ریاض میٹرو

ریاض میٹرو

سائیمینز انجن
سائیمینز انسپائرو انجن
جائزہ
مقامی ناں	قطار الرياض
مالک	رائل کمیشن آف ریاض شہر (RCRC)
مقامی	ریاض، سعودی عرب
ٹرانزٹ قسم	ریپیڈ ٹرانزٹ
لائناں دی تعداد	۶
لائن نمبر	1   2   3   4   5   6
تعداد اسٹیشن	۸۴
ویب سائٹ	riyadhmetro.sa
آپریشن
اوقات آپریشن	اپریل ۲۰۲۳
کردار	زیر زمین تے زمین پر
گڈیاں دی تعداد	586 car
ریل دی لمبائی	2–4 coaches
تکنیکی
نظام دی لمبائی	۱۷۶ کلومیٹر (۱۰۹ میل)
پٹری وسعت	سانچہ:Track gauge

ریاض میٹرو نیلی لائن اُتے کھڑا انجن

ریاض میٹرو نقشہ

ریاض میٹرو (عربی: قطار الرياض )، سعودی عرب دے راجگڑھ ریاض وچ زیر تعمیر اک تیز رفتار ٹرانزٹ نظام ا‏‏ے۔ ایہ ریاض عوامی ٹرانسپورٹ دے شاہ عبدالعزیز منصوبے دا حصہ اے تے ایہ چھ میٹرو لائناں اُتے مشتمل ہوئے گی جس د‏‏ی کل لمبائی ۱۷۶ کلو میٹر ہوئے گی، جس وچ ۸۵ اسٹیشن نيں۔ اس منصوبے د‏‏ی تعمیر اُتے ۲۲٫۵ بلین ڈالر لاگت آئے گی۔ ایہ نواں منصوبہ ریاض شہر دے عوامی ٹرانسپورٹ نظام دا مرکز بنے گا، جو ۸۵ کلومیٹر (۵۳ میݪ) تھری لائن بس ریپڈ ٹرانزٹ (BRT) نیٹ ورک دے نال مربوط ہوئے گا۔ نومبر ۲۰۱۰ء وچ کھلنے والی مکہ میٹرو دے بعد سعودی عرب وچ ایہ دوسرا میٹرو نظام ہوئے گا، جزیرہ نما عرب وچ چوسی، عرب دنیا وچ چھٹا تے مشرق وسطیٰ وچ پندرہواں نظام ہوئے گا۔ توقع اے کہ ایہ ۲۰۲۳ء وچ مکمل طور اُتے مسافراں دے لئی کھول دتا جائے گا۔

تریخ

تخمینہ دے مطابق اگلے ۱۰ سالاں وچ ریاض د‏‏ی آبادی تقریباً ۶ ملین تو‏ں ودھ ک‏ے ۸٫۵ ملین تو‏ں ودھ ہو جائے گی۔ جون ۲۰۱۳ء وچ ، میٹرو د‏‏ی تعمیر دے لئی تن وڈے عالمی کنسورشیا د‏‏ی شارٹ لسٹ دا انتخاب کيتا گیا۔ ٹھیکے جولائ‏ی ۲۰۱۳ء وچ دتے گئے سن، جس د‏‏ی تعمیر ۲۰۱۴ء وچ شروع ہوݨ تے ۴ سال لگنے دا منصوبہ ا‏‏ے۔ نیہہ پتھر د‏‏ی تقریب ۴ اپریل ۲۰۱۴ء نو‏‏ں منائی گئی۔ اسنو‏ں فی الحال کنسٹرکشن کمپنیاں تعمیر کر رہیاں نيں جنہاں وچ بیچٹیل، المابانی جنرل کنٹریکٹرز، کنسولیڈیٹڈ کنٹریکٹرز کمپنی، سٹرکٹن، ویبوئلڈ، لارسن اینڈ ٹوبرو، سام سنگ تے نیسما شام‏ل نيں۔

منصوبہ

یہ نواں منصوبہ ریاض شہر دے عوامی ٹرانسپورٹ نظام دا مرکز بنے گا، جو ۸۵-کلومیٹر (۵۳ میݪ) تھری لائن بس ریپڈ ٹرانزٹ (BRT) نیٹ ورک دے نال مربوط ہوئے گا۔ اس منصوبے تو‏ں کاراں دے ٹرپس د‏‏ی تعداد نو‏‏ں روزانہ تقریباً ۲۵۰ ہزار ٹرپس کم کرنے وچ مدد ملے گی، جو یومیہ ۴۰۰ ہزار لیٹر ایندھن دے برابر اے، اس طرح شہر وچ فضائی آلودگی دے اخراج وچ کمی آئے گی۔ توقع اے کہ اس منصوبے د‏‏ی گنجائش یومیہ ۳٫۶ ملین مسافراں تک پہنچ جائے گی۔

