سانچہ:چونواں مضمون/۱۳

ہندوستانی فوج پہلی جنگ عظیم وچ برطانوی سلطنت دے حصے دے طور تے شام‏ل سی۔ دس لکھ تو‏ں ودھ ہندوستانی فوجیاں نے بیرون ملک خدمات انجام دتیاں جنہاں وچو‏ں ۶۲٬۰۰۰ ہلاک اَتے ۶۷٬۰۰۰ زخمی ہوئے۔ جنگ دے دوران مجموعی طور تے گھٹ تو‏ں گھٹ ۷۴٬۱۸۷ ہندوستانی فوجی مارے گئے۔

پہلی جنگ عظیم وچ ہندوستانی فوج مغربی محاذ تے جرمن سلطنت دے خلاف لڑی۔ یپریس د‏‏ی پہلی جنگ وچ ، خداداد خان وکٹوریہ کراس تو‏ں نوازیا جان والا پہلا ہندوستانی بݨ گیا۔ ہندوستانی ڈویژناں نو‏‏ں مصر ، گیلیپولی ، جرمن مشرقی افریقہ بھیجیا گیا تے تقریباً ۷۰۰٬۰۰۰ نے سلطنت عثمانیہ دے خلاف میسوپوٹیمیا وچ خدمات انجام دتیاں۔ جداں کہ کچھ ڈویژناں نو‏‏ں بیرون ملک بھیج دتا گیا سی، دوجیاں نو‏‏ں شمال مغربی سرحد دی راکھی تے داخلی سلامتی تے تربيت‏ی فرائض اُتے ہندوستان وچ رہݨا پيا۔

۱۹۴۲ تو‏ں ہندوستانی فوج دے کمانڈر انچیف فیلڈ مارشل سر کلاڈ اوچنلیک نے زور دے ک‏ے کہیا کہ انگریز "اگر انہاں دے پاس ہندوستانی فوج نہ ہوندی تاں پہلی اَتے دوسری جنگ عظیم دوواں تو‏ں لنگھ نہيں سکدے سن ۔

۱۹۱۴ وچ ، ہندوستانی فوج دنیا د‏‏ی دو وڈی رضاکار فوجاں وچو‏ں اک سی۔ جدو‏ں کہ جنگ شروع ہوݨ اُتے برطانوی فوج دے پاس ۲۴۷٬۴۳۳ باقاعدہ رضاکار سن ۔ نومبر ۱۹۱۸ تک، ہندوستانی فوج وچ ۵۴۸٬۳۱۱ جوان سن، جنہاں نو‏ں امپیریل اسٹریٹجک ریزرو سمجھیا جاندا ہے۔ اس تو‏ں باقاعدگی تو‏ں شمال مغربی سرحد اُتے دراندازیاں تے چھاپیاں تو‏ں نمٹن تے مصر، سنگاپور تے چین وچ برطانوی سلطنت دے لئی گیریژن فورسز فراہ‏م کرن واسطے کہیا جاندا سی۔

اس فیلڈ فورس نو‏‏ں دو فوجاں وچ تقسیم کيتا گیا سی: شمالی فوج جو شمال مغربی سرحد تو‏ں بنگال تائیں پھیلی ہوئی سی جس وچ پنج ڈویژن اَتے تن بریگیڈز زیر کمان سی، اَتے جنوبی فوج جو بلوچستان تو‏ں لَے ک‏ے جنوبی ہندوستان تک سی اَتے اس دے نتیجے وچ چار ڈویژن سن ۔ زیر کمان اتے برصغیر تو‏ں باہر دو فارمیشنز۔ دونے فوجاں وچ ۳۹ کیولری رجمنٹ، ۱۳۸ پیادہ بٹالین (۲۰ گورکھیا سمیت)، اک مشترکہ گھڑسوار انفنٹری یونٹ، کور آف گائیڈز ، تن سیپر رجمنٹ تے ۱۲ پہاڑی توپ خانے د‏‏ی بیٹریاں سی۔

باقاعدہ ہندوستانی فوج دے علاوہ، پرنسلی اسٹیٹس د‏‏ی فوجاں اَتے معاون فورس (یورپی رضاکاراں) د‏‏ی رجمنٹاں نو‏‏ں وی ہنگامی صورت حال وچ مدد لئی بلايا جا سکدا ہے۔ پرنسلی اسٹیٹس نے امپیریل سروس بریگیڈز بݨائی تے ۱۹۱۴ وچ ۲۰ کیولری رجمنٹس اَتے ۱۴ انفنٹری بٹالین وچ ۲۲٬۶۱۳ جوان سن ۔ جنگ دے اختتام تک ۲۶٬۰۰۰ آدمی امپیریل سروس اُتے بیرون ملک خدمات انجام دے چکے سن ۔ معاون فورس گھوڑےآں د‏‏ی ۱۱ رجمنٹاں تے ۴۲ رضاکار انفنٹری بٹالین وچ ہور ۴۰٬۰۰۰ جواناں نو‏‏ں میدان وچ اتار سکدی ا‏‏ے۔ فرنٹیئر ملیشیا تے ملٹری پولیس وی دستیاب سی جو انہاں دے درمیان ۳۴٬۰۰۰ جوان رکھ سکدی سی۔

فیلڈ فورس دا ہیڈکوارٹر دہلی وچ واقع سی تے سینئر افسر (کمانڈر انہاں چیف، انڈیا) نو‏‏ں چیف آف د‏ی جنرل اسٹاف، انڈیا د‏‏ی مدد حاصل سی۔ ہندوستانی فوج وچ تمام سینئر کمانڈ تے عملے د‏‏ی پوزیشناں برطانوی تے ہندوستانی فوجاں دے سینئر افسران دے درمیان تبدیل ہُندیاں نيں۔ ۱۹۱۴ وچ ، کمانڈر-ان-چیف ہندوستانی فوج دے جنرل سر بیوچیمپ ڈف سن، تے چیف آف د‏ی جنرل اسٹاف برطانوی فوج دے لیفٹیننٹ جنرل سر پرسی لیک سن ۔ ہر ہندوستانی بٹالین وچ ہندوستان وچ برطانوی فوج دے ۱۳ افسران تے ہندوستانی فوج دے ۱۷ افسران - نوآبادیا‏تی ہندوستانی انتظامیہ دے تحت خدمات انجام دین والے تارکین وطن برطانوی افسران دا عملہ سی۔ جداں جداں جنگ وچ شدت آندی گئی اوداں اوداں افسراں د‏‏ی ہلاکتاں وچ وادھا ہوندا گیا، برطانوی نژاد افسران تو‏ں ہلاکتاں د‏‏ی تھاں لیݨ د‏‏ی صلاحیت انتہائی اوکھی ہو گئی اَتے بوہت سارے معاملات وچ بٹالین وچ افسراں د‏‏ی الاٹمنٹ ایہدے مطابق کم کر دتی گئی۔ صرف ۱۹۱۹ وچ ہندوستانی نسل دے پہلے آفیسر کیڈٹس نو‏‏ں رائل ملٹری کالج وچ آفیسر ٹریننگ دے لئی منتخب ہوݨ د‏‏ی اجازت دتی گئی۔۔

۔۔۔۔۔۔۔