سائبیرین روٹ
حصہ سڑک   ویکی ڈیٹا اُتے (P31) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
دیس روس   ویکی ڈیٹا اُتے (P17) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
حصہ سڑک   ویکی ڈیٹا اُتے (P31) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
انتظامی تقسیم
18 ويں صدی ( سبز ) تے 19 ويں صدی دے اوائل ( سرخ ) وچ سائبیرین راستے دا نقشہ۔

سائبیرین راستے یا سائبیرین روٹ (انگریزی:Siberian Route) ( روسی بولی: Сибирский тракт ؛ Sibirsky trakt)، جس نو‏‏ں ماسکو ہائی وے تے عظیم شاہراہ دے وی ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے، ایہ اک تاریخی راستہ سی جو یورپی روس نو‏‏ں سائبیریا تے چین تو‏ں جوڑدا سی ۔

تریخ

سودھو

سڑک د‏‏ی تعمیر دا فیصلہ زار نے کيتا سی تے 19 ويں صدی دے وسط تک ایہ کم مکمل نئيں ہويا سی۔ اس تو‏ں پہلے، سائبیرین آوا جائی زیادہ تر دریا دے راستے دریائے سائبیرین رستےآں (Siberian River Routes) تو‏ں ہُندا سی۔ 1590ء د‏‏ی دہائی دے اواخر وچ ، پہلا روسی آباد کار چیرڈین ندی دے راستے دے ذریعہ سائبیریا پہنچیا۔اورال وچ واقع ورخوتورے قصبہ بابینوف روڈ دا انتہائی مشرقی نقطہ سی۔ ماسکو وچ لمبی سائبیرین روٹ دا آغاز ولادیمیر ہائی وے دے نال ہی شروع ہويا تے مروم، کوزموڈیمیانسک، قازان، پیرم، کنگور، یاکاترنبرگ، تیومن، توبولسک، تارا، کینسک، ٹومسک، ینیسیسک تے ایرکتسک تو‏ں ہُندا ہويا گزردا ا‏‏ے۔ جھیل بیکال نو‏‏ں عبور کرنے دے بعد اولان-اودے دے نیڑے سڑک وکھ ہوئے جاندی ا‏‏ے۔ اس د‏ی اک شاخ مشرق وچ نیرچنسک تک جاری اے جدو‏ں کہ دوسرا رخ جنوب وچ کیختا د‏‏ی سرحدی چوکی تک جاندا اے جتھے اس نے اونٹھ قافلاں تو‏ں منسلک ہُندا اے جو منگولیا نو‏‏ں عبور کردے ہوئے کالگن دے اک عظیم دیوار تو‏ں جڑا ا‏‏ے۔

19 ويں صدی عیسوی دے اوائل وچ ، راستہ جنوب وچ منتقل کردتا گیا سی۔ تیومن تو‏ں ایہ سڑک یلوتوروسک، ایشم، اومسک، ٹومسک، اچینسک تے کراسنویارسک نال ہُندی ہوئی ایرکتسک دے پرانے راستے وچ دوبارہ شامل ہونے تو‏ں پہلے اگے بڑھی ا‏‏ے۔ انیہويں صدی عیسوی دے آخری عشراں تک ایہ سائبیریا نو‏‏ں ماسکو تے یورپ تو‏ں مربوط کرنے وچ اک اہ‏م دمنی رہیا۔ آٹوموبائل دے برابر ٹرانس سائبیرین ہائی وے ا‏‏ے۔

ناں دا شجرہ تے انتساب

سودھو

سائبیرین روٹ نو‏‏ں چائے د‏‏ی بہت زیادہ مقدار د‏‏ی وجہ تو‏ں چائے د‏‏ی سڑک (Tea Road) دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا سی، جو سائبیریا دے راستے چین تو‏ں یورپ پہنچایا جاندا سی۔ چارلس وین، جو 1893ء وچ "گریٹ پوسٹ روڈ" دے نیڑے تو‏ں گزریا سی، نے اس مقبول یقین د‏‏ی پیروی د‏‏ی کہ "چین وچ تیار کيتی جانے والی بہترین چائے روس نو‏‏ں بھیجی جاندی اے "۔[۱]

1915ء وچ ، چین نے سائبیریا نو‏‏ں 70،297 ٹن چائے برآمد کی، جو ملک د‏‏ی چائے د‏‏ی مجموعی برآمدات دا 65 فیصد ا‏‏ے۔[۲] ایہ راستہ چائے دے روسی کارواں مرکب دا ناں ا‏‏ے۔
سائبیرین روٹ اُتے ایشیا تے یورپ دے درمیان لائن جو ایشیا تے یورپ نو‏‏ں وکھ کردا اے

کتابیات

سودھو
  • ایوری ، مارتھا۔ چائے د‏‏ی روڈ: چین تے روس اک دوسرے تو‏ں ملدے نيں مینڈارن بوکس ، 2003۔سانچہ:آئی ایس بی این ۔
  • الیگزینڈر مشی ، 'پیر تو‏ں پیٹرزبرگ تک سائبرین اوورلینڈ روٹ' ، 1864۔۔ 1863 وچ اس راستے نو‏‏ں روکیا گیا۔

حوالے

سودھو
  1. Wenyon, Charles. Across Siberia on the Great Post-road. Charles H. Kelly, London, 1896, Page 76 (reprinted by Ayer Publishing, 1971).
  2. M. I. Sladkovskii. History of Economic Relations Between Russia & China. Transaction Publishers, 2007. ISBN [[Special:BookSources/1-4128-0639-9. Page 129.