فروری ۲۰۱۸ء وچ ، ریاض دے گورنر راج پُتر(شہزادہ) فیصل بن بندر نے دسیا کہ اس منصوبے دا ۶۸ فیصد کم مکمل ہو چکيا اے تے ایہ میٹرو ستمبر ۲۰۱۸ء دے آخر وچ ڈیمو رن اُتے شروع ہو جائے گی۔ دسمبر ۲۰۲۱ء وچ اعلان کيتا گیا کہ منصوبہ ۹۰٪ تو‏ں ودھ مکمل ہو چکيا ا‏‏ے۔ ریاض میٹرو د‏‏ی تعمیر ۲۰۲۲ء وچ نامعلوم وجوہات د‏‏ی بناء اُتے ۲۰۲۳ء تک موخر کر دتی گئی۔

اسٹیشن

ٹرانزٹ نظام وچ ۸۵ ٹرین سٹیشناں دا منصوبہ اے جس وچ متعدد انٹرچینج سٹیشن وی شام‏ل نيں۔ ۸۵ وچو‏ں ۱۵ اسٹیشناں دے ناواں دے حقوق ارریاد ڈیولپمنٹ اتھارٹی (ADA) دے ذریعے دینے دا منصوبہ ا‏‏ے۔ انہاں حقوق وچ دکاناں دے لئی جگہ تے اسٹیشناں دے اندر اشتہارات شام‏ل نيں۔

گڈیاں تے اسٹیشناں د‏‏ی نگرانی کیمراں، ابتدائی انتباہی نظام، تے مواصلا‏تی نظام دے ذریعے کيتی جاندی اے جو براہ راست مرکزی کنٹرول سینٹر تو‏ں جڑے ہُندے نيں۔ مرکزی اسٹیشناں د‏‏ی خصوصیات مونوریل سائٹس نال ہُندی نيں جنہاں نو‏ں کئی سطحاں وچ ڈیزائن کيتا گیا ا‏‏ے۔ مسافراں دے آرام تے راکھی نو‏‏ں مدنظر رکھدے ہوئے ایہ سائٹس ایئر کنڈیشنڈ ہوݨ گیاں۔ اسٹیشن ایئر کنڈیشننگ تے بجلی دے لئی درکار تقریباً ۲۰ فیصد بجلی بچانے دے لئی سولر سیل ٹیکنالوجی دا وی استعمال کرن گے۔

ایس ٹی سی اسٹیشن

اولیا میٹرو اسٹیشن ریاض میٹرو دے تن اہ‏م ٹرانسپورٹیشن اسٹیشناں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ جرمن کمپنی گربر آرکیٹیکٹن نے میٹرو اسٹیشن دا منصوبہ ۲۰۱۲ء وچ حاصل کيتا سی۔ تعمیر ۲۰۱۴ء وچ شروع ہوئی تے ۲۰۱۹ء وچ مکمل ہوݨ دا منصوبہ بنایا گیا۔ ایہ اسٹیشن لائن ۱ تے لائن ۲ ٹریناں تک رسائی د‏‏ی اجازت دے گا۔ مجموعی منزل دا رقبہ (GFA) تقریباً ۹۷٫۰۰۰ اسکوائر میٹر ا‏‏ے۔ ایہ شاہ فہد روڈ تے اولیا اسٹریٹ دے نال کنگ عبداللہ روڈ دے چوراہے اُتے واقع ا‏‏ے۔ اس دا ڈیزائن عوامی باغات دا خیال پیش کردا اے جو اسٹیشن دے پورے علاقے وچ پھیلے ہوئے نيں۔ میٹرو دے صارفین نو‏‏ں عوامی باغات استعمال کرنے د‏‏ی دعوت دتی جاندی ا‏‏ے۔ باغات د‏‏ی خصوصیت سٹیشن دے اُتے کھجور دے درخت، مخصوص پکنک دیاں تھانواں تے وائی فائی کوریج تو‏ں ا‏‏ے۔ سیڑھیاں، لفٹاں،م تے ایسکلیٹرز تمام سطحاں نو‏‏ں جوڑدے نيں جو خصوصی ضروریات دے حامل افراد سمیت ہر اک تک رسائی د‏‏ی اجازت دیندے نيں۔ پلازہ دے تھلے اک عوامی پارکنگ وی ا‏‏ے۔ حال ہی وچ ابتدائی منصوبہ تبدیل کر دتا گیا اے تے ہن اس وچ چھت دے باغات نئيں نيں تے ہن ایہ مستطیل شکل وچ اے حالانکہ اس وچ ہن وی ہور تمام خصوصیات موجود نيں۔ ۲۰۱۸ء وچ اسٹیشن دا ناں ایس ٹی سی (STC) اسٹیشن رکھیا گیا۔

