راجا بھارا مل
راجا بھارا مَل یا راجا بِہارِی مَل، بِہار مَل، بَھرمَل، بھج مَل (پیدائش: 1498ء– وفات: 27 جنوری 1574ء) ریاست آمیر دا راجا سی جسنوں اج جے پور کہیا جاندا اے۔ راجا بھارا مل دی وجہ شہرت اُس دی بیٹی مریم الزمانی المعروف بہ جودھا بائی اے جس دی شادی مغل شہنشاہ جلال الدین اکبر توں ہوئی سی۔ اِس شادی توں مسلم ہندو تعلقات وچ بہتری دیکھنے وچ آئی تے مغلیہ سلطنت دا ولی عہد نورالدین جہانگیر دی پیدائش وی جودھا بائی توں ہوئی تھی۔راجا بھارا مَل پہلا راجپوت حکمران سی جو جلال الدین اکبر دے دربار توں وابستہ ہويا، حالانکہ اِس توں پہلے کوئی ہندو یا راجپوت حکمران مسلم حکمراناں توں تعلقات یا دربار توں وابستگی اختیار نئيں کردا سی ۔
سوانح
سودھوخاندان تے ابتدائی حالات
سودھوراجا بہارا مل دی پیدائش ء وچ آمیر وچ ہوئی۔ اُس دا باپ پرتھوی راج سنگھ اول ریاستِ آمیر دا حکمران سی ۔ راجا بہارا مل دی ماں راٹھور خاندان توں سی جس دا ناں رانی اَپُوروَا دیوی سی ۔ اوہ بیکانیر دے راؤ رانا لنکارن دی بیٹی سی۔
عہد حکومت
سودھو4 نومبر 1527ء نوں پرتھوی راج سنگھ اول فوت ہويا تاں اُس دا وڈا لڑکا پورن مل ریاست آمیر دا حکمران بن بیٹھیا۔ 19 جنوری 1534ء نوں مندرَیل دے مقام اُتے اوہ نصیر الدین ہمایوں دی حمایت وچ بیانہ دے قلعہ دی فتح دے دوران قتل ہويا۔ پورن مل دا نو عمر بیٹا سوجامل سی جو نو عمری دے سبب تخت نشاں نئيں کیتا گیا بلکہ پورن مل دا وڈا بھائی بھیم سنگھ ریاست آمیر دا حکمران بن گیا۔ 22 جولائی 1537ء نوں بھیم سنگھ دا انتقال ہوئے گیا تاں رتن سنگھ تخت نشین ہويا۔ 15 مئی 1548ء نوں رتن سنگھ اپنے بھائی اسکران دے ہتھوں قتل ہويا۔ اسکران حکمران تاں بن گیا مگر ریاست آمیر دے امرا اُس توں بدظن ہوئے گئے تے یکم جون 1548ء نوں اسکران نوں تخت توں اُتار کر بہارا مَل نوں راجا بنا دتا۔
مغل شہنشاہ نصیر الدین ہمایوں دے اِنتقال دے بعد ہر طرف شر انگیزی شروع ہوئے گئی سی تے شیر شاہ سوری دے غلام حاجی خاں نے شورش برپا کردتی تے اُس نے مجناں خاں قاقشال دی جاگیر نارنول دا محاصرہ کے لیا سی ۔ اُس زمانے وچ راجا بہارا مَل مجناں خاں قاقشال دا شریک ہوئے گیا تے خوش اِخلاقی دی وجہ توں درمیان وچ پے گیا تے صلح دے ذریعے قلعہ اُتے قبضہ کرکے مجناں خاں نوں عزت دے نال رخصت کر دتا۔[۱]
شہنشاہ اکبر دے عہد وچ
سودھو- ہور پڑھو: پانی پت دی دوسری لڑائی، ہیمو
1556ء وچ جدوں پانی پت دی دوسری لڑائی وچ ہیمو قتل ہوئے گیا تاں جلال الدین اکبر دی شہرت ہندوستان دی دوسری ریاستاں وچ پھیل گئی تاں مجناں خاں قاقشال نے راجا بہارا مَل نوں دربارِ شاہی وچ طلبی دا فرمان بھیجیا۔ راجا نے حکم دی تعمیل دی تے 1556ء وچ دربارِ شاہی وچ حاضر ہويا۔ 1562ء وچ جدوں جلال الدین اکبر حضرت خواجہ معین الدین چشتی اجمیری دی درگاہ اُتے حاضری دے لئی اجمیر گیا تاں اوتھے توں واپسی اُتے اُس دی ملاقات راجا بہارا مَل توں ہوئی تے راجا نے اپنی بیٹی مریم الزمانی المعروف بہ جودھا بائی مغل شہنشاہ دے عقد وچ دینے دی اِجازت طلب کيتی جس اُتے جلال الدین اکبر نے اُس دی درخواست نوں قبول کردے ہوئے جودھا بائی توں سانبھر دے مقام اُتے 6 فروری 1562ء نوں اپنے عقد وچ لیندے ہوئے ملکہ دے عہدہ اُتے فائز کر دتا۔[۲]
وفات
سودھو27 جنوری 1574ء نوں راجا بہارا مَل نے قلعہ آگرہ وچ وفات پائی تے اُسنوں قلعہ آمیر وچ دفن کیتا گیا۔
- ↑ صمصام الدولہ شاہنواز خان: مآثر الامراء، جلد 3، صفحہ 78۔
- ↑ صمصام الدولہ شاہنواز خان: مآثر الامراء، جلد 3، صفحہ 78/79۔