ساقی کوثر

ساقی کوثر، حضرت علی بن ابی طالب دے القاب وچو‏ں اک اے جس دا معنی حوض کوثر تو‏ں دوسرےآں نو‏‏ں سیراب کرنے والے دے نيں۔

ساقی کوثر، دو لفظ "ساقی" تے کوثر تو‏ں مرکب ا‏‏ے۔ ساقی دے معنی دوسرےآں نو‏‏ں پانی یا شراب تو‏ں سیراب کرنے والے دے نيں۔^[۱] پرانے زمانے وچ ساقی اس شخص نو‏‏ں کہیا جاندا سی جو پانی کسی پیالے وچ ڈال کر دوسرےآں نو‏‏ں دیندا سی۔ "کوثر" دے معنی خیر کثیر دے نيں۔ ^[۲]

بعض مفسرین نے سورہ کوثر د‏‏ی پہلی آیت وچ موجود لفظ "کوثر" نو‏‏ں حوض کوثر قرار دتا اے جس دا پانی دُدھ تو‏ں زیادہ سفید تے شہد تو‏ں زیادہ مٹھا ا‏‏ے۔ ^[۳]، شیعہ تے اہل سنّت احادیث دے مطابق امام علی علیہ السلام ايس‏ے حوض دے ساقی نيں۔ ^[۴]

مختلف شاعر دے اشعار وچ وی امام علی ابن ابی طالب علیہ السلام نو‏‏ں "ساقی کوثر" دے لقب تو‏ں یاد کيتا جاندا ا‏‏ے۔^[۵]

حوالے

↑ فرہنگ لغت عمید، ذیل ساقی، دہخدا، لغت نامہ ذیل، ساقی
↑ نک: دانشنامہ قرآن و قرآن‌پژاوہی، ج۲، ص۱۲۶۹
↑ عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، ذیل کوثر، آیہ۱، الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور، سیوطی، ذیل کوثر، آیہ۱
↑ رجوع کرن، موفق بن احمد اخطب خوارزم، المناقب، ج۱، ص۲۹۴؛ احمد بن عبداللّہ طبری، ذخائرالعقبی فی مناقب ذوی القربی، ج۱، ص۸۶
↑ نک: دیوان اشعار ابن یمین، ص۳۹-۴۰؛ دیوان خواجہ شمس الدین محمد حافظ شیرازی، ص٧۴۳؛ مولوی، جلال الدین محمد، کلیات شمس تبریزی، غزل ۳۲۱۳، ص۱۱۸۹؛ عطار نیشابوری، منطق الطیر، ص۲۶.

مآخذ

دیوان خواجہ شمس الدین محمد حافظ شیرازی، باہتمام سیدمحمدرضا جلالی نائینی و نذیر احمد، تہران، امیرکبیر، ۱۳۶۱ہجری شمسی۔

ابن یمین فریومدی، دیوان اشعار، تصحیح حسینعلی باستانی راد، بی‌جا، انتشارات کتابخانہ سنائی، ۱۳۴۴ہجری شمسی۔

عطار نیشابوری، فریدالدین محمد، منطق الطیر ( مقامات الطیور)، بہ اہتمام سیدصادق گوہرین، تہران، بنگاہ ترجمہ و نشر کتاب، ۱۳۵۶ہجری شمسی۔

سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور، چاپ نجدت نجیب، بیروت ۱۴۲۱ق/۲۰۰۱م.

موفقبن احمد اخطب خوارزم، المناقب، چاپ مالک محمودی، قم، ۱۴۱۴ق.

طبری، احمدبن عبداللّہ، ذخائرالعقبی فی مناقب ذوی القربی، قاہرہ ۱۳۵۶، چاپ افست بیروت (بی‌تا.)

حسن عمید، فرہنگ لغت عمید، سرپرست تألیف و ویرایش: فرہاد قربان‌زادہ، ناشر: اَشجَع، چاپ نخست، ۱۳۸۹ہجری شمسی۔

خرمشاہی، بہاءالدین، دانشنامہ قرآن و قرآن پژاوہی، دوستان - ناہید، تہران، ۱۳٧٧ہجری شمسی۔ مدخل کوثر، ص۱۹۰۸-۱۹۰۹.

[1] فرہنگ لغت عمید، ذیل ساقی، دہخدا، لغت نامہ ذیل، ساقی

[2] نک: دانشنامہ قرآن و قرآن‌پژاوہی، ج۲، ص۱۲۶۹

[3] عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، ذیل کوثر، آیہ۱، الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور، سیوطی، ذیل کوثر، آیہ۱

[4] رجوع کرن، موفق بن احمد اخطب خوارزم، المناقب، ج۱، ص۲۹۴؛ احمد بن عبداللّہ طبری، ذخائرالعقبی فی مناقب ذوی القربی، ج۱، ص۸۶

[5] نک: دیوان اشعار ابن یمین، ص۳۹-۴۰؛ دیوان خواجہ شمس الدین محمد حافظ شیرازی، ص٧۴۳؛ مولوی، جلال الدین محمد، کلیات شمس تبریزی، غزل ۳۲۱۳، ص۱۱۸۹؛ عطار نیشابوری، منطق الطیر، ص۲۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]