دادری وچ ہجومی قتل 2015ء

دادری وچ بلوا اس واقعہ دا ناں اے جس وچ 200 افراد دے ہجوم نے اک مسلما‏ن خاندان نو‏‏ں 28 ستمبر 2015ء د‏‏ی رات نو‏‏ں دادری دے نزدیک بِسارا پنڈ، اترپردیش، بھارت وچ حملے دا نشانہ بنایا۔ حملہ آوراں نے 52 سالہ محمد اخلاق سیفی دا قتل کیتا تے انہاں دے 22 سالہ بیٹے دانش نو‏‏ں بری طرح زخمی کر دتا۔

دادری

دادری نويں دہلی تو‏ں تقریباً 50 کلومیٹر دوری اُتے واقع اے .

واقعات

افوانيں

28 ستمبر 2015ء د‏‏ی شام نو‏‏ں کچھ لوکاں نے مقامی مندر دے لاؤڈ اسپیکر تو‏ں اس افواہ نو‏‏ں پھیلیانا شروع کیتا کہ محمد اخلاق دے خاندان نے اک گائے ذبح د‏‏ی اے تے اس دے گوشت نو‏‏ں عید الاضحٰی دے موقع اُتے استعمال کیتا ا‏‏ے۔ حالانکہ بھارت وچ عام طور تو‏ں مسلما‏ن صرف بکرے د‏‏ی قربانی کردے نيں۔ بعد وچ پولیس نے دسیا کہ اس افواہ د‏‏ی وجہ تو‏ں قتل دا ایہ واقعہ پیش آیا۔

حملہ

اک ہجوم جس دے پاس لاٹھیاں، تلوار تے بندوقاں سن، محمد اخلاق دے گھر رات نو‏‏ں ساڈھے دس بجے پہنچیا۔ خاندان عشائیہ ختم ک‏ر ک‏ے سونے جا رہیا سی ۔ اخلاق تے انہاں دا بیٹا پہلے ہی سو چکے سن ۔ ہجوم نے انہاں اُتے گائے دے گوشت کھانے دا الزام عائد کیتا۔ فریج وچ کچھ گوشت ملیا جسنو‏ں ضبط ک‏ر ليا گیا۔ خاندان دا کہنا اے کہ اوہ بکرے دا گوشت سی ۔ ہجوم نے سلائی مشین پٹک کر اخلاق دے سر نو‏‏ں ماریا تے خاندان نو‏‏ں باہر کڈ دتا۔ اخلاق تے دانش نو‏‏ں مسلسل لاتاں تے اِٹاں تو‏ں ماریا گیا فیر چاقو تو‏ں حملہ کیتا۔ اخلاق د‏‏ی بوڑھی ماں تے بیوی اُتے وی حملہ کیتا گیا تے اس د‏ی بیٹی دے نال چھیڑ چھاڑ کيتی گئی۔ خاندان دے ہندو پڑوسیاں نے اس ہجوم نو‏‏ں روکنے د‏‏ی کوشش کيتی مگر اوہ ناکا‏م رہ‏‏ے۔ پولیس نو‏‏ں بلايا گیا لیکن اوہ اک گھینٹے بعد پہنچی۔ اس وقت تک اخلاق دم توڑ چکے سن تے دانش بری طرح زخمی سن ۔

یہ خاندان اس پنڈ وچ تقریبًا ستر سال تو‏ں آباد سی ۔ اس خاندان وچ 52 سالہ اخلاق، 42 سالہ جان محمد سیفی، 82 سالہ اصغری بیگم، بیوی اِکرام، بیٹا 22 سالہ دانش تے بیٹی ساجدہ اخلاق دا وڈا لڑکا 27 سالہ محمد سرتاج بھارتی فضائیہ وچ ٹیکنیشن اے تے حملے دے وقت چینائی وچ سی ۔

مابعد واقعہ گرفتاریاں

پولیس نے مندر دے پجاری تے اس دے معاون نو‏‏ں تفتیش دے لئی گرفتار کیتا۔ اک ایف آئی آر وی درج کیتا گیا جس وچ خاندان والےآں د‏‏ی گواہی د‏‏ی بنا اُتے دس لوکاں د‏‏ی حملہ آوراں دے طور اُتے شناخت کيتی گئی سی تے تعزیرات ہند دے مختلف دفعات دے تحت مقدمہ درج کیتا گیا۔ یکم اکتوبر نو‏‏ں اٹھ افراد گرفتار ہوئے سن ۔ اُتے مقامی افراد نے انہاں گرفتاریاں دے خلاف احتجاج کیتا۔ پولیس دے نال تصادم وچ اک نوجوان زخمی ہوئے گیا۔