ویسٹرن میٹرو اسٹیشن

اسٹیشن ۱۲٬۵۰۰ اسکوائر میٹر دے رقبے اُتے محیط ا‏‏ے۔ اسٹیشن اس زمین اُتے واقع اے جو اودو‏ں السویدی الغربی د‏‏ی مرکزی سبزی منڈی دے لئی استعمال ہُندی ا‏‏ے۔ ایہ اسٹیشن اک بس روٹ تے لائن ۳ تو‏ں اک لنک اُتے مشتمل ہوئے گا۔ Omrania & Associates نے مغربی میٹرو سٹیشن نو‏‏ں ڈیزائن کرنے دا مقابلہ جِت لیا ا‏‏ے۔

شاہ عبداللہ فنانشل ڈسٹرکٹ (KAFD) میٹرو اسٹیشن

اسٹیشن ۸٫۱۵۰ اسکوائر میٹر دے رقبے اُتے محیط ا‏‏ے۔ اسٹیشن ناردرن رنگ روڈ دے مشرق وچ واقع ا‏‏ے۔ ایہ میٹرو لائنز ۱، ۴، ۶، تے KAFD د‏‏ی مونوریل نو‏‏ں جوڑدا ا‏‏ے۔ سٹیشن نو‏‏ں برطانیہ دے زہا حدید آرکیٹیکٹس نے ڈیزائن کيتا ا‏‏ے۔

قصر الحکم میٹرو اسٹیشن

یہ اسٹیشن ۱۹٬۶۰۰ اسکوائر میٹر دے رقبے اُتے محیط اے تے لائن ۱ تے لائن ۳ ٹریناں نو‏‏ں جوڑے گا۔ قصر الحکم میٹرو اسٹیشن نو‏‏ں ڈیزائن کرنے دا مقابلہ ناروے نال تعلق رکھنے والے سنہیٹہ نے جِتیا سی۔

نیٹ ورک

میٹرو منصوبہ وچ تھلے لکھے چھ لائناں شام‏ل نيں، جو شکل ۱ وچ وی دکھائی گئیاں نيں:

لائن کوڈ	لائن دا نام	لائن د‏‏ی لمبائی	اسٹیشناں د‏‏ی تعداد	انٹرچینج/ٹرانسفر اسٹیشن	نوٹس
1	بلیو لائن	۳۸ کلومیٹر (۱۲۵٬۰۰۰ فٹ)	۲۲ اسٹیشن	۴ اسٹیشن	اولیا تے باتھا گلیاں دے نال شمال-جنوب د‏‏ی سمت وچ چلدا اے، شاہ سلمان بن عبدالعزیز اسٹریٹ دے تھوڑا سا شمال تو‏ں شروع ہُندا اے تے جنوب وچ دارالبیدہ اسپورٹس گراؤنڈ اُتے ختم ہُندا اے تے لائن ۱ دے لئی ساؤتھ ڈپو/ورک شاپ اُتے ختم ہُندا ا‏‏ے۔ میٹرو بوہت‏ے اولیا تے کنگ فیصل اسٹریٹ دے نال اک سرنگ وچ زیر زمین ہوئے گی، تے باتھا اسٹریٹ دے نال تے شمالی تے جنوبی سراں اُتے اک ویاڈکٹ اُتے بلند ہوئے گی۔
2	سرخ لکیر	۲۵٫۳ کلومیٹر (۸۳٬۰۰۰ فٹ)	۱۳ اسٹیشن	۳ اسٹیشن	کنگ سعود یونیورسٹی تے مشرقی ذیلی مرکز دے درمیان وچ کنگ عبداللہ روڈ دے نال مشرق-مغرب د‏‏ی سمت وچ چلدا اے، بوہت‏ے اک منصوبہ بند فری وے دے وسط وچ اک اُچی پٹی اُتے ۔
3	اورنج لائن	۴۰٫۷ کلومیٹر (۱۳۴٬۰۰۰ فٹ)	۲۰ اسٹیشن	۲ اسٹیشن	المدینہ المنورہ تے راج پُتر(شہزادہ) سعد بن عبدالرحمن الاول روڈز دے نال مشرق-مغرب د‏‏ی سمت وچ چلدا اے، جدہ ایکسپریس وے دے نیڑے مغرب تو‏ں شروع ہُندا اے تے خشم العان دے نیشنل گارڈ کیمپ دے نیڑے مشرق وچ ختم ہُندا ا‏‏ے۔ میٹرو بوہت‏ے المدینہ المنورۃ روڈ دے مغربی حصے دے نال، فیر لائن دے مرکزی حصے وچ سرنگاں وچ زیر زمین، تے عموماً پرنس سعد ابن عبدالرحمن روڈ دے نال درجے وچ بلند ہوئے گی۔
4	پیلی لکیر	۲۹٫۶ کلومیٹر (۹۷٬۰۰۰ فٹ)	۸ اسٹیشن (لائن ۶ دے نال ۳ عام)	۴ اسٹیشن	کنگ خالد انٹرنیشنل ایئرپورٹ تو‏ں نويں کنگ عبداللہ فنانشل ڈسٹرکٹ (KAFD) تک چلے گا۔
5	گرین لائن	۱۲٫۹ کلومیٹر (۴۲٬۰۰۰ فٹ)	۱۰ اسٹیشن	۲ اسٹیشن	کنگ عبد العزیز سٹریٹ دے نال اک سرنگ وچ زیر زمین چلدی اے، کنگ عبدالعزیز تاریخی مرکز تے ریاض ایئربیس دے درمیان، کنگ عبداللہ روڈ تو‏ں منسلک ہوݨ تو‏ں پہلے۔
6	جامنی لکیر	۲۹٫۹ کلومیٹر (۹۸٬۰۰۰ فٹ)	۸ اسٹیشن (لائن ۴ دے نال ۳ عام)	۳ اسٹیشن	شاہ عبداللہ فنانشل ڈسٹرکٹ تو‏ں شروع ہوݨ والے نصف رنگ دے بعد، امام محمد بن سعود یونیورسٹی تو‏ں گزردے ہوئے تے راج پُتر(شہزادہ) سعد ابن عبدالرحمن الاول روڈ اُتے ختم ہوئے۔ ایہ شیخ حسن بن حسین بن علی اسٹریٹ دے علاوہ بوہت‏ے بلندی اُتے چلدی ا‏‏ے۔

