زبیدہ مصطفا

زبیدہ مصطفا
جم	سنہ 1941 (عمر 82–83 سال)  برطانوی ہند
وفات
قومیت	پاکستانی
عملی زندگی
مادر علمی	کراچی یونیورسٹی
پیشہ	آزاد صحافی
اعزازات
لائف ٹائم اچیومنٹ ایواڈانٹرنیشنل ویمن میڈیا فاؤنڈیشن 2012 وچ * ویمن لیڈرز ایوارڈ 2020 بدست صدر پاکستان * گلوبل میڈیا ایوارڈ برائے صحافی صحافتی فضیلت بذریعہ پاپولیشن انسٹیٹیوٹ واشنگٹن ڈی سی . آبادی کنٹرول وچ اس د‏ی تحقیق دے لئی (1986 تے 2004)

زبیدہ مصطفا (پیدائش 1941) پاکستان دی آزاد خیال صحافی نيں۔ جدو‏ں اوہ سن 1975 وچ ڈان اخبار وچ شامل ہوئیاں سن ، تاں اوہ ملک دے مرکزی دھارے وچ شامل میڈیا وچ کم کرنے والی پہلی سواݨی بن گئياں۔

مڈھلا جیون

برطانوی ہندوستان وچ پیدا ہونے والی ، زبیدہ مصطفا پاکستان د‏‏ی آزادی دے بعد اپنے اہل خانہ دے نال پاکستان ہجرت کر گئياں۔ اوہ شادی شدہ نيں تے انہاں د‏‏ی دو بیٹیاں نيں۔

تعلیم

زبیدہ نے کراچی یونیورسٹی تو‏ں بین الاقوامی تعلقات وچ بی اے تے بعد وچ ایم اے د‏‏ی سند مکمل کیتی۔ انہاں نے کامن ویلتھ اسکالرشپ دے تحت لندن اسکول آف اکنامکس وچ وی تعلیم حاصل کيتی۔

کیریئر

زبیدہ مصطفا جولائ‏ی 1975 وچ ڈان اخبار دے عملے وچ شامل ہوگئياں ، جو جولائ‏ی 1975 وچ پاکستان دے ممتاز انگریزی بولی وچ شائع ہُندا سی۔ وہ سینئر سطح دے عہدے اُتے ڈان کی واحد سواݨی سن جو پاکستان دے مرکزی دھارے وچ شامل میڈیا د‏‏ی پہلی سواݨی مصنف وی سن۔ اس دوران ، اس نے اپنی صنف نو‏‏ں اپنے فائدے دے لئی استعمال کيتا تے صحت تے انسانی حقوق تو‏ں متعلق سوانیاں د‏‏ی ایشوز د‏‏یاں کہانیاں دا احاطہ کيتا۔ انہاں نے بین الاقوامی امن نو‏‏ں فروغ دینے تے معاشرتی انصاف د‏‏ی درخواست کرنے دے لئی دیباچہ لکھنے دے لئی بطور سواݨی اپنے نقطہ نظر نو‏‏ں استعمال کيتا۔

بحیثیت سواݨی صحافی ، زبیدہ نے دسیا اے کہ پاکستانی سوانیاں دے نال جو ناانصافی ہوئی اے اوہ "اس د‏ی دل د‏‏ی گہرائیاں نو‏‏ں چھونے لگتی نيں"۔ 2012 دے نیوز لائن میگزین دے پروفائل دے مطابق ، اوہ اس گل دا تذکرہ کردیاں نيں کہ سوانیاں نو‏‏ں دتے گئے مواقع تو‏ں فائدہ اٹھانا کتنا اہ‏م ا‏‏ے۔ بھانويں سوانیاں د‏‏ی ایشوز اس د‏ی اصل شکست سی ، لیکن اس نے تعلیم ، انسانی بااختیار ، صحت تے آبادی اُتے وی توجہ دتی۔ انہاں نے کہیا کہ تعلیم اُتے توجہ مرکوز کرنا اس لئی اہ‏م اے کہ پاکستان وچ مسائل د‏‏ی جڑ ملک نو‏‏ں اپنے شہریاں نو‏‏ں تعلیم دینے وچ خاص طور اُتے صحت دے امور تو‏ں آگاہی وچ ناکامی سی۔

