خیبر پختونخوا وچ سیاحت
خیبر پختونخوا پاکستان دا اک صوبہ اے جو ملک دے شمالی حصے وچ واقع اے۔ پاکستان دے ہور شمالی علاقہ جات دی طرح قدرت نے خیبر پختونخوا دے شمالی تے مشرقی حصے وچ خوبصورت نظارے پیدا کیتے نيں۔ خیبر پختونخوا نوں بنیادی طور اُتے دو حصےآں وچ تقسیم کیتا جاسکدا اے یعنی شمالی پختونخوا تے جنوبی پختونخوا۔ خیبر پختونخوا دا شمالی حصہ خوبصورت سرسبز وادیاں تے قدرتی خطےآں اُتے مشتمل اے جتھے لوک سیر و تفریح دے لئی وڈی تعداد وچ آندے نيں، خیبر پختونخوا دے شمالی حصے وچ مالاکنڈ ڈویژن تے ہزارہ ڈویژن دے ضلعے شمال نيں۔ خیبر پختونخوا دا جنوبی حصہ زیادہ تر شہراں اُتے مشتمل اے جتھے تاریخی عمارتاں وی پائے جاندے نيں جنوبی خیبر پختونخوا وچ پشاور ڈویژن،ڈیرہ اسماعیل خان ڈویژن،کوہاٹ ڈویژن،وغیرہ شامل نيں۔
خیبر پختونخوا وچ بے شمار خوبصورت صحت افزا تھاںواں موجود نيں جو نہ صرف ملک دے اندر توں بلکہ بیرونی ملک سیاحاں دے توجہ دا مرکز بندے نيں۔ پختونخوا وچ بوہت سارے تاریخی عمارتاں،آثار قدیمہ،پہاڑ،کھیلاں دے میداناں،جھلیاں،ندیاں،تعلیمی مراکز،عجائب گھر،سرسبز و شاداب وادیاں،وغیرہ موجود نيں تے سیاحت دے لئی مقامی حکومتاں دے مختلف مراکز وی موجود نيں۔
تریخ سودھو
1500 تے 2000 پہلے از مسیح دے درمیان، آریائی قوم دی اک ایرانی شاخ بنی جس دی نمائندگی پشتون کر رہے سن پشتوناں نے صوبہ خیبرپختونخوا دے زیادہ تر علاقے اُتے قبضہ کر ليا۔ اس دے بعد 6 صدی عیسیوی توں وادئ پشاور مملکتِ گندھارا دا مرکز سی۔ بعد وچ ایہ شہر کُشن دورِ سلطنت دا دار الحکومت وی بنیا۔ اس خطے اُتے کئی معروف تاریخی لوک دے قدم پئے مثلاً دیریس دوم، سکندر اعظم، ہیون سنگ، فا ہین، مارکوپولو، ماؤنٹسٹارٹ ایلفنسٹائن تے ونسٹن چرچل۔
تقریباََ بدھ مت تے شمن پرستی اُس وقت تک وڈے مذاہب رہے جدوں تک مسلماناں تے ترکاں نے 1000 صدی عیسوی دے آس پاس پختونخوا اُتے قبضہ کیتا۔ اسلام دی بنیاد سب توں پہلے برصغیر وچ اس وقت رکھی گئی جدوں محمد بن قاسم سمندری راستے توں سندھ وچ آئے تے راجا داہر نوں شکست دے کے چلے گئے،یاں صرف بنیاد سندھ توں رکھی گئی لیکن اس دے بعد محمد بن قاسم چلے گئے۔ اس دے بعد افغان،ترک،منگول تے عرب حکمران تے تاجردرہ خیبر دے ذریعے ہندوستان آندے سن تے اس سرحدی صوبے (موجودہ خیبر پختونخوا تے قبائلی علاقہ جات ) دے ذریعے پورے ہندوستان وچ اسلام تیزی توں پھیلدا گیا۔
برطانیہ تے روس دے درمیان جنوبی ایشیا اُتے اپنی اجارہ داری قائم رکھنے دے لئی کئی تصادم ہوئے،جس دے نتیجے وچ افغانستان دی تقسیم واقع ہوئی۔ افغاناں توں دو جنگاں دے بعد برطانیہ 1893ء وچ ڈیورنڈ لائن نافذ کرنے وچ کامیاب ہوئے گیا۔ ڈیورنڈ لائن نے افغانستان دا کچھ حصہ برطانوی ہندوستان وچ شامل کے دتا۔ ڈیورنڈ لائن، سر مورتیمر ڈیورنڈ دے ناں توں اے جو برطانوی نوآبادیاتی حکومت دے معتمدِ خارجہ سن ۔ افغان ڈیورنڈ لائن نوں اک عارضی خط جدوں کہ برطانیہ اِس نوں اک مستقل سرحد سمجھدے سن ۔ ایہ سرحدی خط قصداً ایداں دے کھینچی گئی کہ پختون قبیلے دو حصےآں وچ بٹ گئے۔
صوبہ خیبر پختونخوا 9 نومبر 1901 نوں بطورِ منتظمِ اعلٰی صوبہ بنیا۔ تے اس دا ناں صوبہ سرحد رکھیا گیا۔ صوبہ خیبر پختونخوا اک مکمل حاکمی صوبہ 1935ء وچ بنیا۔ ایہ فیصلہ اصل وچ 1931ء وچ گول میز اجلاس وچ کیہ گیا سی۔ اجلاس وچ اِس گل اُتے اتفاقِ رائے ہويا سی کہ صوبہ سرحد دا اپنا اک قانون ساز انجمن ہوئے گا۔ اِس لئی، 25 جنوری 1932ء نوں وائسرائے نے قانونساز انجمن دا افتتاح کیتا۔ پہلے صوبائی انتخابات 1937ء وچ ہوئے۔ آزاد اُمیدوار تے جانے پہچانے جاگیردار صاحبزادہ عبد القیوم خان صوبے دے پہلے وزیرِ اعلٰی منتخب ہوئے۔
اہم سیاحتی تھاںواں سودھو
آثار قدیمہ سودھو
بازار سودھو
وادیاں سودھو
جھیل سودھو
- سیدگئی جھیل
- آنسو جھیل
- جھیل سیف الملوک
- کنڈول جھیل
- پائے جھیل
- سری جھیل
- مہوڈنڈ جھیل
- لالوسار جھیل
- تربیلہ جھیل