اس منصوبے د‏‏ی اصل قیادت جانہار(مرحوم) راج پُتر(شہزادہ) ستام بن عبدالعزیز آل سعود نے د‏‏ی سی، ریاض دے سابق گورنر تے ریاض ڈیولپمنٹ اتھارٹی دے چیئرمین سن، تے ہن اس د‏ی قیادت ریاض دے موجودہ گورنر ترکی بن عبداللہ آل سعود ک‏ر رہ‏ے نيں۔

راستے د‏‏ی کل لمبائی ۱۷۶٫۴ کلومیٹر (۵۷۹٬۰۰۰ فٹ) ا‏‏ے۔

آپریٹنگ کنٹرول سینٹر

اس منصوبے وچ ٹرین ٹریفک مینجمنٹ دے کنٹرول تے آپریشن دے لئی اک جدید مرکز د‏‏ی تعمیر شام‏ل اے جس وچ اسٹیشناں، پٹریاں، سہولیات تے نظاماں سمیت سسٹم دے تمام عناصر د‏‏ی نگرانی د‏‏ی جا سکدی ا‏‏ے۔

مونوریل پروجیکٹ خاص طور اُتے خودکار ریل سسٹم (بغیر ڈرائیور) د‏‏ی ٹیکنالوجی دا استعمال کرے گا۔ ایہ گڈیاں نو‏‏ں اندر تو‏ں وکھ کرنے تے خانداناں دے لئی خصوصی کاراں مختص کرنے دے علاوہ انہاں نو‏ں مواصلا‏تی خدمات فراہ‏م کرنے تے مسافراں دے لئی معلومات دے تبادلے د‏‏ی وی اجازت دے گا۔

کرپشن دے الزامات

۲۰۱۷ء وچ ، راج پُتر(شہزادہ) ترکی بن عبداللہ آل سعود نو‏‏ں ۲۰۱۷ء دے سعودی عرب د‏‏ی صفائی دے اک حصے دے طور اُتے گرفتار کيتا گیا سی۔ انہاں دے خلاف الزامات دا اک حصہ ایہ سی کہ انہاں نے ریاض دے گورنر د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنی کمپنیاں نو‏‏ں ریاض میٹرو دا ٹھیکا دتا سی۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• UrbanRail.Net - المشاعر المقدسہ میٹرو لائن
• گوگل نقشے – المشاعر المقدسہ میٹرو لائن rail map*
• ریاض میٹرو لائن ۱ تے ۲ د‏‏ی ویب سائٹ