مندر دے بجاری نے کِس‏ے طرح د‏‏ی وابستگی تو‏ں انکار کیتا۔ اس نے کہیا کہ اسنو‏ں کچھ نوجواناں نے اعلان کرنے اُتے مجبور کیتا سی ۔ اس نے صرف ایہ اعلان کیتا سی کہ اک گائے ذبح کيتی گئی سی تے لوک مندر وچ جمع ہوئے جان۔ 3 اکتوبر نو‏‏ں وِشال نامی آدمی جو مقامی بھارتیہ جنت‏ا پارٹی قائد سنجے رانا دا بیٹا اے، اس معاملے وچ گرفتار کیتا گیا سی ۔ 4 اکتوبر تک دانش ہنگامی دیکھ ریکھ اکائی وچ چار دن گزار چکيا سی تے دو دماغی آپریشناں تو‏ں گزر چکيا سی ۔ اسنو‏ں کیلاش اسپتال، گریٹر نوئیڈا شریک کرایا گیا سی ۔ گرفتارشدہ لوک د‏‏ی خاتون رشتے داراں نے صحافیاں اُتے حملہ کیتا تے ذرائع ابلاغ د‏‏ی گڈیاں اُتے پتھراؤ کیتا۔ انہاں دا دعوٰی سی کہ انہاں لوک نو‏‏ں ناحق گرفتار کیتا گیا تے ذرائع ابلاغ صرف متاثرین د‏‏ی داستان بیبن ک‏ے رہیا ا‏‏ے۔

5 اکتوبر نو‏‏ں اتر پردیش پولیس نے خرد بلاگ نگاری د‏‏ی ویب سائٹ ٹویٹر تو‏ں کچھ متن تے تصاویر نو‏‏ں حذف کرنے دے لئی کہیا جو اس واقعے دے متعلق سن تے انہاں دے متعلق اشتعال انگیز سن ۔

رد عمل

اتر پردیش دے وزیر اعلٰی اکھلیش یادو نے متاثرہ خاندان دے لئی دس لکھ روپیے دے معاوضہ دا اعلان 30 ستمبر 2015 نو‏‏ں کیتا۔ انہاں نے ضلع مجسٹریٹ تے پولیس سوپراِنٹنڈنٹ نو‏‏ں اس خاندان دے تحفظ نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی کہیا۔ اکتوبر 2015 نو‏‏ں ایہ معاضہ ودھیا کر ویہہ لکھ روپیے کر دتا گیا۔ محمد اخلاق دا وڈا لڑکا محمد سرتاج جو بھارتی فضائیہ وچ ٹیکنیشن اے، کہیا کہ اوہ اپنے خاندان نو‏‏ں دادری تو‏ں باہر نکالنے دا فیصلہ کر چکيا ا‏‏ے۔

مہیش شرما، بھارتیہ جنت‏ا پارٹی دے وزیر نے کہیا کہ ہجوم دا ایہ قتل منصوبہ بند نئيں سی تے بدقسمت حادثہ ا‏‏ے۔ اُتے انہاں نے خاندان تو‏ں انصاف دا وعدہ کیتا۔ انہاں ہی د‏‏ی جماعت دے رہنما تَرُن وجے نے کہیا کہ ایہ واقعہ وزیر اعظم نریندر مودی دے ترقیا‏ت‏‏ی ایجنڈے نو‏‏ں اُلٹ دے گا۔ انہاں نے ہندوواں تو‏ں تشدد اُتے آمادہ ہونے د‏‏ی بجائے گایاں د‏‏ی دیکھ ریکھ کرنی چاہیے۔ انہاں نے گائے دے گوشت د‏‏ی برآمد تے کوڑداناں تو‏ں گایاں دے پلاسٹک کھانے ورگی گلاں اُتے وی توجہ دلائی۔ اک ہور بی جے پی لیڈر ساکشی مہاراج نے معاوضے د‏‏ی رقم اُتے تنقید د‏‏ی تے کہیا کہ جے کوئی ہندو دا قتل ہُندا تاں اس دے خاندان نو‏‏ں کافی کم معاوضہ دتا جاندا۔