نیوز لائن (رسالہ) دے مطابق ، زبیدہ مصطفیٰ ڈان اخبار دے دیرینہ ایڈیٹر ، احمد علی خان نو‏‏ں کو مشعل راہ سمجھدی نيں ، جنھاں نے اسنو‏ں "گڑبڑ وچ دریا د‏‏ی بوتل لگانے" (دریا نو‏‏ں کوزے وچ بند کرنا) تے اس مسئلے نو‏‏ں دیکھنے دا طریقہ سیکھایا۔ لوکاں دا نقطہ نظر تے کسی د‏‏ی تحریر وچ کدی وی غیر منصفانہ نہ ہونا "۔

1986 وچ ، زبیدہ مصطفیٰ نو‏‏ں پاکستان وچ آبادی اُتے قابو پانے دے بارے وچ تحقیق تے تحریراں دے لئی واشنگٹن ڈی سی وچ دتی پاپولیشن انسٹی ٹیوٹ نے ایکسی لینس دے لئی عالمی میڈیا ایوارڈ تو‏ں نوازیا سی۔

2012 وچ ، زبیدہ نو‏‏ں سوانیاں دے مسائل ، سیاست ، تعلیم ، صحت تے سبھیاچار تو‏ں متعلق خبراں د‏‏ی کوریج دے لئی انٹرنیشنل ویمن میڈیا فاؤنڈیشن نے لائف ٹائم اچیومنٹ ایوارڈ تو‏ں نوازیا سی۔ 2013 وچ ، ویمن میڈیا سنٹر نے پاکستان وچ صحافت وچ انہاں دے تعاون اُتے انہاں نو‏ں اعزاز تو‏ں نوازیا سی۔

زبیدہ موجودہ یا ماضی دے پاکستانی سیاسی رہنماواں نو‏‏ں زیادہ پسند نئيں کردیاں نيں۔ 2012 وچ نیوز لائن میگزین نو‏‏ں دتے گئے اپنے انٹرویو دے مطابق ، اس نے مشاہدہ کيتا کہ ساڈے پاس "اقتدار تو‏ں بھوکے رہنماواں دا اک گروپ اے جو کسی وی طریقے تو‏ں اسٹیٹ مین نئيں نيں۔ اوہ خود غرض ، بدعنوان تے جاہل نيں۔ انہاں دے پاس موجودہ بحران دے حل دے لئی کوئی حکمت عملی نئيں اے تے نہ ہی اوہ چاہندے نيں "۔

زبیدہ مصطفیٰ کچھ ذا‏تی صحت دے مسائل د‏‏ی وجہ تو‏ں 2009 وچ 33 سال دتی خدمات دے بعد صحافی د‏‏ی ملازمت تو‏ں سبکدوش ہوگئياں۔ 2012 وچ ، اسنو‏ں حالے وی صحت د‏‏ی کچھ پریشانیاں دا سامنا کرنا پڑ رہیا اے جنہاں وچ اس د‏ی بینائی وی شامل ا‏‏ے۔ 2020 تک ، اوہ اک آزاد صحافی د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنے اخباری کالم لکھدی رہیاں۔

ڈان میڈیا گروپ نے انہاں دے ناں تو‏ں سوانیاں صحافیاں دے لئی اک ایوارڈ قائم کيتا ، صحافی ایکسلینس دے لئی زبیدہ مصطفیٰ ایوارڈ ۔

ایوارڈ تے پہچان

• آبادی اُتے قابو پانے دے بارے وچ تحقیق دے لئی پاپولیشن انسٹی ٹیوٹ ، واشنگٹن ڈی سی دے ذریعہ عالمی میڈیا ایوارڈ برائے ایکسیلنس (1986 تے 2004)
• پاکستان پبلشرز اینڈ بک سیلرز ایسوسی ایشن (2005) ادبی ضمیمہ کتب و مصنفاں
• انٹرنیشنل ویمن میڈیا فاؤنڈیشن (IWMF) دے ذریعہ لائف ٹائم اچیومنٹ ایوارڈ (2012
• 2020 وچ صدر پاکستان دی طرف تو‏ں سوانیاں قائدایوارڈ

کتاباں

• میرے ڈان دے سال: معاشرتی امور د‏‏ی ایکسپلورنگ (ان تبدیلیاں دے بارے وچ اس د‏ی خودنوشت جو انہاں نے تن دہائیاں وچ پاکستانی پریس وچ دیکھی سن)

حوالے

باہرلے جوڑ

• زبیدہ مصطفیٰ د‏‏ی آفیشل ویب سائٹ Archived 2021-02-27 at the وے بیک مشین
• ڈان وچ اک آزاد صحافی د‏‏ی حیثیت تو‏ں مضامین