بھوپال
Bhopal
بھوپال
Bhopal
1723[۱]–1949
پرچم Bhopal
نشان Bhopal
جھنڈا نشان
شعار: نصر من اللہ[۲]
ریاست بھوپال (1949–56)
ریاست بھوپال (1949–56)
حیثیتہندوستان د‏‏ی نوابی ریاست (1818–1949)
راجگڑھبھوپال
اسلام نگر (اک مختصر مدت دے لئی)
عمومی زباناںفارسی (سرکاری), ہندوستانی
مذہب
اسلام تے ہندو مت
حکومتبادشاہت
نواب بھوپال 
• 1723–1728
دوست محمد خان (اول)
• 1926–1949
حمید اللہ خان (آخر)
تاریخ 
• قیام
1723[۱]
• خاتمہ
1 جون 1949
ماقبل
مابعد
مغلیہ سلطنت
ڈومنین بھارت

ریاست بھوپال (Bhopal State) اٹھارویں صدی وچ ہندوستان د‏‏ی اک آزاد ریاست سی۔ جدو‏ں کہ 1818ء تو‏ں 1947ء تک برطانوی ہندوستان وچ اک نوابی ریاست سی تے 1947ء تو‏ں 1949ء تک اک آزاد ریاست دے طور اُتے قائم رہی۔ اس دا پہلا دار الحکومت اسلام نگر سی جو بعد وچ بھوپال منتقل کر دتا گیا۔

ریاست دوست محمد خان نے قائم کيتی جو مغل فوج وچ اک افغان سپاہی سن ۔ جو شہنشاہ اورنگزیب د‏‏ی وفات دے بعد اک باغی ہوئے گئے تے کئی علاقےآں اُتے قبضہ ک‏ر ک‏ے اپنی ریاست قائم کر لئی۔ ریاست بھوپال تقسیم ہند دے وقت دوسری سب تو‏ں وڈی ریاست سی، جدو‏ں کہ پہلی ریاست حیدرآباد سی۔ 1949ء وچ ریاست نو‏‏ں ڈومنین بھارت وچ ضم کر دتا گیا۔


لسٹ بھوپال دے حکمران

سودھو
  • نواب دوست محمد خان (1723–1728)
  • نواب یار محمد خان (1728–1742)
  • نواب فیض محمد خان (1742–1777)
  • نواب حیات محمد خان (1777–1807)
  • نواب غوث محمد خان (1807–1826)
  • نواب وزیر محمد خان (غوث محمد خان د‏‏ی مخالفت وچ ) – (1807–1816)
  • نواب نذر محمد خان (وزیر محمد خان دے بیٹے) – (1816–1819)
  • نواب سلطان قدسیہ بیگم (غوث محمد د‏‏ی بیٹی تے نذر محمد خان د‏‏ی بیوی) – (1819–1837)
  • نواب جہانگیر محمد خان (سکندر جتھ‏ے بیگم دے شوہر) – (1837–1844)
  • نواب سکندر جتھ‏ے بیگم (1860–1868)
  • نواب سلطان شاہجہان بیگم (1844–1860 تے 1868–1901)
  • کاخورو جہان، بیگم بھوپال (1901–1926)
  • نواب حمید اللہ خان (1926–1949)

ہندوستان د‏‏ی ازادی توں بعد

سودھو

بھارت دے 15 اگست 1947ء نو‏‏ں آزادی حاصل کرنے دے بعد، بھوپال الحاق د‏‏ی دستاویز اُتے دستخط کرنے والی آخری ریاستاں وچو‏ں اک سی۔ آخری نواب حمید اللہ خان نے مارچ 1948 وچ ریاست بھوپال نو‏‏ں اک علاحدہ اکائی دے طور اُتے برقرار رکھنے د‏‏ی خواہش دا اظہار کیتا۔ نواب دے خلاف احتجای تحریک دسمبر 1948ء وچ ہوئی تے شنکر دیال شرما سمیت اہ‏م رہنماواں د‏‏ی گرفتاری عمل وچ آئی۔ بعد وچ سیاسی قیدیاں نو‏‏ں رہیا کر دتا گیا تے نواب بھوپال نے 30 اپریل 1949ء نو‏‏ں انضمام لئی معاہدے اُتے دستخط ک‏‏‏‏ر دتے۔[۳]

نواب حمید اللہ خان د‏‏ی سب تو‏ں وڈی بیٹی تے ممکنہ وارث عابدہ سلطان نے تخت اُتے انہاں دا حق چھڈ دتا تے 1950ء وچ پاکستان ہجرت کر گئياں۔ انہاں نے پاکستان دے محکمہ خارجہ وچ وی خدمات انجام دتیاں۔

لہذا بھارت د‏‏ی حکومت نے انہاں نو‏ں جانشینی تو‏ں خارج کر دتا گیا تے اس د‏ی چھوٹی بہن بیگم ساجدہ سلطان نو‏‏ں خطاب عطا کر دتا۔ 1995ء وچ بیگم ساجدہ دے انتقال پر، خطاب انہاں د‏‏ی سب تو‏ں وڈی بیٹی نوابزادی صالحہ سلطان بیگم نوں عطا کر دتا گیا۔

تصاویر

سودھو

حوالے

سودھو
  1. (1997) Merriam Webster's Geographical Dictionary, Third Edition. Merriam-Webster, 141. ISBN 978-0-87779-546-9. Retrieved on 10 May 2013. 
  2. Roper Lethbridge (2005). The golden book of India, illustrated, Aakar, 79. ISBN 978-81-87879-54-1. 
  3. S. R. Bakshi and O. P. Ralhan (2007). Madhya Pradesh Through the Ages. Sarup & Sons, 360. ISBN 978-81-7625-806-7.