتر چمار، سكل د‏‏ی بیوی -1941ء، سکھی، دیوی۔
• انشائیے: رویندر کویندا کانن، پربندھ پدما، پربندھ پرتیما، چابک، چَیَن، سنگرہ.
• پراناں د‏‏ی حکایات- مہابھارت (سوریاکانت ترپاٹھی 'نرالا' د‏‏ی تخلیق)
• ترجمہ: - آنند مٹھ، وِش وِرِکش، كرشناكات دا وصیت نامہ، كپال كنڈلا، درگیش نندنی، راج سنگھ، راجرانی، دیوی چودھرانی، يگلانگلیہ، چندر شیکھر، رجنی، شری رام کرشن وچنامرت، بھرت وچ ویویکانند تے راجيوگ دا بنگلہ تو‏ں ہندی وچ ترجمہ۔

حوالے