خیبر، سعودی عرب
خیبر Khaybar | |
---|---|
خیبر دے قدیم کھنڈرات | |
متناسقات: 25°41′55″N 39°17′33″E / 25.69861°N 39.29250°Eمتناسقات: 25°41′55″N 39°17′33″E / 25.69861°N 39.29250°E | |
دیس | سعودی عرب |
صوبا | صوبہ مدینہ |
established | 6th century BC |
منطقۂ وقت | AST (UTC+3) |
خیبر، سعودی عرب دے صوبہ مدینہ دے مدینہ شہر دے شمال وچ تقریبن 153 کلومیٹر (95 میل) دے فاصلے اُتے واقع اک نخلستان اے۔ 7 ویں صدی وچ اسلام دے عروج توں پہلاں ایہ علاقا عربی یہودی قبائل دا آباد علاقا رہیا فیر ایہ 628 عیسوی وچ غزوہ خیبر دے دوران حضرت محمد صلی اللہ علیہ و سلم دی قیادت وچ مسلم فوجاں دے قبضے وچ آگیا۔ خیبر عبرانی لفظ اے، جس دے معنی قلعہ دے نيں، اس بستی دا یہودیاں ناݪ قدیم تعلق اے تے پھراس سرزمین نوں قلعےآں دی سرزمین کہیا جاسکدا اے، اس لئی کہ ایتھے بہت سارے قلعے سن جیہناں دی يادگار اج تک باقی اے۔ خیبر حجاز دا وڈا زرخیز علاقہ اے جس کوتجارتی لحاظ توں وی وڈی اہمیت حاصل سی ایتھے دے یہود اقتصادی حیثیت توں بہت ممتاز سن ؛ انہاں نے متعدد جنگی قلعے بݨا رکھے سن، جنہاں وچ ست قلعے بہت مشہور سن : #ناعم (2)قموص (3)حصن الشق (4)حصن النطاۃ (5)حصن السلالم (6)حصن الوطیح (7)حصن الکتیبہ۔[۱] شمال حجاز وچ یہود کاوڈا مرکز خیبر سی جو شام دے راستے وچ مدینہ منورہ توں تقریبن اٹھ منزل اُتے واقع اے، ایہ نئيں معلوم ہو سکیا کہ ایتھے دی یہودی آبادی کدرے توں ہجرت کرکے آئی سی یا ایتھے دی خود عرب آبادی نے یہودیت قبول کرلئی سی، بعض قرائن توں پتا چلدا اے کہ ایہ قدیم آبادی اے، معجم البلدان نے خیبر دی ناں وجہ دے سلسلے وچ لکھیا اے کہ ایہ بستی خیبر بن قانیہ وَل منسوب اے، اس لحاظ ناݪ ایہناں دے تے انصار دے جدّ اعلیٰ اک ای نيں، انصار دے جد اعلیٰ یثرب بن قانیہ سن ۔ یعقوبی دا بیان اے کہ ايسے وچ ویہہ ہزار سپاہی رہندے سن ۔[۲] یعقوبی دے اس بیان ناݪ خیبر دی وسعت تے اوہدی آبادی دی کثرت دا اندازا ہُندا اے۔ یہود دی اسلام دے خلاف ریشہ دوانیاں جدوں بہت ودھ گئياں تاں سنہ7ھ وچ آنحضرت صلی اللہ علیہ وسلم نے اوہناں دے خلاف جارحانا کارروائی کرکے اوہناں نوں شکست دتی ام المومنین صفیہ دا وطن خیبر ہی سی۔ خیبر مدینہ منورہ توں 60 میل دے فاصلے اُتے واقع اے۔ ایتھے دے یہودی سازشاں کردے سن، جس وجہ توں آپ صلی اللہ علیہ و سلم نے قلعہ خیبر فتح کر ليا۔ ایتھے دی زمیناں دی پیداوار دا نصف حِصا اسلامی حکومت دے تصرف وچ آیا۔