رفیع الدین دیوبندی
| رفیع الدین دیوبندی | |
|---|---|
| جم | 28 دسمبر 1836 |
| وفات | 22 جنوری 1891 (55 سال) |
| مدفن | جنت البقیع |
| شہریت |  برطانوی ہندستان
|
| مناصب | |
| مہتمم دارالعلوم دیوبند | |
| دفتر وچ دسمبر ۱۸۶۷ – ۱۸۶۹ |
|
| عملی زندگی | |
| پیشہ | عالم |
 باب اسلام
| |
ترمیم  | |
حضرت مولانا رفیع الدین آپ 1252ہ مطابق 1836ء وچ پیدا ہوئے۔ حضرت شاہ عبد الغنی مجددی ؒ دے خلفا وچ سن نوں علمی حیثیت معمولی سی لیکن انتظامی امور دا زبر دست ملکہ سی تے اس بارے وچ ميں عجیب و غریب صفات دے ما لک سن ۔ انہاں دا شما ر اپنے او لیا ئے دا ملین وچ سی۔ دو مرتبہ دا رالعلوم دے مہتمم مقرر ہوئے پہلی مرتبہ 1284ہ مطا بق 1867ء تے 1285ہ مطا بق 1868ء وچ حاجی صاحبؒ دے سفر حج دے زمانے وچ اہتمام دی خدمات انجام دتیاں۔ فیر تقریبا تن سال دے بعد 1288ہ مطا بق 8171ء وچ مستقل مہتمم قرار پائے تے 1306ہ مطا بق 1888ء دے اوائل تک اس منصب اُتے فا ئز رہے۔ مشہور اے کہ دیانت تے امانت دے سا تھ انتظامی سلیقے دا بوہت گھٹ اجتماع ہو توں اے مگر آپ وچ ایہ صفات بدرجہءاتم موجود سن۔ کل مدت اہتمام تقریبا 19سال اے ۔
دار العلوم دی اکثر ابتدائی عما رتاں آپ ہی دے زمانۂ اہتمام وچ تعمیر ہو ئاں انہاں دے تعمیر ی ذوق دا اندا زہ ا س زمانے دی عمارتاں با لخصوص نو درے و غیر ہ دی پختگی استواری تے حسن تعمیر توں کيتا جا سکدا اے ایہ عمارت دار العلوم دی عما رتاں وچ اک ممتاز شان اپنے اندر لئی ہوئے اے۔
حضرت مولانا مفتی عزیزالرحمان ؒ (متوفتی 1347ہ مطابق 1928ء) نوں رفیع الدین ؒ توں خلافت حا صل سی۔ 1306ہ مطا بق 1888ء وچ آپ بقصد ہجرت مدینہ منو رہ تشریف لے گئے تے اوتھے ای دو سال دے بعد 1308ء وچ انتقال فرمایا تے جنت البقیع وچ دفن ہوئے ۔