خون دا عطیہ
ہر انسان دے بدن وچ تن بوتل اضافی خون دا ذخیرہ ہُندا اے، ہر تندرست فرد، ہر تیسرے مہینے خون دی اک بوتل عطیہ وچ دے سکدا اے۔ جس توں اس دی صحت اُتے ہور بہتر اثرات مرتب ہُندے نيں تے اس دا کولیسٹرول وی قابو وچ رہندا اے۔ تن ماہ دے اندر ہی نواں خون ذخیرے وچ آ جاندا اے، اس سلسلے وچ اک نظریہ ایہ وی اے کہ نواں خون بننے دے نال نال بدن وچ قوت مدافعت دے عمل نوں وی تحریک ملدی اے۔ مشاہدہ اے کہ جو صحت مند افراد ہر تیسرے ماہ خون دا عطیہ دیندے نيں اوہ نہ تاں موٹاپے وچ مبتلا ہُندے نيں تے نہ انہاں نوں جلد کوئی تے بیماری لاحق ہُندی اے۔ لیکن انتقال خون توں پہلے خون دی مکمل جانچ پڑتال ضروری اے۔ کیونجے بہت ساریاں مہلک بیماریاں جداں ایڈز تے ہیپاٹائٹس جداں امراض انتقال خون دی وجہ توں اک توں دوسرے تک منتقل ہُندے نيں۔
تریخ
سودھو3 جون سنہ 1667 نوں طب تے سرجری دی تریخ وچ پہلی مرتبہ کسی انسان نوں خون دینے دا کم انجام پایا۔ ایہ عمل اک فرانسیسی ڈاکٹر جان باپٹسٹ ڈینس نے انجام دتا۔ مریضاں نوں خون دینے دے عمل توں طب دی دنیا وچ اک عظیم انقلاب بر پا ہويا کیونجے اس وقت تک بوہت سارے مریض خون دی کمی یا بدن توں زیادہ خون بہہ جانے دی وجہ توں اپنی جان توں ہتھ دھوبیٹھدے سن ۔ اس فرانسیسی طبیب نے اپنے پہلے تجربے وچ اک بکری دے بچے دا خون انسان دے بدن وچ داخل کيتا لیکن اس دے بعد مریضاں نوں انسان دا خون دتا جانے لگیا ۔
یورپ وچ آپس دیاں جنگاں دے دوران اک فرانسیسی نے انتقال خون دی پہلی کوشش کيتی لیکن اوہ زیادہ کامیاب نئيں ہوئی۔ اس وقت تک خون دے گروپ اے، بی، اے بی تے او دا علم نئيں ہويا سی تے نہ انہاں دی ذیلی مثبت تے منفی اجزا دا علم سی۔ جداں جداں طبی علوم وچ ترقی ہُندی رہی، خون دے گروپ، انہاں دے ہور فیکٹرز تے انہاں وچ مطابقت دا انکشاف ہُندا رہیا کہ کیہڑا گروپ والا کس فیکٹر دے حامل نوں خون عطیے وچ دے سکدا اے۔ جس توں کہ متعلقہ فرد دے بدن وچ کوئی رد عمل نہ ہوئے۔1930 وچ انتقال خون دے سلسلے وچ سکی فوسو دی انسٹی ٹیوب آف میڈیکل سائنس نے ماسکو وچ اک انوکھا تجربہ کیا، اک سٹھ سالہ فرد، جو اک حادثے وچ مر چکيا سی، 12 گھینٹے دے اندر اس دا خون اک ایداں دے نوجوان دے بدن وچ منتقل کرکے اس دی جان بچا لی گئی، جس نے اپنی دونے کلائیاں کٹ کر خود کشی دی کوشش کيتی سی، ايسے طرح فیر 1933 وچ میو کلینک، انگلستان وچ کیمکل اسٹریٹ ڈالیا ہويا خون مریضاں وچ منتقل کيتا گیا۔ 1936ء وچ اسپین وچ خون بینک دی موبائیل وین دے ذریعے خون اسپتالاں وچ پہنچایا جانے لگا۔ انہاں موبائل وینز وچ خون نوں دیر تک کارآمد رکھنے دے آلات لگے ہوئے سن ۔1939 وچ انگلستان دے اک ڈاکٹر فلپ نے کون وچ اینٹی باڈی دا موروثی طور اُتے منتقل ہونا دریافت کيتا۔ 1940 وچ ڈاکٹر ایڈنون کوہن نے خون دے مختلف حصےآں مثلاً پلازما تے سرخ خلیاں نوں علاحدہ کرنے، اسٹور کرنے دے طریقے معلوم کیتے۔ فیر 1941 وچ ریڈ کراس نے بلڈ بنیک دے قیام دا آغاز کیا، اس دے بعد 1943 وچ ڈاکٹر پال بی سن نے انکشاف کيتا کہ یرقان یا یرقان یا ہیپاٹائٹس دے امراض دا خون ایداں دے امراض توں مبرا مریضاں وچ منتقل کرنے توں انہاں وچ عطیہ خون دے نال عطیہ امراض وی منتقل ہو جاندا اے۔ 1948ء وچ ڈاکٹر کیپری والٹر نے خون دی بوتلاں دی جگہ پلاسٹک کيتی سیلیاں دا استعمال شروع کيتا۔
بلڈ بینک
سودھودنیا دے پہلے خون دے بینک دے قیام دا سہرا اک کینڈین ڈاکٹر نارمل ہیتھیون دے سر اے، جس نے ہسپانوی جنگ دے دوران اسنوں قائم کیا، اس دے بعد پہلی جنگ عظیم دے دوران بینک وچ اسٹور کیتے گئے خون نوں زخمیاں دی جان بچانے دے لئی استعمال کيتا گیا۔ البتہ باقاعدہ رضاکارانہ طور اُتے خون دے عطیات اسٹورکرنے دے لئی پہلا خون بینک 1922 مین انگلستان وچ قائم ہويا سی۔ سوویت یونین دنیا دا پہلا ملک سی، جس نے اسپتالاں وچ داخل مریضاں نوں فراہمی خون دے لئی دنیا دا پہلا خون بینک قائم کيتا۔
ہور ویکھو
سودھو| وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: خون دا عطیہ |