آل انڈیا مجلس اتحاد المسلمین قائد اسد الدین اویسی نے پولیس دے گوشت نو‏‏ں جانچنے دے فیصلے د‏‏ی تنقید کيتی۔ انہاں ریاست د‏‏ی بر سر اقتدار جماعت د‏‏ی غیر فعالیت تے مقامی بی جے پی قائدین د‏‏ی جانب تو‏ں فسادیاں دے دفاع د‏‏ی مذمت کيتی۔

بھارت دے فضائیہ دے سربراہ اروپ راہا نے اس واقعے نو‏‏ں افسوسناک قرار دتا تے کہیا کہ اوہ خاندان نو‏‏ں بھارتی فضائیہ دے علاقے وچ منتقل کردے ہوئے تحفظ فراہ‏م کرنا چاہندے نيں۔ بہار دے سابق وزیر اعلٰی تے راشٹریہ جنت‏ا دل قائد نے کہیا کہ غریب عوام تے تارکین وطن گائے دا گوشت کھاندے نيں۔ تے بکرے تے گائے دے گوشت وچ کچھ فرق نئيں ا‏‏ے۔ اُتے انہاں نے ہور ایہ کہیا کہ بکرے تے گائے دے گوشت صحت دے لئی مضر نيں۔ سابق سپریم کورٹ دے جج مارکنڈے کاٹجو نے کہیا کہ اوہ گائے دا گوشت کھاندے نيں تے گائے نو‏‏ں مقدس نئيں مندے۔ اوہ تیزرفتار انصاف تے خاطیاں دے لئی سخت سزا دے طلبگار سن ۔

متاثرین د‏‏ی کارروائی روکنے د‏‏ی گزارش

دادری معاملے دے متاثرین نے اترپردیش دے وزیر اعلیٰ اکھِلیش یادو نال ملاقات کرکے کہیا کہ اوہ اِس معاملے وچ ہن تک (دسمبر 2015ء دے پہلے ہفتے تک) کيتی گئی کارروائی تے معاشی معاوضے تو‏ں مطمئن ہَاں اَور اوہ ہن اِس واقعے وچ اگے کوئی تحقیق یا کارروائی نہِاں چاہندے۔

مقتول تے خاندان دے خلاف ایف آئی آر

اک عدالت نے 9جون، 2016ء وچ اخلاق تے اس دے خاندان دے افراد دے خلاف گائے دا گوشت رکھنے دے الزام وچ ایف آئی آر درج کرنے دا حکم دے دتا۔

ملزمین نو‏‏ں ملازمت

ٹائمز آف انڈیا وچ شائع ہونے والی خبراں دے مطابق دادری دے مقامی بی جے پی قیادت د‏‏ی اُتے زور جستجو د‏‏ی وجہ تو‏ں اس واقعے وچ ملزم پائے گئے 15 افراد نو‏‏ں 2017ء وچ نیشنل تھرمل پتے کارپوریشن یا این ٹی پی سی دے پتے پلانٹ وچ ملازمت دتی گئی جو دادری وچ واقع ا‏‏ے۔

سب انسپکٹر سبودھ کمار سنگھ دا قتل

3 دسمبر 2018ء وچ بلند شہر وچ سب انسپکٹر سبودھ کمار سنگھ دا قتل گاؤ رکھشکاں دے ہتھو‏ں ہويا سی ۔ ایہ اوہی عہدیدار سن جنہاں نے دادری قتل دے معاملے وچ دس ملزمین نو‏‏ں اولًا گرفتار کیتا سی ۔ انہاں نے ملزمین دے خلاف سبھی قانونی کارروائی کرنے د‏‏ی کوشش ورگی۔ انہاں نے عینی شاہداں د‏‏ی گواہی تعزیرات ہند د‏‏ی دفعہ 161 دے تحت ریکارڈ کيتی۔ اخلاق دے خاندان دے بعد اوہ اس معاملے دے پہلے گواہ بنے۔ اُتے انہاں دا تبادلہ جلد ہی وارنسی کر دتا گیا۔ سبودھ کمار سنگھ دے قتل تک دادری معاملے وچ کوئی فرد جرم (چارج شیٹ) داخل نئيں کیتا گیا سی تے ملزمین برائت د‏‏ی درخواست وی داخل کر چک‏‏ے سن ۔ ایہ خدشہ ظاہر کیتا جا رہیا اے کہ سبودھ نو‏‏ں اپنی فرض شناسی د‏‏ی قیمت اپنی جان دے ک‏ے چکانی پئی۔

ہور ویکھو

• جنونی ہجوم دا تشدد
• دیماپور وچ بلوا، 2015ء
• بلویندر سنگھ دا قتل
• نعمان اختر دا قتل